lompéu , agt Definizione nau de frutuàriu, chi est bonu de papare Sinonimi e contrari lómpidu.
lómpia, lómpida , nf Definizione
su lòmpere, su arribbare, acostia chi si faet cun lestresa a unu logu; acollada, afracada chi si giàt a unu o a una cosa de mala manera
Sinonimi e contrari
drémpita
/
acostada,
arribbada,
assuprida,
giómpida
/
acirrada,
acollada,
afracada,
colpu
Frasi
fato una lómpida a campu a bídere su laore ◊ fato una lómpida a domo a bídere ite sunt faghindhe sos pitzinnos ◊ mira ca soi fendi sa lómpia agantu de Luiginu, po intendi si cras movit a Castedhu ◊ s'imbriagu, sa lómpida a domu murrúngius e certus!
2.
li faghet una lómpida… bi ndhe aiat pro isse e pro àtere, a corpos de fuste! ◊ arratza de lómpida chi l'azis fatu a su casu fatu… azummai no bi ndhe aizis lassadu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
arrivée,
assaut,
attaque
Inglese
arrival,
finish,
assault,
raid
Spagnolo
llegada,
asalto
Italiano
arrivo,
assalto,
incursióne
Tedesco
Ankunft,
Angriff.
lómpidas , cng Definizione lómpidas a… = giómpidu a…, si… Frasi lómpidas a si furriare isse, chi est passentziosu, mighi ndhe li depent àere fatu!…◊ lómpidas a timire isse mih chi bi depiat àere de timire abberu!…
lómpidu , pps, agt: lómpiu Definizione
de lòmpere; nau de frutos e de laores, chi funt fatos, a puntu de papare, de arregòllere, de incungiare
Sinonimi e contrari
arribbau,
assupridu
/
compridu,
fatu,
giómpidu,
trempidu
| ctr.
iscrómpiu
/
irmentidu
Frasi
candho est lómpida s'ora est in debbadas a perricare! ◊ nos fit lómpidu su fogu a pes
Traduzioni
Francese
arrivé,
mûr
Inglese
reached,
ripe,
ripened
Spagnolo
llegado,
maduro
Italiano
giunto,
arrivato,
maturo
Tedesco
angekommen,
reif.
lompiméntu , nm: crompimentu,
giompimentu* Definizione
su cumprire de is cosas, su crèschere e lòmpere a su puntu giustu, bonas de serbire, nau fintzes de personas, de òperas e de fatos de sa vida; nau de giòvonos cojuandho, acabbamentu de cójua
Sinonimi e contrari
cumpridolza,
cumpridura,
dimprimentu
Frasi
ant agatau una creatura morta ma no si cumprendhet si fiat de lompimentu
2.
candho faiant su lompimentu, isparaiant daghi moviat s'isposu po andhare a dommo de s'isposa ◊ sa festa de su lompimentu como si narat fidantzamentu
Traduzioni
Francese
maturation
Inglese
ripening,
fulfilment
Spagnolo
maduración
Italiano
compiménto,
maturazióne
Tedesco
Reife.
lòmpiri lòmpere
lómpiu lómpidu
lómuru lómberu
lonàdigu , agt, nm: lunàdicu,
lunàdigu,
lunàdiu,
lunàrigu,
lunàticu Definizione
nau de fémina o de animale fémina, burbisica, chi o chie no faet fígios, chi no impríngiat (nau de animale, fintzes chi no àngiat dónnia annu): si narat fintzes de cosas (es. terra, mata) chi no sèmpere batint frutu; nau de su cumportamentu, de sa manera de fàere de unu, chi est a lunas, a tempos, a bias de una mota e a bias de un'àtera
Sinonimi e contrari
éstigu,
iltóigu,
lunàgliu,
luàrigu,
nuàdigu,
sísticu,
spetziosu
/
bolantitzu,
bolanderu,
bollàticu
Frasi
sa muzere fit lunàdica e no aviat mai partoridu
Etimo
ltn.
lunaticus
Traduzioni
Francese
stérile
Inglese
sterile
Spagnolo
estéril
Italiano
stèrile,
infecóndo
Tedesco
unfruchtbar,
steril.
lonàrxu lannàxi
londrínu , agt Definizione chi est de Londra (nau de tessíngiu) Etimo srd.
longàgnu langàgnu
longài , vrb Definizione andhare atesu, aillargu Sinonimi e contrari allalgare, astesiai, issuzire, istesare, istesire, istregire | ctr. acoltziare, acostai Etimo ltn. longare.
longària , nf: lungària Definizione
sa mesura de is cosas cunsiderada in sa parte prus manna, a istúturu de sa largària, su èssere longu de is cosas
Sinonimi e contrari
longhesa,
longhia,
longhiori,
longura
| ctr.
curtzària
Frasi
custu, candu s'iscarescit su metru, misurat a palmus is longàrias e is ampràrias! ◊ cussa roca zughet chimbanta metros de longària
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
longueur
Inglese
length
Spagnolo
largo,
largura
Italiano
lunghézza
Tedesco
Länge.
longaridhínu , agt Sinonimi e contrari longhitu.
longaridhòne , agt, nm: longheredhone Sinonimi e contrari longarione* Frasi est una fémina istrízile e longheredhona.
longaridhótu , agt Sinonimi e contrari longhitu Frasi su lèpere giughet sas orijas longaridhotas Etimo srd.
longariète , agt Definizione nau de persona, chi est de carena longa, arta meda Sinonimi e contrari longaridhone, longarione, longhei | ctr. dudhurinu Terminologia scientifica zcrn Etimo srd.
longarína , nf Definizione bestimentu, una genia de capoto Terminologia scientifica bst Etimo spn. longarina.
longarína 1 , nf Definizione genia de biga chi manígiant is maistos de muru, posta de longu a poderare pesu; una genia de cumponimentu in poesia, cantada a longu Etimo itl. longarina.