lofiòri , nm Definizione cosa de gente lófia, bamba Sinonimi e contrari bambiore, iscàntaru, issipidóriu Etimo srd.
lófiu , agt Definizione prus che àteru nau a disprétziu de persona, chi est coment'e cédiu, lenu, chi est acalagasau, chentza fortzas, nau fintzes in su sensu de tontorrone Sinonimi e contrari locu, scimpri / feu Frasi ma diaderus de aici lègia e lófia est? ◊ ma ses lófiu, lah: totus in giru ti pigant, a tui?! Etimo itl. loffio.
lófiu 1 , pps Definizione de bòlliri Sinonimi e contrari bófiu, chérfidu, chertu 1 Frasi cussu no at mai lófiu su svilupu de s'economia nosta.
logarítimu , nm Definizione genia de espressione e de càrculu: progressione de números in proportzione aritimética chi currespondent a àteros in proportzione geométrica.
loghighédhu , nm: loghixedhu Definizione min. de logu: logu istrintu, curtzu (e segundhu de comente si narat bolet nàrrere meda, mannu); nau a disprétziu, logu malu Frasi si at seberadu loghighedhu bellu, pro pasare!… 2. e loghighedhu, mih, su chi amus incapadu: no che at un'ispera!
loghíngiu , nm: loignu,
losíngiu,
luchinzu,
lughinzu,
lusignu,
lusíngiu,
luxíngiu Definizione
s'ispaitu, codriola de cotone atrotigau chi si ponet in mesu de is candhelas o de s'ógiu po allúere
Sinonimi e contrari
istupignu,
lughínzalu,
pabilu 1
Frasi
sa candela a petróliu portiat su loghíngiu ◊ sa candela portat su lusíngiu abbruschiau ◊ nois duritamus chirchendhe in sas pijas de su ruinzu bostru sos lughinzos chi amus bisadu ◊ s'ozu si est casi totu consumidu, su lughinzu da'ora est reduidu a una niedha tritza fummiosa (P.Cabras)
2.
est làngiu che unu losíngiu ◊ cussu piciocu no serbit mancu po losíngiu de candela!
Etimo
ltn.
*lucinium
Traduzioni
Francese
mèche,
lumignon
Inglese
wick
Spagnolo
pabilo,
pábilo
Italiano
lucìgnolo
Tedesco
Docht.
loghixédhu loghighédhu
lògia , nf: lolla,
loxa,
loza Definizione
genia de aprigu fora de domo fatu a puntedhos o fintzes a muru, giai sèmpere apertu a una parte, ammontau prus che àteru a sida, po pònnere animales, linna, trastos bècios; in is domos, prus che àteru est unu tretu ananti a sa parte de su cortile, a pilastros, acostiu a sa domo, ammontau che a totu sa domo, una genia de pórciu / domu cun lolla e cun funtana in pratza… = nadu de chie si cret meda, pro lu leare in ziru, a befe, creschindhebbila
Frasi
sunt a briga che pedulianos in loza ◊ in tempus malu sas berbeghes las poniant in sa loza ◊ sunt linnandhe pro prènnere lògias e linnàrgios
Cognomi e Proverbi
smb:
Loggia, Loggias, Logia, Logias
Etimo
itl.
loggia
Traduzioni
Francese
galerie
Inglese
arcade,
roof
Spagnolo
pórtico
Italiano
tettóia,
loggiato
Tedesco
Schuppen,
Laubengang.
lógica , nf: lózica Definizione istúdiu chi ammostat comente e si un'arrexonamentu, o unu ischire, est fundhau, est cuncordu de torrare giustu, paris cun sa beridade, de currespòndhere a s'arrexone; manera de chistionare e de fàere chi tenet sétiu, ladina, fata cunforma a s'arrexone.
lógicu , agt Definizione nau de unu nàrrere o de unu fàere, chi pertocat sa lógica, de sa lógica, chi est ladinu, bene cuncordau, giustu, cunforma a s'arrexone Sinonimi e contrari ladinu | ctr. assurdu.
lógiu , nm: loxu,
lozu,
lúgiu,
lullu,
luxu Definizione
erba (de bogare) chi faet in mesu de is laores, in terra lugiana / àtera creze de erba: lullu de àcua = Puccinellia distans; lullu furisteri = Lolium multiflorum ssp. gaudini
Sinonimi e contrari
allógiu,
grúgliu,
lúlluru 1
/
cdh.,
giodhuarestu
Frasi
s'enemigu at semenadu lozu in mesu de su trigu ◊ custu trigu est ammesturau cun lullu
Terminologia scientifica
rba, Lolium perenne, L. rigidum
Etimo
ltn.
lolium
Traduzioni
Francese
ivraie
Inglese
rye-grass
Spagnolo
ballico
Italiano
lòglio
Tedesco
Wiesenlolch.
logòdha , nf Sinonimi e contrari logodhana*
logodhàna , nf Definizione lanedha de abba, cosa birde chi creschet in mesu de s'abba mescamente firma, coment'e napa de arangiolos craca Sinonimi e contrari liponi, napurru Frasi apo vidu unu sodhu firde cument'e sa logodhana chi si apozat in sas bratzas (M.Ladu).
logodhanósu , agt Definizione chi est annarbau, chi portat lanedha, logodhana Sinonimi e contrari lussonosu Frasi funtana logodhanosa Etimo srd.
logrài, logràre , vrb Definizione
arrennèscere in calecuna idea o iscopu, revèntere a tènnere una cosa o s'arresurtau chi si boliat / lograre una dícia, su perdonu, una gràssia
Sinonimi e contrari
acanciare,
arrecabai,
balanzare,
illograi,
lobrare,
otènnere
Frasi
no as pótidu lograre cuss'intentu ◊ no podia lograre menzus sorte de fàghere fronte a s'eternu degógliu (F.Mura)◊ onestade, tribàgliu e fratellàntzia pro lograre cunfortu sunt sas dodas ◊ a s'ora de mi lograre unu cuntentu mi ant segadu manos e pedes ◊ gasie de ti lograre ape sa solte comente ti amo! ◊ su divinu eternu gosu de su celu a totus lograi!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
atteindre,
obtenir
Inglese
to attain
Spagnolo
lograr
Italiano
conseguire
Tedesco
erlangen,
erreichen,
erzielen.
lógru , nm Definizione
su lograre, fintzes sa cuntentesa chi si ndhe tenet
Sinonimi e contrari
lobru
/
gódiu,
gosa,
gosamentu
Frasi
sas codumàntzias mannas de oe illébiant sas peleas de sa vida: sos toncos ebbia podent revudare custu logru!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
obtention
Inglese
attainment
Spagnolo
logro
Italiano
conseguiménto
Tedesco
Erlangung,
Erreichung,
Erzielung.
lógu lócu 1
logudenènte, logudenènti , nm Definizione autoridade provisória in parte de sa chi tenet su cumandhu.
logudorésu , agt Definizione chi est de su Logudoro Etimo srd.
Logudòro , nm Definizione leada de sa Sardigna intremesu de Pienarza, Màrghine e Gocèanu asuta, Nurra e Anglona apitzu.