A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

lofiòri , nm Definitzione cosa de gente lófia, bamba Sinònimos e contràrios bambiore, iscàntaru, issipidóriu Ètimu srd.

lófiu , agt Definitzione prus che àteru nau a disprétziu de persona, chi est coment'e cédiu, lenu, chi est acalagasau, chentza fortzas, nau fintzes in su sensu de tontorrone Sinònimos e contràrios locu, scimpri / feu Frases ma diaderus de aici lègia e lófia est? ◊ ma ses lófiu, lah: totus in giru ti pigant, a tui?! Ètimu itl. loffio.

lófiu 1 , pps Definitzione de bòlliri Sinònimos e contràrios bófiu, chérfidu, chertu 1 Frases cussu no at mai lófiu su svilupu de s'economia nosta.

logarítimu , nm Definitzione genia de espressione e de càrculu: progressione de números in proportzione aritimética chi currespondent a àteros in proportzione geométrica.

loghighédhu , nm: loghixedhu Definitzione min. de logu: logu istrintu, curtzu (e segundhu de comente si narat bolet nàrrere meda, mannu); nau a disprétziu, logu malu Frases si at seberadu loghighedhu bellu, pro pasare!… 2. e loghighedhu, mih, su chi amus incapadu: no che at un'ispera!

loghíngiu , nm: loignu, losíngiu, luchinzu, lughinzu, lusignu, lusíngiu, luxíngiu Definitzione s'ispaitu, codriola de cotone atrotigau chi si ponet in mesu de is candhelas o de s'ógiu po allúere Sinònimos e contràrios istupignu, lughínzalu, pabilu 1 Frases sa candela a petróliu portiat su loghíngiu ◊ sa candela portat su lusíngiu abbruschiau ◊ nois duritamus chirchendhe in sas pijas de su ruinzu bostru sos lughinzos chi amus bisadu ◊ s'ozu si est casi totu consumidu, su lughinzu da'ora est reduidu a una niedha tritza fummiosa (P.Cabras) 2. est làngiu che unu losíngiu ◊ cussu piciocu no serbit mancu po losíngiu de candela! Ètimu ltn. *lucinium Tradutziones Frantzesu mèche, lumignon Ingresu wick Ispagnolu pabilo, pábilo Italianu lucìgnolo Tedescu Docht.

loghixédhu loghighédhu

lògia , nf: lolla, loxa, loza Definitzione genia de aprigu fora de domo fatu a puntedhos o fintzes a muru, giai sèmpere apertu a una parte, ammontau prus che àteru a sida, po pònnere animales, linna, trastos bècios; in is domos, prus che àteru est unu tretu ananti a sa parte de su cortile, a pilastros, acostiu a sa domo, ammontau che a totu sa domo, una genia de pórciu / domu cun lolla e cun funtana in pratza… = nadu de chie si cret meda, pro lu leare in ziru, a befe, creschindhebbila Frases sunt a briga che pedulianos in loza ◊ in tempus malu sas berbeghes las poniant in sa loza ◊ sunt linnandhe pro prènnere lògias e linnàrgios Sambenados e Provèrbios smb: Loggia, Loggias, Logia, Logias Ètimu itl. loggia Tradutziones Frantzesu galerie Ingresu arcade, roof Ispagnolu pórtico Italianu tettóia, loggiato Tedescu Schuppen, Laubengang.

lógica , nf: lózica Definitzione istúdiu chi ammostat comente e si un'arrexonamentu, o unu ischire, est fundhau, est cuncordu de torrare giustu, paris cun sa beridade, de currespòndhere a s'arrexone; manera de chistionare e de fàere chi tenet sétiu, ladina, fata cunforma a s'arrexone.

lógicu , agt Definitzione nau de unu nàrrere o de unu fàere, chi pertocat sa lógica, de sa lógica, chi est ladinu, bene cuncordau, giustu, cunforma a s'arrexone Sinònimos e contràrios ladinu | ctr. assurdu.

lógiu , nm: loxu, lozu, lúgiu, lullu, luxu Definitzione erba (de bogare) chi faet in mesu de is laores, in terra lugiana / àtera creze de erba: lullu de àcua = Puccinellia distans; lullu furisteri = Lolium multiflorum ssp. gaudini Sinònimos e contràrios allógiu, grúgliu, lúlluru 1 / cdh., giodhuarestu Frases s'enemigu at semenadu lozu in mesu de su trigu ◊ custu trigu est ammesturau cun lullu Terminologia iscientìfica rba, Lolium perenne, L. rigidum Ètimu ltn. lolium Tradutziones Frantzesu ivraie Ingresu rye-grass Ispagnolu ballico Italianu lòglio Tedescu Wiesenlolch.

logòdha , nf Sinònimos e contràrios logodhana*

logodhàna , nf Definitzione lanedha de abba, cosa birde chi creschet in mesu de s'abba mescamente firma, coment'e napa de arangiolos craca Sinònimos e contràrios liponi, napurru Frases apo vidu unu sodhu firde cument'e sa logodhana chi si apozat in sas bratzas (M.Ladu).

logodhanósu , agt Definitzione chi est annarbau, chi portat lanedha, logodhana Sinònimos e contràrios lussonosu Frases funtana logodhanosa Ètimu srd.

logrài, logràre , vrb Definitzione arrennèscere in calecuna idea o iscopu, revèntere a tènnere una cosa o s'arresurtau chi si boliat / lograre una dícia, su perdonu, una gràssia Sinònimos e contràrios acanciare, arrecabai, balanzare, illograi, lobrare, otènnere Frases no as pótidu lograre cuss'intentu ◊ no podia lograre menzus sorte de fàghere fronte a s'eternu degógliu (F.Mura)◊ onestade, tribàgliu e fratellàntzia pro lograre cunfortu sunt sas dodas ◊ a s'ora de mi lograre unu cuntentu mi ant segadu manos e pedes ◊ gasie de ti lograre ape sa solte comente ti amo! ◊ su divinu eternu gosu de su celu a totus lograi! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu atteindre, obtenir Ingresu to attain Ispagnolu lograr Italianu conseguire Tedescu erlangen, erreichen, erzielen.

lógru , nm Definitzione su lograre, fintzes sa cuntentesa chi si ndhe tenet Sinònimos e contràrios lobru / gódiu, gosa, gosamentu Frases sas codumàntzias mannas de oe illébiant sas peleas de sa vida: sos toncos ebbia podent revudare custu logru! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu obtention Ingresu attainment Ispagnolu logro Italianu conseguiménto Tedescu Erlangung, Erreichung, Erzielung.

lógu lócu 1

logudenènte, logudenènti , nm Definitzione autoridade provisória in parte de sa chi tenet su cumandhu.

logudorésu , agt Definitzione chi est de su Logudoro Ètimu srd.

Logudòro , nm Definitzione leada de sa Sardigna intremesu de Pienarza, Màrghine e Gocèanu asuta, Nurra e Anglona apitzu.