A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

mèse , nm: mesi Definizione donniuna de is dóighi partes de s'annu nadas a numen tentu: tempus a fúrriu de trinta dies, de binti oto o binti noe (freàgiu) a trint'una (mese coronau); po s'organísimu de sa fémina, tempus a fúrriu de trinta dies (meda diferente de una a s'àtera) chi passat inter duas ovulatziones: si narat mescamente in su sensu de sa pérdia (purgatzioni) de sàmbene chi sa fémina tenet candho s'óvulu no ingendrat e sa carre noa (abba de mamas) chi si fut aprontada po dhu arrecire si ndhe andhat in sàmbene; paga de su trebballu fatu in tempus de unu mese Sinonimi e contrari regla 1, trempisu Modi di dire csn: intrare, essire unu mese = cummentzai, acabbai o passai unu mese; m. cun m. = dónnia mesi sentza farta, unu mese ifatu de s'àteru; a su m. = unu mesi apustis (de calincunu acontéssiu); zúghere su mese (nau de is féminas) = portai su sànguini calendi me in sa natura acomenti s'isfait su pilloncu (madri) preparau po si prantai s'óvulu ingendrau (candu custu no acontessit e sa fémina no at impringiau); leare o leàresi su mese = arritirai s'istipéndiu, sa paga de su mesi; su m. de sos burricos = maju; su m. de sa Luna = tempus chi sa Luna ponet a fàghere una furriada in issa matessi (27d 7h 43m e 11,5s ); pigai dexi mesis po un'annu (nadu de sa manera de leare sas cosas, sas dificurtades) = pàrrere totu in paris, èssere animosos meda, in totu Frasi est catódixi mesis aspetendi a torrai ◊ lassa colare trinta dies pro unu mese! ◊ sa fémina est ràida in sos tres meses ◊ custu mesi puru ciai est maseda sa bulleta de sa luxi!…◊ essidu martu est intradu su mese de abrile ◊ geo seo naschida in ghennàrgiu a cuménciu de su mese 3. proite ch'est, sa zustíssia, a si che leare su mese?! ◊ a su mese a su mortu li narant sa missa Terminologia scientifica tpc Etimo ltn. mensis Traduzioni Francese mois, menstruation Inglese month, menstruation Spagnolo mes, regla Italiano mése, mestruazióne Tedesco Monat, Menstruation, Regel, Menses (Pl.), Mensis.

mesèdha , nf Definizione min. de mesa, mesa pitica, mesedhedha Sinonimi e contrari mesíglia Frasi s'uscieri fiat sétziu apalas de una mesedha posta in su passaditzu.

mesédhu , nm Definizione genia de mobbília, pitichedha, po dhue cicire unu, ccn. Sinonimi e contrari banchitu, iscannu, scannúciu Frasi mi seu apichedhau asuba de su mesedhu po castiai mellus ◊ custu est su mesedhu po segai linna.

meseídas , nm Definizione su de dóighi meses, s'úrtimu de s'annu Sinonimi e contrari nadabi Frasi tra bagantzas e dis fridas ci passat su meseidas Etimo srd. Traduzioni Francese décembre Inglese December Spagnolo diciembre Italiano dicèmbre Tedesco Dezember.

meseladàmini , nm Definizione mesi de ladàminis, su de deghe meses de s'annu Sinonimi e contrari ladàminis, santuaine Etimo srd. Traduzioni Francese octobre Inglese October Spagnolo octubre Italiano ottóbre Tedesco Oktober.

mesènna , nf Sinonimi e contrari mesuporta Frasi mammai at abertu su portedhu de sa mesenna Etimo srd.

meséntzia , nf Definizione sa parte de aintru de su casidhu.

méseru mèsaru

mèsi mèse

mesiànu mesànu

mesichèdha, mesichédhu , nf, nm: mesigedha, mesixedha Definizione min. de mesa, mesa minore; genia de mobbília, pitichedha, po dhue cicire unu Sinonimi e contrari mesedha, mesíglia / banchitu, iscannu, mesedhu, scannúciu Frasi unu profumu de mesa aparitzada subra sa mesighedha de sa coghina mi allórigat sa limba a sa salia… 2. at fatu mesichedhos de gurtíciu Terminologia scientifica mbl.

mesidàde, mesidàdi , nf Definizione su mesu de unu tanti ispartziu in duos tantos oguales, una de is duas metades Sinonimi e contrari meidade, mesu, perra Etimo srd.

mesigèdha mesichèdha

mesíglia, mesílla, mesíllia , nf: misíglia Definizione genia de mesa pitichedha, ma a peis artos; si narat fintzes de unu mobbiledhu de aposentu de letu, pianu firmau in su muru cun o chentza isprigu (consola) Sinonimi e contrari mesedha, mesichedha, mesita Frasi fit una mesíglia de castanza ◊ apu lassau su sonetu in pitzu de sa mesíllia ◊ candho fimus in pagos manigaimus in sa mesilla ◊ su fogu in sagristia at abbruxau mesíllias e càscias Terminologia scientifica mbl Etimo spn. Traduzioni Francese petite table Inglese small table Spagnolo mesita, mesilla Italiano tavolino Tedesco Tischlein.

mesína , nf Definizione istrégiu (de linna a doas, o de làuna o de bandone) po portare abba, late, binu e cosas deasi carrigau a loba in àinu o àteru animale: est una genia de carradedha o barrile longu, leat de binti chimbe a baranta, o fintzes chimbanta e prus litros (is mesinas de làuna o bandone portant unu fiancu ladu po dhas pòdere assentare bene a costau a s'imbastu) Sinonimi e contrari ttrs. mizina Frasi bellas bacas: zughent donzi tita che mesina! ◊ su catigadore a dogni colpu de pè bogaiat una mesina de mustu ◊ su cubedhu no est ne cuba, ne barile e ne mesina Cognomi e Proverbi smb: Mesina Terminologia scientifica stz Etimo itl. Traduzioni Francese chopine Inglese jug Spagnolo cubita Italiano mezzina Tedesco (Wasser, Wein usw.)Krug.

mesincuméntu , nm: mesuncumentu Definizione faina cumenciada e lassada a orrugos, chentza acabbada / avb. lassare ccn. cosa a m. = sentza de dh'acabbai, fata in parte Sinonimi e contrari mesurenchesta Frasi cheriant fàchere una turre arta de tocare su chelu, ma lis est restada a mesincumentu! Etimo srd. Traduzioni Francese inachevée Inglese unfinished Spagnolo incompleto, inacabado Italiano incompiuta Tedesco Unvollendete.

mesistaréllu , nm Definizione genia de mesura po laore Terminologia scientifica mds.

mesíta , nf Definizione min. de mesa Sinonimi e contrari mesichedha, mesíglia Terminologia scientifica mbl.

mesíta 1 , nf Definizione medida de agiummai mesu litru Terminologia scientifica mds Etimo itl. mezzetta.

mesixèdha mesichèdha