maimonàda , nf Sinonimi e contrari mascarada Frasi Elias torrabat a pessare a sa maimonada, a sos sonos de s'organedhu, a su ballu fatu cun Mallena (S.Spiggia) Etimo srd.
maimòne, maimòni , nm Definizione
genia de bisura, màscara chi faet a tímere; genia de erba (chi ponent a fàere mustajones e coronas po fàere pròere…)/ bentu maimoni = maimullu, molinada, momonissa, torvellinu, trumúghine
3.
si pesat su bentu maimoni e ndi pinnigat sa piciochedha sentz'e donai a su babbu mancu su tempus de fai "zi"
Cognomi e Proverbi
smb:
Maimone, Mamone
Traduzioni
Francese
épouvantail
Inglese
scarecrow
Spagnolo
espantajo
Italiano
spauràcchio
Tedesco
Schreckbild,
Schreckgespenst.
maimòni 1 , nm Definizione genia de candheleri.
maimúllu , agt Definizione nau de bentu, chi passat a zúmiu, mui mui Etimo srd.
maína , nf Sinonimi e contrari aciseria, afatúgiu, brusceria, fatura, maghia, magina, punga Frasi est fendi mainas e majonis po ti fai iscumparri Cognomi e Proverbi smb: Mainas Etimo srd.
màina , agt: màini, maja 1 Definizione nau de una calidade de terra apicigosa, niedha, bona meda po laore Sinonimi e contrari golleatzu Cognomi e Proverbi smb: Màini Etimo ltn. imagine(m).
mainàle , nm Definizione logu, terrenu in calada, fintzes coment'e iscala.
mainàrgiu , nm: maniarzu Definizione (f. -a) ómine chi faet mainas, fatúgios Sinonimi e contrari abbervadore, brúsciu, cogu, fatuzadore, maghiàgliu, magineri Frasi fuit iscurtza e totu ispilurtzada, assimbizaiat a una maniarza! Etimo srd.
mainàxa , nf Sinonimi e contrari maghiàglia Frasi ita totu seis frodhochendi, ca si biu istrantaxas, pareis totus mainaxas fendu su ballu de is cogas?! (G.Cadeddu) Etimo srd.
mainèdha , nf Definizione donniuna de is bàtoro antas de su telàrgiu Terminologia scientifica ts Etimo srd.
maínga , nf, nm: mànica,
mangu,
màniga,
mànighe,
mànigu 1 Definizione
parte de unu bestimentu ue s'intrat su bratzu, longa cantu o prus curtza de su bratzu; orrugu de linna trebballau tundhu, lisu, po intrare in s'ogu de una ferramenta po dha pigare de dha pòdere manigiare: longa o curtza segundhu sa ferramenta, segundhu chi si depat pigare a duas o a una manu, grussa o fine segundhu sa fortza chi depet fàere, e po ainas piticas podet èssere totu a unu cun s'aina etotu (si est a ue si pigat un'istrégiu, asa)/ min. manighedha
Sinonimi e contrari
màghia 1
Modi di dire
csn:
pònnere in màniga una forramenta = pònniri sa mainga a sa forramenta; forramenta fora ’e màniga = chentza de mainga; èssere totu de una màniga = andai de acórdiu, èssiri totus de sa própiu idea, tènniri su própiu cumportamentu; po dogna màniga ’e candela = pro donzi bonu bisonzu, a bortas no potat bisonzare; mànigus de arresoja = una creze de gragallu; màniga indiaulada = màniga forte, nadu de médiu a carchi male o dificurtade; èssiri iscroxau che una màniga de marra = fintzas lísiu a fortza de l'impreare, cossumidu meda
Frasi
est abbarrau in mànigas de camisa ◊ zughet una camisa a mànigas curtzas
2.
sa màniga de su picu cheret forte, sa de su rastrellu cheret fine ◊ sa mànighe de sa lepa la cherio pintada (M.Ladu)
3.
no bi andhes a cussos a ti cossizare, ca sunt totu de una màniga! ◊ mastros de muru, negussiantes e mecànicos sunt totu de una màniga (G.Ruju)◊ po dogna màniga ’e candela, faimindi duas cópias de cussu paperi! ◊ a ferru dortu màniga indiaulada!
Cognomi e Proverbi
smb:
Maniga, Manigas
Etimo
ltn.
manica, manico
Traduzioni
Francese
manche
Inglese
sleeve,
handle
Spagnolo
manga,
mango,
astil,
cacha
Italiano
mànica,
mànico
Tedesco
Ärmel,
Handgriff,
Griff.
maínga 1 màiga
màini màina
maínu , nm Definizione its, maina?, fadhina? Frasi camineras signadas cun mainos, chi risaltades peutas istracas opressas dae graves contivizos! (V.Falchi)
mainzòne , nm: malinzone, maninzone, marinzone Definizione genia de umpedhu (malune), istrégiu mannu de ortigu impreau in sa mandra a múrghere (prus piticu fintzes po àteru, es. su m. de su sale) Sinonimi e contrari malune Frasi dimis pònnere s'erbuzu in su malinzone de ortigu Terminologia scientifica stz Etimo srd.
mairàna maidàna
maíru madíru
maissavída! , iscl: mantzavida! Definizione foedhu e genia de frastimu chi narant coment'e po arrennegu candho una cosa no andhat comente s'isperàt: ancu mai in sa vida! (ndhe fatzat, ndhe tengat, ndhe goset, o àteru).
maísta , nf: mastra Definizione
fémina chi ischit bene una faina, un'arte; fémina po s'imparu de is piciochedhos de iscola, prus che àteru de asilo e de elementares (tzerriandho: O sa mastra!, O sa mà!)
Modi di dire
csn:
maista de partu = levadora; maista de asegus = su taulone de coa in su carru; maistedhas = taulones o mesas minores, prus a s'ala de punta in su sterrimentu de su carru; burba maistra = pisómina, burba
Frasi
sa maista de partos che segaiat s’imbíligu de sa creaturedha, si dh’acapiaiat a filu de linu e dhi poniat su frore de su chinisu
2.
in iscola mi agatu bèni, ma depu fai de prus po fai istai bèni finces sa maista de inglesu, sceraredha! ◊ a sos pitzinnos sa mastra lis pedit chircas, istórias, paristórias e folas de s'ísula
Terminologia scientifica
prf
Etimo
ltn.
magistra(m)
Traduzioni
Francese
maîtresse,
institutrice
Inglese
teacher
Spagnolo
maestra
Italiano
maèstra
Tedesco
Meisterin,
Lehrerin.
maistài , vrb: masticare,
mastigare,
mastricare Definizione
pistare o istrecare sa cosa de papare a dentes de dha pòdere digirire méngius; nau de is serros, segare male, a matzigadura; istare naendho e chentza nàrrere / mastigare a un'ala = matziai cun is dentis de una parti
Sinonimi e contrari
addenticare,
maciai
/
mastighinzare
Frasi
su mànigu si depet mastigare bene pro lu tizirire menzus
2.
e no istes màstiga màstiga: nàralu a una bia su chi tenes de nàrrere!
Etimo
ltn.
masticare
Traduzioni
Francese
mâcher,
mastiquer
Inglese
to masticate
Spagnolo
masticar
Italiano
masticare
Tedesco
kauen.