mortuària , nf Definizione ispesa o gastos de un'interru Frasi fit gai póveru chi nos est tocadu de li pagare sa mortuària.
mortuàriu , agt, nm Definizione chi pertocat is mortos, nau prus che àteru de logu inue si ponet unu pagu de tempus su mortu in ispidales (càmera m.) e campusantos (domo m.), fintzes de màchina fata adata po ingòllere mortos; is ispesas de un'interràrgiu; su chi si pagat a s'istadu po is benes chi tocant in aréntzia a unu. 2. ant batiu sa bulleta de pagamentu po su mortuàriu de mamma tua.
mortumariàne , nm Definizione fàchere su m. = betàresi a mortu, fàere finta de èssere mortu, comente faet su margiane.
mortummórtu mortimmórti
mortuniédhu , nm Definizione
genia de erba toscosa ca portat sabonina e po cussu bona a samunare ca iscàgiat su grassu
Sinonimi e contrari
niedhone 1
Terminologia scientifica
rba, Agrostemma githago
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gerzeau,
nielle
Inglese
corncockle
Spagnolo
neguilla
Italiano
gittaióne
Tedesco
Kornrade,
Rade.
mortuniédhu 1 , nm Definizione
nada cun custu númene ca su frutu assimbígiat a una conca de mortu, est erba de sa matessi genia de sa buca de cane o de leone
Terminologia scientifica
rba, Misopates orontium
Traduzioni
Francese
tête de mort
Inglese
anthirrinum
Spagnolo
boca de dragón
Italiano
gallinàccio,
gallinèlla
Tedesco
eine Gartenlöwenmaulsorte.
mortúra , nf Definizione sa morte Modi di dire csn: pràxiri a m. = piàghere a meda, a machine; fàchere mórtura mórtura = abbellu abbellu, tropu a lenu, a istídhiu a istídhiu.
mortúru , agt: múrturu Definizione
chi est morindhosi, ispaciandho
Sinonimi e contrari
moribbundhu
Frasi
bi at chie che trapatat sa vida gherrandhe, che framma mortura, in su sartu ◊ parent trocos de làcrimas sicas, badhiscros chi tragant sonnos morturos (L.Loi)◊ in cue b'at unu pítziri morturu
2.
in sos surcos apertos che amus semper tudau sos órrios múrturos
Traduzioni
Francese
moribond
Inglese
moribund
Spagnolo
moribundo
Italiano
moribóndo
Tedesco
sterbend,
moribund.
mòru mòro
mòru 1 mòllu 1
morúdhu , nm: murudhu Definizione
arremu immuciurrau, segau (mescamente su chi abbarrat de unu bratzu chentza sa manu); css. cosa unu pagu longa e grussa, fintzes un'ossu grussu isprupau
Sinonimi e contrari
bículu,
botzichedha,
moróculu,
morótulu,
murigoni,
murrutzu,
murúdhulu,
tuturru,
tutúriche,
túturu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
moignon
Inglese
stump
Spagnolo
brazo manco,
muñón
Italiano
moncherino
Tedesco
Gliedstumpf.
morútule, morútulu morótulu
moruxibúdhu , nm Definizione
moru cibudhu, bobboi chi si papat sa chibudha (e àtera cosa prantada papandhodhi s'arraighina asuta de terra)
Sinonimi e contrari
canigriada,
canutzu,
chibudhalzu,
cugumbiraxu,
margianedha,
sarrone
/
cdh. boumacioni
Terminologia scientifica
crp, gryllotalpa gryllotalpa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
taupe-grillon
Inglese
mole-cricket
Spagnolo
cortón
Italiano
zuccaiòla
Tedesco
Maulwurfsgrille,
Erdkrebs,
Erdwolf.
mosàicu , nm: musàicu Definizione
genia de pintura fata cun orrughedhos de pedra de tantos colores / avb. trabballai a sa mosàica = a zisa de musàicu, coment'e faghindhe m., ponindhe cantighedhos de diferente colore
Traduzioni
Francese
mosaïque
Inglese
mosaic
Spagnolo
mosaico
Italiano
mosàico
Tedesco
Mosaik.
moscàtzu mascàtzu
moschèa , nf Definizione crésia de is mussulmanos, inue si atóbiant po sa pregadoria.
moschíta , nf Definizione
duas genias de pigione chi narant fintzes topi de mata
Sinonimi e contrari
cherricherri
Terminologia scientifica
pzn, sylvia undata corsa, s. conspicillata
Traduzioni
Francese
fauvette pitchou
Inglese
dartford warbler
Spagnolo
curruca tomillera
Italiano
magnanina,
sterpàzzola di Sardègna
Tedesco
Provencegrasmücke,
Brillengrasmücke.
mòscios , nm Definizione ispudu, ispurgadura de is prumones, genia de mucu arrasigau in su gúturu Sinonimi e contrari carràschiu, salchedha, scupidura.
mòssa , nf Definizione genia de aina de is maistos de linna e de ferru (prentza de ferreri) po poderare firma sa faina chi portant faendho (ferramenta o àteru) chi istringhet in mesu de duas barras chi acostint o istésiant cun leva chi girat unu fusu a caragolu Sinonimi e contrari cabagorru, caracolu Frasi no bi at che a sa mossa pro muntènnere frimma un'aina a l'arrodare Cognomi e Proverbi smb: Mossa Terminologia scientifica ans Etimo ctl. mossa.
mòssa 1 , nf: mussa Definizione imbucadura de su frenu de su cuadhu Etimo ltn. morsa.