A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

mortuària , nf Definizione ispesa o gastos de un'interru Frasi fit gai póveru chi nos est tocadu de li pagare sa mortuària.

mortuàriu , agt, nm Definizione chi pertocat is mortos, nau prus che àteru de logu inue si ponet unu pagu de tempus su mortu in ispidales (càmera m.) e campusantos (domo m.), fintzes de màchina fata adata po ingòllere mortos; is ispesas de un'interràrgiu; su chi si pagat a s'istadu po is benes chi tocant in aréntzia a unu. 2. ant batiu sa bulleta de pagamentu po su mortuàriu de mamma tua.

mortumariàne , nm Definizione fàchere su m. = betàresi a mortu, fàere finta de èssere mortu, comente faet su margiane.

mortummórtu mortimmórti

mortuniédhu , nm Definizione genia de erba toscosa ca portat sabonina e po cussu bona a samunare ca iscàgiat su grassu Sinonimi e contrari niedhone 1 Terminologia scientifica rba, Agrostemma githago Etimo srd. Traduzioni Francese gerzeau, nielle Inglese corncockle Spagnolo neguilla Italiano gittaióne Tedesco Kornrade, Rade.

mortuniédhu 1 , nm Definizione nada cun custu númene ca su frutu assimbígiat a una conca de mortu, est erba de sa matessi genia de sa buca de cane o de leone Terminologia scientifica rba, Misopates orontium Traduzioni Francese tête de mort Inglese anthirrinum Spagnolo boca de dragón Italiano gallinàccio, gallinèlla Tedesco eine Gartenlöwenmaulsorte.

mortúra , nf Definizione sa morte Modi di dire csn: pràxiri a m. = piàghere a meda, a machine; fàchere mórtura mórtura = abbellu abbellu, tropu a lenu, a istídhiu a istídhiu.

mortúru , agt: múrturu Definizione chi est morindhosi, ispaciandho Sinonimi e contrari moribbundhu Frasi bi at chie che trapatat sa vida gherrandhe, che framma mortura, in su sartu ◊ parent trocos de làcrimas sicas, badhiscros chi tragant sonnos morturos (L.Loi)◊ in cue b'at unu pítziri morturu 2. in sos surcos apertos che amus semper tudau sos órrios múrturos Traduzioni Francese moribond Inglese moribund Spagnolo moribundo Italiano moribóndo Tedesco sterbend, moribund.

mòru mòro

mòru 1 mòllu 1

morúdhu , nm: murudhu Definizione arremu immuciurrau, segau (mescamente su chi abbarrat de unu bratzu chentza sa manu); css. cosa unu pagu longa e grussa, fintzes un'ossu grussu isprupau Sinonimi e contrari bículu, botzichedha, moróculu, morótulu, murigoni, murrutzu, murúdhulu, tuturru, tutúriche, túturu Etimo srd. Traduzioni Francese moignon Inglese stump Spagnolo brazo manco, muñón Italiano moncherino Tedesco Gliedstumpf.

morútule, morútulu morótulu

moruxibúdhu , nm Definizione moru cibudhu, bobboi chi si papat sa chibudha (e àtera cosa prantada papandhodhi s'arraighina asuta de terra) Sinonimi e contrari canigriada, canutzu, chibudhalzu, cugumbiraxu, margianedha, sarrone / cdh. boumacioni Terminologia scientifica crp, gryllotalpa gryllotalpa Etimo srd. Traduzioni Francese taupe-grillon Inglese mole-cricket Spagnolo cortón Italiano zuccaiòla Tedesco Maulwurfsgrille, Erdkrebs, Erdwolf.

mosàicu , nm: musàicu Definizione genia de pintura fata cun orrughedhos de pedra de tantos colores / avb. trabballai a sa mosàica = a zisa de musàicu, coment'e faghindhe m., ponindhe cantighedhos de diferente colore Traduzioni Francese mosaïque Inglese mosaic Spagnolo mosaico Italiano mosàico Tedesco Mosaik.

moscàtzu mascàtzu

moschèa , nf Definizione crésia de is mussulmanos, inue si atóbiant po sa pregadoria.

moschíta , nf Definizione duas genias de pigione chi narant fintzes topi de mata Sinonimi e contrari cherricherri Terminologia scientifica pzn, sylvia undata corsa, s. conspicillata Traduzioni Francese fauvette pitchou Inglese dartford warbler Spagnolo curruca tomillera Italiano magnanina, sterpàzzola di Sardègna Tedesco Provencegrasmücke, Brillengrasmücke.

mòscios , nm Definizione ispudu, ispurgadura de is prumones, genia de mucu arrasigau in su gúturu Sinonimi e contrari carràschiu, salchedha, scupidura.

mòssa , nf Definizione genia de aina de is maistos de linna e de ferru (prentza de ferreri) po poderare firma sa faina chi portant faendho (ferramenta o àteru) chi istringhet in mesu de duas barras chi acostint o istésiant cun leva chi girat unu fusu a caragolu Sinonimi e contrari cabagorru, caracolu Frasi no bi at che a sa mossa pro muntènnere frimma un'aina a l'arrodare Cognomi e Proverbi smb: Mossa Terminologia scientifica ans Etimo ctl. mossa.

mòssa 1 , nf: mussa Definizione imbucadura de su frenu de su cuadhu Etimo ltn. morsa.