A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mortuària , nf Definitzione ispesa o gastos de un'interru Frases fit gai póveru chi nos est tocadu de li pagare sa mortuària.

mortuàriu , agt, nm Definitzione chi pertocat is mortos, nau prus che àteru de logu inue si ponet unu pagu de tempus su mortu in ispidales (càmera m.) e campusantos (domo m.), fintzes de màchina fata adata po ingòllere mortos; is ispesas de un'interràrgiu; su chi si pagat a s'istadu po is benes chi tocant in aréntzia a unu. 2. ant batiu sa bulleta de pagamentu po su mortuàriu de mamma tua.

mortumariàne , nm Definitzione fàchere su m. = betàresi a mortu, fàere finta de èssere mortu, comente faet su margiane.

mortummórtu mortimmórti

mortuniédhu , nm Definitzione genia de erba toscosa ca portat sabonina e po cussu bona a samunare ca iscàgiat su grassu Sinònimos e contràrios niedhone 1 Terminologia iscientìfica rba, Agrostemma githago Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gerzeau, nielle Ingresu corncockle Ispagnolu neguilla Italianu gittaióne Tedescu Kornrade, Rade.

mortuniédhu 1 , nm Definitzione nada cun custu númene ca su frutu assimbígiat a una conca de mortu, est erba de sa matessi genia de sa buca de cane o de leone Terminologia iscientìfica rba, Misopates orontium Tradutziones Frantzesu tête de mort Ingresu anthirrinum Ispagnolu boca de dragón Italianu gallinàccio, gallinèlla Tedescu eine Gartenlöwenmaulsorte.

mortúra , nf Definitzione sa morte Maneras de nàrrere csn: pràxiri a m. = piàghere a meda, a machine; fàchere mórtura mórtura = abbellu abbellu, tropu a lenu, a istídhiu a istídhiu.

mortúru , agt: múrturu Definitzione chi est morindhosi, ispaciandho Sinònimos e contràrios moribbundhu Frases bi at chie che trapatat sa vida gherrandhe, che framma mortura, in su sartu ◊ parent trocos de làcrimas sicas, badhiscros chi tragant sonnos morturos (L.Loi)◊ in cue b'at unu pítziri morturu 2. in sos surcos apertos che amus semper tudau sos órrios múrturos Tradutziones Frantzesu moribond Ingresu moribund Ispagnolu moribundo Italianu moribóndo Tedescu sterbend, moribund.

mòru mòro

mòru 1 mòllu 1

morúdhu , nm: murudhu Definitzione arremu immuciurrau, segau (mescamente su chi abbarrat de unu bratzu chentza sa manu); css. cosa unu pagu longa e grussa, fintzes un'ossu grussu isprupau Sinònimos e contràrios bículu, botzichedha, moróculu, morótulu, murigoni, murrutzu, murúdhulu, tuturru, tutúriche, túturu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu moignon Ingresu stump Ispagnolu brazo manco, muñón Italianu moncherino Tedescu Gliedstumpf.

morútule, morútulu morótulu

moruxibúdhu , nm Definitzione moru cibudhu, bobboi chi si papat sa chibudha (e àtera cosa prantada papandhodhi s'arraighina asuta de terra) Sinònimos e contràrios canigriada, canutzu, chibudhalzu, cugumbiraxu, margianedha, sarrone / cdh. boumacioni Terminologia iscientìfica crp, gryllotalpa gryllotalpa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu taupe-grillon Ingresu mole-cricket Ispagnolu cortón Italianu zuccaiòla Tedescu Maulwurfsgrille, Erdkrebs, Erdwolf.

mosàicu , nm: musàicu Definitzione genia de pintura fata cun orrughedhos de pedra de tantos colores / avb. trabballai a sa mosàica = a zisa de musàicu, coment'e faghindhe m., ponindhe cantighedhos de diferente colore Tradutziones Frantzesu mosaïque Ingresu mosaic Ispagnolu mosaico Italianu mosàico Tedescu Mosaik.

moscàtzu mascàtzu

moschèa , nf Definitzione crésia de is mussulmanos, inue si atóbiant po sa pregadoria.

moschíta , nf Definitzione duas genias de pigione chi narant fintzes topi de mata Sinònimos e contràrios cherricherri Terminologia iscientìfica pzn, sylvia undata corsa, s. conspicillata Tradutziones Frantzesu fauvette pitchou Ingresu dartford warbler Ispagnolu curruca tomillera Italianu magnanina, sterpàzzola di Sardègna Tedescu Provencegrasmücke, Brillengrasmücke.

mòscios , nm Definitzione ispudu, ispurgadura de is prumones, genia de mucu arrasigau in su gúturu Sinònimos e contràrios carràschiu, salchedha, scupidura.

mòssa , nf Definitzione genia de aina de is maistos de linna e de ferru (prentza de ferreri) po poderare firma sa faina chi portant faendho (ferramenta o àteru) chi istringhet in mesu de duas barras chi acostint o istésiant cun leva chi girat unu fusu a caragolu Sinònimos e contràrios cabagorru, caracolu Frases no bi at che a sa mossa pro muntènnere frimma un'aina a l'arrodare Sambenados e Provèrbios smb: Mossa Terminologia iscientìfica ans Ètimu ctl. mossa.

mòssa 1 , nf: mussa Definitzione imbucadura de su frenu de su cuadhu Ètimu ltn. morsa.