A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mòssa 2 , nf Definitzione genia de dente, intaca in s'atza de is ainas segantes Sinònimos e contràrios dentímene, dentitza / irmarra, massedha Ètimu ctl. mossa.

mòssa 3 , nf, nm: mossu Definitzione istrinta de dentes chi si giaet a calecuna cosa; orrugu de cosa chi si segat a dentes papandho e fintzes cosa a papare (pentzada coment'e pagu); biculedhu de cosa chi si ndhe istacat mescamente de istrégiu de terra Sinònimos e contràrios mossiada, móssicu, mossigadura, murridura, scafitada / arrogu, bucone Maneras de nàrrere csn: fàghere a m. infundhe = a papasciundi, isciúndiri s'arroghedhu de su pani in sa cosa de papai e papai; dare unu m. = mussiai; leare a mossos = mussiai meda po fai mali, mussiai comenti podint fai is canis; leare a mossu = pigai, aguantai cosa cun is dentis; mossos de mortu = marcos biaitos in sa carre; m. de Adamu = su nodu o figu de sa bula; leare unu m. = papai ccn. cosa, unu buconi; a m. intreu = (nau de ccn. petzu, arrogu de cosa), chi est totu a unu; chèrrere sa cosa a mossu ispuligadu = bòlliri sa cosa pronta, fintzas in donu ma pronta (pitica sa mandronia!); mossu rànchidu (in cobertantza) = disprexeri, cosa chi dispraxit; èssere de mossa = papai meda (prus che àteru nau de animali) Frases che cane arrajoladu a sa tzega ti fúrrias a mossu ◊ su cane li at barriadu a mossu a s'animale istranzu ◊ no si podiat difèndhere de àtera manera e lu at leadu a mossos ◊ cussos sont canes de pètora, de mossa e de nasu ◊ si cussu ndhe achirrat a inoche vos si tzúrrigat a mossas a conca! 2. s'achetu est abbarradu tres dies sentza leare mossu ◊ mi apo manigadu duas fresas de pane a mossu infundhe in sa bagna ◊ in àteros tempos bastaiat una mossa de pane e casu po campare 3. a sa brúnia, a sa padedha, li mancat unu mossu 4. su fusu de su carru est de ferru fatu a mossu intreu ◊ s'ingúpulu de sa roda est unu mossu intreu de ozastru ◊ che ne apo caladu de mossos rànchidos!… Sambenados e Provèrbios prb: cane mudu, mossa manna! ◊ sos mossos mannos arreschent ◊ mossu partidu mossu godidu Ètimu ltn. morsus-a Tradutziones Frantzesu morsure Ingresu bite Ispagnolu mordisco Italianu mòrso Tedescu Biß, Bissen.

mossàda , nf: mossiada Definitzione su pigare a móssigu, su istrínghere cun is dentes; fintzes orrugu de cosa chi si segat a mossu papandho, orrugu mannu de cosa Sinònimos e contràrios bucone, móssicu, mossu, struncionada Frases una mossiada de burrincu! ◊ duas mossadas e cudha sartitza che fit collida! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu morsure, morceau, bout Ingresu bite, scrap Ispagnolu mordisco Italianu mòrso, boccóne Tedescu Biß, Bissen.

mossàrzu , nm Definitzione si narat de unu chi istat ibertandho e agiummai pedindho s'angenu, abbaidandho a dhi giare cosa Sinònimos e contràrios apitante / bentranu, ingrutone, inguglione Frases as a istare un'andhada, prima chi cussu mossarzu ti paghet su dépidu! (G.Ruju) Ètimu srd.

mòsse, mòssere , vrb: mússere Definitzione pigare a móssigos / pps. mossidu, móssiu Sinònimos e contràrios addentai, addenticare, iscafitai, monsiare Frases in cust'istadu no isco si poto istare firmu o si chirco de bos mòssere e de bos fughire pro andhare ifatu de sa tentassione ◊ s'est mossendhe sas úngias cancaradas ◊ zughiant sogas, fusiles e canes chi mossent sa zente Ètimu ltn. morsus Tradutziones Frantzesu mordre Ingresu to bite Ispagnolu morder Italianu mòrdere Tedescu beißen.

móssia , nf: mússia Definitzione istrégiu de terra, cabidhada de istrègios de terra o lacinu a pònnere in mesa Sinònimos e contràrios fascella Tradutziones Frantzesu vaisselle, poterie, porcelaine Ingresu earthenware, china Ispagnolu vajilla Italianu vasellame Tedescu Geschirr.

móssia 1 , nf: móssica Definitzione móssigu, mossigadura, puntura de bobboi Ètimu srd.

mossiàda mossàda

mossiài, mossiàre monsiàre

mossiapúntu , nm Definitzione genia de segada po bellesa chi si faet a orrosinita in su pane modhe Ètimu srd.

móssica móssia 1

mossicàre, mossicràre monsiàre

mossicrósu , agt Definitzione chi móssigat Sinònimos e contràrios mossigadore, mossigajolu, mossigante, mossigantzu Frases segundhu su chentupedutu, est unu babbutzu mossicrosu Ètimu srd.

móssicu , nm: móssigu, móssiu, mússiu Definitzione istrinta chi si faet cun is dentes; orrugu de cosa chi si ndhe segat a dentes, prus che àteru papandho, e orrugu de cosa de papare, bucone; su singiale de una calada de dentes comente abbarrat in sa cosa mossigandhodha Sinònimos e contràrios mossada, mossu Maneras de nàrrere csn: unu mússiu de pani, de casu = cantu de pane, de casu, nadu fintzas in su sensu de totu su tantu chi si mànigat; mússiu de mortu = zenia de pistadura, de marcu biaitu apenas ladinu in sa carre; móssius a brenti = punta de dolore de mata; móssigu de cane, pilu de cane! = si curat cun pilu de cane… Frases dh'at pigau a mússius 2. beni ca pigaus unu mussiedhu! 3. a daori de matza e a móssius a brenti siat! ◊ seu iscuncordadatzu, a mússius a brenti, balla! Sambenados e Provèrbios prb: a mússiu de cani iscarràfiu de gatu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu morsure, piqûre Ingresu bite Ispagnolu mordisco, mordedura Italianu mòrso, morsicatura Tedescu Biß, Bissen, Anbiß, Biß.

mossidhàle , nm Definitzione dente de is prus grussas, de apalas Sinònimos e contràrios casciabi, molare Terminologia iscientìfica crn.

mossidòre , agt, nm Definitzione chi o chie tenet su vítziu de mossigare Sinònimos e contràrios mossicrosu, mossigadore, mossigajolu, mossigante, mossigantzu Ètimu srd.

móssidu , pps, agt Definitzione de mòssere Sinònimos e contràrios mórdidu, mossigadu 2. cale columba càndhida innossente móssida dae terpe velenosu (F.Dore) Tradutziones Frantzesu mordu Ingresu bitten, bite Ispagnolu mordido Italianu mòrso Tedescu gebissen.

mossidúra , nf Definitzione su mòssere, fintzes puntura de unu bobboi Sinònimos e contràrios mordidura, mossigadura Frases in ancas semus prenos de mossiduras de babbautzos Ètimu srd.

mossigadòre , agt: mussiadori Definitzione chi dhu tenet a vítziu a mossigare Sinònimos e contràrios mossidore, mossigajolu, mossigante, mossigàntzulu, mossudu Frases Morixedhu fiat unu cani malu, mussiadori, dhu timiant totus Ètimu srd.

mossigàdu , pps, agt: mussiau Definitzione de mossigare; chi portat singiale de móssigu Sinònimos e contràrios mórdidu, móssidu 2. cussu pane no lu cherzo ca est mossigadu ◊ abbà, sa pira mossigada e frundhida: no l'ant bidu chi fit cherfa?! Tradutziones Frantzesu mordu Ingresu bitten Ispagnolu mordido Italianu morsicato Tedescu angebissen.