mòssa 2 , nf Definizione genia de dente, intaca in s'atza de is ainas segantes Sinonimi e contrari dentímene, dentitza / irmarra, massedha Etimo ctl. mossa.
mòssa 3 , nf, nm: mossu Definizione
istrinta de dentes chi si giaet a calecuna cosa; orrugu de cosa chi si segat a dentes papandho e fintzes cosa a papare (pentzada coment'e pagu); biculedhu de cosa chi si ndhe istacat mescamente de istrégiu de terra
Sinonimi e contrari
mossiada,
móssicu,
mossigadura,
murridura,
scafitada
/
arrogu,
bucone
Modi di dire
csn:
fàghere a m. infundhe = a papasciundi, isciúndiri s'arroghedhu de su pani in sa cosa de papai e papai; dare unu m. = mussiai; leare a mossos = mussiai meda po fai mali, mussiai comenti podint fai is canis; leare a mossu = pigai, aguantai cosa cun is dentis; mossos de mortu = marcos biaitos in sa carre; m. de Adamu = su nodu o figu de sa bula; leare unu m. = papai ccn. cosa, unu buconi; a m. intreu = (nau de ccn. petzu, arrogu de cosa), chi est totu a unu; chèrrere sa cosa a mossu ispuligadu = bòlliri sa cosa pronta, fintzas in donu ma pronta (pitica sa mandronia!); mossu rànchidu (in cobertantza) = disprexeri, cosa chi dispraxit; èssere de mossa = papai meda (prus che àteru nau de animali)
Frasi
che cane arrajoladu a sa tzega ti fúrrias a mossu ◊ su cane li at barriadu a mossu a s'animale istranzu ◊ no si podiat difèndhere de àtera manera e lu at leadu a mossos ◊ cussos sont canes de pètora, de mossa e de nasu ◊ si cussu ndhe achirrat a inoche vos si tzúrrigat a mossas a conca!
2.
s'achetu est abbarradu tres dies sentza leare mossu ◊ mi apo manigadu duas fresas de pane a mossu infundhe in sa bagna ◊ in àteros tempos bastaiat una mossa de pane e casu po campare
3.
a sa brúnia, a sa padedha, li mancat unu mossu
4.
su fusu de su carru est de ferru fatu a mossu intreu ◊ s'ingúpulu de sa roda est unu mossu intreu de ozastru ◊ che ne apo caladu de mossos rànchidos!…
Cognomi e Proverbi
prb:
cane mudu, mossa manna! ◊ sos mossos mannos arreschent ◊ mossu partidu mossu godidu
Etimo
ltn.
morsus-a
Traduzioni
Francese
morsure
Inglese
bite
Spagnolo
mordisco
Italiano
mòrso
Tedesco
Biß,
Bissen.
mossàda , nf: mossiada Definizione
su pigare a móssigu, su istrínghere cun is dentes; fintzes orrugu de cosa chi si segat a mossu papandho, orrugu mannu de cosa
Sinonimi e contrari
bucone,
móssicu,
mossu,
struncionada
Frasi
una mossiada de burrincu! ◊ duas mossadas e cudha sartitza che fit collida!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
morsure,
morceau,
bout
Inglese
bite,
scrap
Spagnolo
mordisco
Italiano
mòrso,
boccóne
Tedesco
Biß,
Bissen.
mossàrzu , nm Definizione si narat de unu chi istat ibertandho e agiummai pedindho s'angenu, abbaidandho a dhi giare cosa Sinonimi e contrari apitante / bentranu, ingrutone, inguglione Frasi as a istare un'andhada, prima chi cussu mossarzu ti paghet su dépidu! (G.Ruju) Etimo srd.
mòsse, mòssere , vrb: mússere Definizione
pigare a móssigos / pps. mossidu, móssiu
Sinonimi e contrari
addentai,
addenticare,
iscafitai,
monsiare
Frasi
in cust'istadu no isco si poto istare firmu o si chirco de bos mòssere e de bos fughire pro andhare ifatu de sa tentassione ◊ s'est mossendhe sas úngias cancaradas ◊ zughiant sogas, fusiles e canes chi mossent sa zente
Etimo
ltn.
morsus
Traduzioni
Francese
mordre
Inglese
to bite
Spagnolo
morder
Italiano
mòrdere
Tedesco
beißen.
móssia , nf: mússia Definizione
istrégiu de terra, cabidhada de istrègios de terra o lacinu a pònnere in mesa
Sinonimi e contrari
fascella
Traduzioni
Francese
vaisselle,
poterie,
porcelaine
Inglese
earthenware,
china
Spagnolo
vajilla
Italiano
vasellame
Tedesco
Geschirr.
móssia 1 , nf: móssica Definizione móssigu, mossigadura, puntura de bobboi Etimo srd.
mossiàda mossàda
mossiài, mossiàre monsiàre
mossiapúntu , nm Definizione genia de segada po bellesa chi si faet a orrosinita in su pane modhe Etimo srd.
móssica móssia 1
mossicàre, mossicràre monsiàre
mossicrósu , agt Definizione chi móssigat Sinonimi e contrari mossigadore, mossigajolu, mossigante, mossigantzu Frasi segundhu su chentupedutu, est unu babbutzu mossicrosu Etimo srd.
móssicu , nm: móssigu,
móssiu,
mússiu Definizione
istrinta chi si faet cun is dentes; orrugu de cosa chi si ndhe segat a dentes, prus che àteru papandho, e orrugu de cosa de papare, bucone; su singiale de una calada de dentes comente abbarrat in sa cosa mossigandhodha
Sinonimi e contrari
mossada,
mossu
Modi di dire
csn:
unu mússiu de pani, de casu = cantu de pane, de casu, nadu fintzas in su sensu de totu su tantu chi si mànigat; mússiu de mortu = zenia de pistadura, de marcu biaitu apenas ladinu in sa carre; móssius a brenti = punta de dolore de mata; móssigu de cane, pilu de cane! = si curat cun pilu de cane…
Frasi
dh'at pigau a mússius
2.
beni ca pigaus unu mussiedhu!
3.
a daori de matza e a móssius a brenti siat! ◊ seu iscuncordadatzu, a mússius a brenti, balla!
Cognomi e Proverbi
prb:
a mússiu de cani iscarràfiu de gatu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
morsure,
piqûre
Inglese
bite
Spagnolo
mordisco,
mordedura
Italiano
mòrso,
morsicatura
Tedesco
Biß,
Bissen,
Anbiß,
Biß.
mossidhàle , nm Definizione dente de is prus grussas, de apalas Sinonimi e contrari casciabi, molare Terminologia scientifica crn.
mossidòre , agt, nm Definizione chi o chie tenet su vítziu de mossigare Sinonimi e contrari mossicrosu, mossigadore, mossigajolu, mossigante, mossigantzu Etimo srd.
móssidu , pps, agt Definizione
de mòssere
Sinonimi e contrari
mórdidu,
mossigadu
2.
cale columba càndhida innossente móssida dae terpe velenosu (F.Dore)
Traduzioni
Francese
mordu
Inglese
bitten,
bite
Spagnolo
mordido
Italiano
mòrso
Tedesco
gebissen.
mossidúra , nf Definizione su mòssere, fintzes puntura de unu bobboi Sinonimi e contrari mordidura, mossigadura Frasi in ancas semus prenos de mossiduras de babbautzos Etimo srd.
mossigadòre , agt: mussiadori Definizione chi dhu tenet a vítziu a mossigare Sinonimi e contrari mossidore, mossigajolu, mossigante, mossigàntzulu, mossudu Frasi Morixedhu fiat unu cani malu, mussiadori, dhu timiant totus Etimo srd.
mossigàdu , pps, agt: mussiau Definizione
de mossigare; chi portat singiale de móssigu
Sinonimi e contrari
mórdidu,
móssidu
2.
cussu pane no lu cherzo ca est mossigadu ◊ abbà, sa pira mossigada e frundhida: no l'ant bidu chi fit cherfa?!
Traduzioni
Francese
mordu
Inglese
bitten
Spagnolo
mordido
Italiano
morsicato
Tedesco
angebissen.