pàrti pàlte
partía , nf: partida,
partzida 1 Definizione
su partire, tzucare a logu; foedhandho de giogos, camba o pasia de giogu, giogada, su giogu fintzes a is conclusiones candho si faet su contu de is arresurtados; foedhandho de cosas de bèndhere o comporare, unu tanti de cosa béndhia o comporada totu impare
Sinonimi e contrari
andhada,
tucada
/
giogada
2.
sa partzida nos est aggradà meda
Traduzioni
Francese
partie,
match
Inglese
match
Spagnolo
partida,
partido
Italiano
partita
Tedesco
Abreise,
Spiel.
partibàris paltibàris
partichèdha , nf: partighedha,
partixedha Definizione
min. de parte: segundhu comente si narat, parte manna, fintzes difesa forte, fata cun coràgiu, cun atza, ma segundhu comente fintzes su contràriu
Sinonimi e contrari
partizone
2.
partighedha sa chi li at fatu, a s'amigu!…◊ partighedha sa chi li at fatu… bi ndh'aiat de s'interrare pro comente l'at abbirgonzadu!
Traduzioni
Francese
particule
Inglese
particle
Spagnolo
partícula
Italiano
particèlla
Tedesco
Teilchen.
participài, participàre partetzipàre
particípiu , nm: partitzípiu Definizione
modu e boghe de su verbu chi no precisat nudha si no un'idea, in sardu solu de atzione passada (su srd. no faet particípiu presente): sa essia de custa forma est -atu, -adu, -au (diferéntzia de foedhada) po is vrb. in -ai/-are (chistionare - chistionau, faedhare - faedhadu, pesare - pesatu), est -itu, -idu, -iu (cun sa /i/ àtona) po is vrb. in -ere (tèssere/iri - téssitu / téssidu / téssiu), e deasi etotu po is vrb. in -ire ma cun sa /i/ tónica (essire/-iri - essitu/essidu/essiu); in is dimandhas diretas de tempus passau su pps. (verbu lessicale, prus importante) si ponet sèmpere innanti de su vrb. aus.: andhadu ses?, tímiu as?, fatu at?, torraus seis?, essidos sunt?; su pps. in is tempos cumpostos cuncordat sèmpere cun su sugetu candho s'impreat cun su vrb. aus. èssere (sa fiza si est cojada, su pitzinnu si est vestitu, is fillus si ndi funt andaus, is fígias si ndhe funt andhadas) e cun su cmpl. ogetu candho custu benit innanti de su vrb. e s'aus. est àere (is fillus dhus at mandaus a istudiai, is pipias dhas at bistias sa mama, custos montes dhos aus bistos niaos); cuncordat sèmpere cun is númenes candho s'impreat che un'agt. / a/c.: unu pps. deunudotu diferente, impreau coment'e agt., si podet fàere de css. númene in su arrespòndhere unu pagu tzacau a chie foedhat de calecuna cosa chi no andhat bene, o chi no serbit, no si agatat o àteru, bogandho unu pps. própriu de su númene de sa cosa numenada: e casadu chi no ses, e bene, mih: e da'ue lu tenimus, nois, su casu?! ◊ e binados chi no sezis, mih: no l'ischides chi su binu a isse li faghet male?! (e de su matessi betu si podent impreare totu is pps.: e andhadu chi no ses, mih: frímmadi cue, frimma! ◊ e fatu chi no est, e bene, mih: ite nachi faghet candho no ndhe podet sa vida?! ◊ bah, ita fuedhadedhu bèni chi ses!…); un'àteru impreu de su pps. própriu coment'e vrb. ma manigiau che agt. (e cuncordau cun su sugetu) est candho si ponet in mímina po nàrrere meda, manígiu cun ironia: ispantadedhus si sunt, babbu e mamma, biendi ca no fui torrau!…◊ arroscidedhu mi seu, in cussu logu!…◊ atzicadedha si nd'est, candu est calau cussu tronu!…◊ fuedhadedhu bèni chi ses, fillu miu! (R.Frésia)◊ isposus de mancu un'annu e giai príngia: ghetadedha si nc'est!…◊ ingioghitaredhus seis!…
Traduzioni
Francese
participe
Inglese
participle
Spagnolo
participio
Italiano
particìpio
Tedesco
Partizip.
particulàre, particulàri , agt Definizione css. diferéntzia o cambiamentu chi si podet distínghere in d-una cosa Sinonimi e contrari piessignu.
partída partía
partidòre , nm Definizione
cudhu chi faet is partes, chie addésumat, ispartzit in partes oguales po is fígios is benes de una famíglia: foedhandho de matemàtica, númeru chi ndhe ispartzit o postu a ndhe ispartzire un'àteru
Frasi
su malu partidore faghet sa zente ograna
Traduzioni
Francese
qui divise
Inglese
divisor,
sharer
Spagnolo
partidor
Italiano
spartitòre,
divisóre
Tedesco
Aufteiler,
Teiler,
Divisor.
partídu , pps, agt: partiu Definizione
de partire e -ire 1
Sinonimi e contrari
andau,
tucadu
/
divididu,
spartziu
| ctr.
beniu,
torradu
/
intregu
2.
sunt zocandhe un'istrumpa trissinada, a chitu partidu ◊ sa preda secada l'at posta in duos muntones, partia, e at mutiu su mere de sa tanca a si picare sa parte ◊ semus galu partios a chentu prebbandha, pro su sisinu!
Traduzioni
Francese
divisé,
partagé
Inglese
divided
Spagnolo
salido,
partido
Italiano
partito,
diviso
Tedesco
abgefahren,
geteilt,
getrennt.
partídu 1 , nm: partzidu,
partitu,
partiu 1 Definizione
assótziu chi in demogratzia si cuncordat a líbberu abbrítiu e a sa ladina po fàere fortza paris e lòmpere a un'iscopu chi pertocat su bene de sa gente e is chistiones de guvernu colletivu deasi comente dhu bient is chi dha pentzant de una matessi manera
Frasi
unu partidu sardu naschet de sos Sardos etotu ◊ circaus unu partidedhu nou, de cussus chi faint a dogna bentu, e nci passaus totus a innia!
Traduzioni
Francese
parti
Inglese
party
Spagnolo
partido
Italiano
partito
Tedesco
Partei.
partidúra , nf: pratzidura Definizione
su cumpartire, su ispartzire o fàere is cosas in partes
Sinonimi e contrari
cumpaltimentu,
partijone,
spartzidura
Frasi
babbu mi at a iscusai, ma custa pratzidura de sa sienda non mi praxit!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fractionnement
Inglese
subdivision
Spagnolo
partición
Italiano
frazionaménto
Tedesco
Teilung,
Aufteilung.
partighèdha partichèdha
partigiànu , nm: partizanu Definizione chi faet is partesas, chi si ponet a fàere fortza po una parte.
partijòne , nf: partissione,
partitzioni,
partizone,
partzizone Definizione
su fàere una cosa in partes; fintzes parte, parte pitica de una css. cosa ispartzia
Sinonimi e contrari
cummesada,
dividimenta,
divisione,
partidura
/
partichedha
Frasi
custos sont contos chi contaiant in campu e in bidha apustis de sa partijone de sos sartos ◊ cussa est arribbada senna a mi falare sa zustíscia pro sa partzizone de s'interessu!
2.
dónnia sero sa mama faghiat su chi teniat in deghe partizones a sos fizighedhos famios
Etimo
ltn.
partitione(m)
Traduzioni
Francese
partage,
subdivision
Inglese
sharing
Spagnolo
partición
Italiano
spartizióne,
suddivisióne
Tedesco
Teilung,
Aufteilung,
Unterteilung.
partimènta, partiméntu paltiméntu
partínzu , nm: partzinzu Definizione su cumpartire, su ispartzire is cosas in partes oguales Sinonimi e contrari partidura, spartzidura, spartzimenta Etimo srd.
partíre paltíre
partíre 1, partíri paltíre 1
partissiòne partijòne