pedrighína , nf: predichina,
predighina,
pretichina,
pretighina,
pitrichina Definizione
(upm) min de pedra, pedra pitichedhedha, prus minuda de sa giarra (ma nau fintzes in custu sensu)
Sinonimi e contrari
brúscula,
pedrischedha,
perdíscula,
perdixedha,
predaredha
Frasi
sas rodas de sa moto tichirriaiant in sa pedrighina de sos tirighinos ◊ su tretu uve si curriat su palu fit unu cucuredhu de pretichina atzuta
2.
so passadu in su fràigu pro isgarrigare sa pedrighina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pierrette,
caillou
Inglese
little stone
Spagnolo
piedrecilla,
piedrecita
Italiano
pietruzza,
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.
pedrighinàlzu, pedrighinàxu , nm: perdighinarzu Definizione logu o terrenu totu pedra, pedra iscàbula, iscapa, pedrosu; in cobertantza, fintzes logu de dificurtades Frasi ranos lampados in pedrighinaxu inue apenas bi at pizu ’e terra tudhint ma si sicant Etimo srd.
pedrighinósu , agt Definizione nau de logu, chi est totu pedra, dhue at pedra iscàbula e pitica meda Sinonimi e contrari pedrosu Etimo srd.
pedrigonàda , nf: perdigonada, prediconada Definizione isparu a perdigones Sinonimi e contrari isperdigionada Frasi una pedrigonada de fusili a isbarradura, paru malu!… Etimo srd.
pedrigòne, pedrigòni , nm: peldigone,
perdicone,
perdigone,
perdigoni,
perdixone,
pidrigoni,
predicone Definizione
birilledha pitica de prumu chi in cantidade si ponet in is cartúcias po isparare pigiones / p. de grivare = adatos po isparare pillon'e tàcula
Sinonimi e contrari
cdh. pildiconi
Frasi
ita mabasicu seis fendi tirendi a pedrigonis: po puiga m'eis pigau?! ◊ ti at a donai una passada de pidrigonis a paneri, si ti agatat furendi!
2.
sa ua ocannu no bi at ammaduradu: sos pipiones parent perdigones!
Etimo
spn.
perdigones
Traduzioni
Francese
plomb de chasse
Inglese
pellets
Spagnolo
perdigón
Italiano
pallino da càccia
Tedesco
Schrot.
pedriméntu , nm, nf: perdimenta, perdimentu Definizione su pèrdere o mancare, bènnere mancu cosa, fintzes sa cosa pérdia Sinonimi e contrari példua, pérdia / mancamentu / cdh. paldimentu | ctr. bínchida Modi di dire csn: perdimenta de berbeghes = mancamentu, fura; cotu a perdimentu (nadu de ccn.)= imbriagu pérdiu Frasi pitica sa perdimenta totu cussas brebeis mortas!…◊ dhoi at pagu perdimentu e pagu guadàngiu ◊ un'istídhiu puru est perdimentu 2. fut lumenada custa gente mia po circa de fura o de perdimenta ◊ fit bandhidu ma odiaiat sa fura e antzis, si li essiat cungentura de andhare a unu perdimentu, poniat timoria a sos ladrones 3. fadeimí agatai su pedrimentu miu! 4. cussa est fea a perdimentu! Etimo srd.
pedringiànu , nm, nf, agt: peldingianu,
perdignanu,
perdingiana,
perdingianu,
perdinzanu,
pidringianu,
predingianu,
predinzanu,
predungianu Definizione
genia de erba de ortu, a fògias mannas, chi faet coment'e unu frutu (upm) tundhu o longhitu e grussu, bonu a còere, totu prupa tostighina / figu pedringiana = figu niedha de tríulas madura meda
Sinonimi e contrari
melingiana
/
cdh. pirinzana
Frasi
cussu predungianu lu giuchent a lúmene: cada fita ndhe cenet una safata ◊ in is ortos dhue faet sa tamata, su pisu, sa patata, sa crucuriga, s'aeda, sa latuca, su pedringianu, s'àpiu, sa síndria e su melone
Terminologia scientifica
rbzc, Solanum melongena
Etimo
itl.
petronciano
Traduzioni
Francese
aubergine
Inglese
aubergine
Spagnolo
berenjena
Italiano
melanzana
Tedesco
Aubergine.
pedrinóstu padennòste
pedrischèdha , nf: pedruschedha,
prediscedha,
predischedha,
preduschedha Definizione
orrughedhu de pedra, pedra pitichedhedha (upm), pedrighedha
Sinonimi e contrari
pedrighina,
pedrischédhula,
perdixedha,
predaredha,
predusca
Modi di dire
csn:
zúchere o pònnere p. in s'iscarpa = ficare carch'idea in conca, coment'e cosa chi no lassat in asséliu; intèndhere p. in s'iscarpa = tènniri calincuna cosa chi unu no podit baliai; èssere che pedrischedha in iscarpa = ifadosu meda
Frasi
sa beridade ponet predischedha in s'iscarpa a chie de issa no est amantiosu ◊ sos Sardos esiliaos sunt preduschedha de rivu cussumada dae s'abba ◊ s'abba de su rivu trazat prediscedhas lúchidas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pierrette,
caillou
Inglese
small stone
Spagnolo
piedrecilla,
piedrecita
Italiano
pietruzza,
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.
pedrischédhula , nf: pedruschédhula, predischédhura Definizione pedrighedha, pruschetotu cudha tundha, bianca, allisada, chi serbit po giogare, pícula, e a logos narant perdas de ogu Sinonimi e contrari pedrighina / bàtile 1, bicu 1, lecucu Frasi in sas cracas isfundhadas abba e pedrischédhula intrat e essit ebbenemindhe ◊ su pitzinnu est acabidendhe pedrischédhula Etimo srd.
pedrischína , nf Definizione pedrighedha pitica Sinonimi e contrari pedrischedha, pedrischédhula, perdixedha Etimo srd.
pedríscia , nf: pedrissa,
pedritza,
predissa,
pidrissa,
pitrissa Definizione
pedra lada de leminàrgiu o de fentana; pedra a oru a muru po cicire a cuadhu, o fintzes po istare gente cicia passandho ora
Sinonimi e contrari
curníscia,
zannile
/
istrada 1,
istradile,
secidórgiu
2.
sa zente fit sétida in sas pedrissas de piata ◊ custu contadu est rutu in sa pedríscia de s'isméntigu ◊ sa zente si firmat a pasare in sas pedrissas ◊ pighet a sa pedrissa e setzat a ingropas!
Traduzioni
Francese
rebord,
appui de fenêtre
Inglese
windowsill
Spagnolo
antepecho
Italiano
davanzale
Tedesco
Fensterbrett.
pedriscòla , nf Definizione pedra pitica, pedrighedha. Sinonimi e contrari pedrighina, pedrischedha, predusca.
pedríssa, pedrítza pedríscia
pedròcia , nf Definizione contone, orrugu mannu de pedra Frasi buscamila una pedròcia ca mi setzo!
pedronài , vrb: peldonai,
peldonare,
perdonai,
perdonare,
perdonari Definizione
no fàere contu de un'ofesa, lassare cúrrere unu dannu o un'ofesa chentza si ndhe pagare; fintzes lassare cúrrere unu dépidu, iscusare / arresposta a chie pedit s'alemúsina candho no dhi giaent nudha: a perdonare!, a perdonai! = a iscusare!, a tènnere passiéntzia!
Sinonimi e contrari
aggrassiare,
annistiare,
paedhare
| ctr.
cundennai
Frasi
pro no sighire sàmbene subra a sàmbene los perdonei ◊ Gesusu at perdonadu cudhos chi l'ant martirizadu ◊ peldona a chie mi cheret male! ◊ Deus dh'at a pedronai su própriu! ◊ si fit a perdonare sa mancàntzia no tiat tandho esister sa giustítzia (Caria)
2.
perdonamí chi non soi bennia innantis! ◊ – Lah ca dhui at unu pòbiru! – Eh, naradhu a pedronai!
Etimo
ltn.
perdonare
Traduzioni
Francese
pardonner,
remettre
Inglese
to pardon
Spagnolo
perdonar,
condonar
Italiano
perdonare,
condonare
Tedesco
vergeben,
erlassen.
pedrónu , nm: peldonu,
perdonu Definizione
abbonu, no fàere contu de un'ofesa, lassare cúrrere unu dannu o un'ofesa chentza si ndhe pagare / pasca de is perdonus = pasca fiores, pasca rosada
Sinonimi e contrari
remissione
/
cdh,
paldonu
| ctr.
cundenna,
vangàntzia
Frasi
s'ànima in s'íntimu arrejonu mi narat chi rispondha a sos azios cun su fior'e s'umanu perdonu (G.A.Cossu)◊ perdonu, Deus meu: apo pecadu! ◊ domanda perdonu a conca calada! ◊ domandu perdonu a chini apu fatu mali ◊ cun cudhus ogus pariat domandendu perdonu
Etimo
ltne.
perdonum
Traduzioni
Francese
pardon
Inglese
forgiveness
Spagnolo
perdón
Italiano
perdóno
Tedesco
Vergebung,
Verzeihung.
pedrósu , agt: perdosu,
pidrosu,
predosu,
pretosu Definizione
nau de su logu, chi dhue at pedra meda, chi est totu pedra; nau de frutuàriu (es. pira, pirastu), chi portat una genia de granos, nodighedhos tostaos in mesu: nau de calecuna calidade de nughe, chi portat su corgiolu de mesu totu intrau apare cun su chiu, incasciau de una manera chi no faet a dhos seberare / surdu p. = surdu che picu, chi no intendhet
Sinonimi e contrari
pedrighinosu,
perdichinu,
perdigosu,
sàssinu
/
ossichedhosu,
perdixedhosu
Frasi
bi aiat zente arestada peri sos montes piús ràbidos e pedrosos ◊ ca ses frutu selvàticu aescosu a nudha giuas, pirastu predosu!
2.
ita dhi gridas, ca est surdu pedrosu?!
Etimo
ltn.
petrosus
Traduzioni
Francese
pierreux
Inglese
stony
Spagnolo
pedregoso
Italiano
pietróso,
sassóso
Tedesco
steinig.
pedrumàscu , nm: perdumascu Definizione númene po inditare fémina de cumportamentu sessuale contràriu, a s'imbesse, chi cricat àtera fémina; fintzes piciochedha chi tenet unu cumportamentu prus de mascu chi no de fémina, mascrulla 2. a piciochedha de doxi annus si poniat povinas a fai su pedrumascu gioghendi cun is piciochedhus ◊ sa piciochedha in bixinau dha narànt Perdumascu ca fet su chi fenta is mascus.