ruspidúra , nf Definizione su ruspire; cosa ispudada, ispudu Sinonimi e contrari carràschiu, grúspidu, larodhu, ruspiada, spudu Etimo srd.
ruspièdha , nf Definizione
saliedha chi essit in buca candho si pentzat a calecuna cosa de papare licàngia, chi praghet
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
eau à la bouche
Inglese
mouth water
Spagnolo
boca agua (hacérsele la)
Italiano
acquolina
Tedesco
Wasser das im Mund läuft (Appetit).
ruspíre , vrb: arruspire* Definizione fuliare cun fortza salia, a bortas fintzes coment'e singiale de disprétziu po gente o cosa, e fintzes fuliare àteru (es. cosa mala) chi si tastat o si portat in buca Sinonimi e contrari gruspire, isbodhare, iscupiri, ispudai, rispiare, tzuspire Frasi no istes a su ruspi ruspi, putzidha! ◊ si at sabore malu ruspichela, cussa cosa! Cognomi e Proverbi prb: chie ruspit a su chelu, in buca li torrat.
ruspísta , nm Definizione autista de ruspa.
ruspísu , nm Definizione cosighedha de pagu contu / èssere a r. (nau de unu, de animale) = marriu, làngiu meda, a befa Frasi cun berrisones, ruspisos e matas perdes tempus e pudas in debbadas ◊ ses su ruspisu de totugantos.
ruspíu , nm Definizione
genia de busciuchedha chi essit aintru de buca
Sinonimi e contrari
bucamala 1
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
aphte
Inglese
aphta
Spagnolo
afta
Italiano
afta
Tedesco
Aphte.
rúspiu, rúspu rúspia
rúspu 1 , nm Definizione
s'arrana mudhitzosa
Sinonimi e contrari
rana
Frasi
boghes porosas e astudhidoras de corvos, ruspos e de tirrioncas (B.Truddaju)
Terminologia scientifica
anar, Bufo viridis, B. v. viridis
Traduzioni
Francese
crapaud
Inglese
toad
Spagnolo
sapo
Italiano
ròspo
Tedesco
Kröte.
russàrgia, russàrza , nf Definizione sa parte prus grussa, su pígiu de fora de su granu Sinonimi e contrari bilinzone, chilinzone, frúfere, gràngia, linzone, mussu, podhi, talau Frasi s'órgiu móliu dhu passànt in su sedatzu po ndi sceberari su scete dae su pódhini e de sa russàrgia Etimo srd.
russària , nf: grussària* Definizione
su èssere grussu de is cosas, sa distàntzia de una parte a s'àtera
Sinonimi e contrari
grussesa
/
ttrs. grussétzia
| ctr.
finària
Frasi
za ndhe zughet de russària cussu truncu de chercu!…
Traduzioni
Francese
robustesse,
force,
vigueur
Inglese
sturdiness
Spagnolo
grosor
Italiano
robustézza
Tedesco
Stärke.
russàtzu , agt Definizione
nau de ccn., chi portat carena grussa, nau de cosa, chi est grussita, prus grussa de su chi serbit
Sinonimi e contrari
aurratzu,
bagarinu,
introssiu,
trunchedhinu
/
cdh. grossatzu
| ctr.
iltrízile,
ispídine,
schirriolu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
robuste
Inglese
sturdy
Spagnolo
robusto
Italiano
robusto
Tedesco
stark.
russèra , avb Definizione essiresindhe a sa r. = a sa russa, chentza crabbu, chentza delicadesa Sinonimi e contrari grussera*.
russéri , agt: grosseri Sinonimi e contrari gavàciu, marranzone, spolitigau.
russèsa , nf Definizione
su èssere grussu de is cosas, sa distàntzia de una parte a s'àtera de una matessi cosa (es., paperi, muru)
Sinonimi e contrari
grussesa*,
maciochesa,
russària
| ctr.
finària
Traduzioni
Francese
grosseur,
épaisseur
Inglese
largeness
Spagnolo
grosor
Italiano
grossézza
Tedesco
Größe.
russèta, russète, russètu , nf, nm Definizione
pobedha ortziada, maladia apicigosa chi benit prus che àteru a is piciochedhos e faet a callentura e a essiduras orrúbias in cara e in totu sa carena
Sinonimi e contrari
arrosa 1,
elmizolu,
òrcia,
orrosedhu,
rugiore,
rusete
Terminologia scientifica
mld
Etimo
itl.
rossetto
Traduzioni
Francese
rougeole
Inglese
measles
Spagnolo
sarampión
Italiano
morbillo
Tedesco
Masern.
russónzu , agt Sinonimi e contrari russitu Etimo srd.
rússu , agt, nm Definizione
chi tenet grussària meda, sa parte grussa de una cosa
Sinonimi e contrari
fungudu,
grossu*
| ctr.
fine
Modi di dire
csn:
ira russa, dannu russu = dannu mannu, cosa meda; terra russa = funguda, chi est terra chentza pedra fintzas a fundhu meda; mare russu = ue s'abba est arta meda, atesu de sa costera; ómine fatu in russu = de carena russatza; ómine fatu a sa russa (ma fintzas "in russu")= de cumportamentu pagu atentu o pagu díligu, pagu grabbosu; bèndhere a sa russa = in grussu, in cantidadi manna; bessiresindhe a sa russa (dae carchi chistione)= chentza fàghere bene sa cosa o sos contos; faedhare a sa russa = chentza delicadesa, cun pagu educassione, chentza pretzisione
Frasi
su cartone est prus russu de su pabilu de iscríere ◊ su filu russu est forte, ma no est bonu a fàghere triballu in fine
2.
in cussos paris bi at terra russa ◊ est torradu a note russa ◊ bi depet àere sutzessu ira russa, totu custas boghes! ◊ mineto dannu russu ◊ a bortas, navighendhe in mare russu, bido chi sentza remos as sa barca… (Cubeddu)
3.
tue ti ndh'essis a sa russa, ca no ti ndhe importat nudha ◊ in medas cosas mi ndh'esso a sa russa: cumpàtimi, so unu molente! ◊ maleducau, tuponadi, ca si no foedhas a sa russa tue no ses cuntentu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Russu
Traduzioni
Francese
épais,
robuste
Inglese
thick
Spagnolo
espeso,
macizo,
grueso
Italiano
spésso,
robusto
Tedesco
robust.
rússu 1 , agt, nm Definizione
chi pertocat sa Rússia, chi o chie est de sa Rússia
Traduzioni
Francese
russe
Inglese
russian
Spagnolo
ruso
Italiano
russo
Tedesco
russisch,
Russe.
russúra , nf Definizione
su èssere grussu, su tretu inter duas afaciadas de una matessi cosa a pígiu
Sinonimi e contrari
grussesa,
maciochesa,
russària
| ctr.
finària
Frasi
illadiendhe a cannone minnanna fit mastra: sos panes lados tundhos li essiant pretzisos e de sa matessi russura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épaisseur
Inglese
thickness
Spagnolo
espesor,
grosor
Italiano
spessézza
Tedesco
Dicke.