ruspidúra , nf Definitzione su ruspire; cosa ispudada, ispudu Sinònimos e contràrios carràschiu, grúspidu, larodhu, ruspiada, spudu Ètimu srd.
ruspièdha , nf Definitzione
saliedha chi essit in buca candho si pentzat a calecuna cosa de papare licàngia, chi praghet
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
eau à la bouche
Ingresu
mouth water
Ispagnolu
boca agua (hacérsele la)
Italianu
acquolina
Tedescu
Wasser das im Mund läuft (Appetit).
ruspíre , vrb: arruspire* Definitzione fuliare cun fortza salia, a bortas fintzes coment'e singiale de disprétziu po gente o cosa, e fintzes fuliare àteru (es. cosa mala) chi si tastat o si portat in buca Sinònimos e contràrios gruspire, isbodhare, iscupiri, ispudai, rispiare, tzuspire Frases no istes a su ruspi ruspi, putzidha! ◊ si at sabore malu ruspichela, cussa cosa! Sambenados e Provèrbios prb: chie ruspit a su chelu, in buca li torrat.
ruspísta , nm Definitzione autista de ruspa.
ruspísu , nm Definitzione cosighedha de pagu contu / èssere a r. (nau de unu, de animale) = marriu, làngiu meda, a befa Frases cun berrisones, ruspisos e matas perdes tempus e pudas in debbadas ◊ ses su ruspisu de totugantos.
ruspíu , nm Definitzione
genia de busciuchedha chi essit aintru de buca
Sinònimos e contràrios
bucamala 1
Terminologia iscientìfica
mld
Tradutziones
Frantzesu
aphte
Ingresu
aphta
Ispagnolu
afta
Italianu
afta
Tedescu
Aphte.
rúspiu, rúspu rúspia
rúspu 1 , nm Definitzione
s'arrana mudhitzosa
Sinònimos e contràrios
rana
Frases
boghes porosas e astudhidoras de corvos, ruspos e de tirrioncas (B.Truddaju)
Terminologia iscientìfica
anar, Bufo viridis, B. v. viridis
Tradutziones
Frantzesu
crapaud
Ingresu
toad
Ispagnolu
sapo
Italianu
ròspo
Tedescu
Kröte.
russàrgia, russàrza , nf Definitzione sa parte prus grussa, su pígiu de fora de su granu Sinònimos e contràrios bilinzone, chilinzone, frúfere, gràngia, linzone, mussu, podhi, talau Frases s'órgiu móliu dhu passànt in su sedatzu po ndi sceberari su scete dae su pódhini e de sa russàrgia Ètimu srd.
russària , nf: grussària* Definitzione
su èssere grussu de is cosas, sa distàntzia de una parte a s'àtera
Sinònimos e contràrios
grussesa
/
ttrs. grussétzia
| ctr.
finària
Frases
za ndhe zughet de russària cussu truncu de chercu!…
Tradutziones
Frantzesu
robustesse,
force,
vigueur
Ingresu
sturdiness
Ispagnolu
grosor
Italianu
robustézza
Tedescu
Stärke.
russàtzu , agt Definitzione
nau de ccn., chi portat carena grussa, nau de cosa, chi est grussita, prus grussa de su chi serbit
Sinònimos e contràrios
aurratzu,
bagarinu,
introssiu,
trunchedhinu
/
cdh. grossatzu
| ctr.
iltrízile,
ispídine,
schirriolu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
robuste
Ingresu
sturdy
Ispagnolu
robusto
Italianu
robusto
Tedescu
stark.
russèra , avb Definitzione essiresindhe a sa r. = a sa russa, chentza crabbu, chentza delicadesa Sinònimos e contràrios grussera*.
russéri , agt: grosseri Sinònimos e contràrios gavàciu, marranzone, spolitigau.
russèsa , nf Definitzione
su èssere grussu de is cosas, sa distàntzia de una parte a s'àtera de una matessi cosa (es., paperi, muru)
Sinònimos e contràrios
grussesa*,
maciochesa,
russària
| ctr.
finària
Tradutziones
Frantzesu
grosseur,
épaisseur
Ingresu
largeness
Ispagnolu
grosor
Italianu
grossézza
Tedescu
Größe.
russèta, russète, russètu , nf, nm Definitzione
pobedha ortziada, maladia apicigosa chi benit prus che àteru a is piciochedhos e faet a callentura e a essiduras orrúbias in cara e in totu sa carena
Sinònimos e contràrios
arrosa 1,
elmizolu,
òrcia,
orrosedhu,
rugiore,
rusete
Terminologia iscientìfica
mld
Ètimu
itl.
rossetto
Tradutziones
Frantzesu
rougeole
Ingresu
measles
Ispagnolu
sarampión
Italianu
morbillo
Tedescu
Masern.
russónzu , agt Sinònimos e contràrios russitu Ètimu srd.
rússu , agt, nm Definitzione
chi tenet grussària meda, sa parte grussa de una cosa
Sinònimos e contràrios
fungudu,
grossu*
| ctr.
fine
Maneras de nàrrere
csn:
ira russa, dannu russu = dannu mannu, cosa meda; terra russa = funguda, chi est terra chentza pedra fintzas a fundhu meda; mare russu = ue s'abba est arta meda, atesu de sa costera; ómine fatu in russu = de carena russatza; ómine fatu a sa russa (ma fintzas "in russu")= de cumportamentu pagu atentu o pagu díligu, pagu grabbosu; bèndhere a sa russa = in grussu, in cantidadi manna; bessiresindhe a sa russa (dae carchi chistione)= chentza fàghere bene sa cosa o sos contos; faedhare a sa russa = chentza delicadesa, cun pagu educassione, chentza pretzisione
Frases
su cartone est prus russu de su pabilu de iscríere ◊ su filu russu est forte, ma no est bonu a fàghere triballu in fine
2.
in cussos paris bi at terra russa ◊ est torradu a note russa ◊ bi depet àere sutzessu ira russa, totu custas boghes! ◊ mineto dannu russu ◊ a bortas, navighendhe in mare russu, bido chi sentza remos as sa barca… (Cubeddu)
3.
tue ti ndh'essis a sa russa, ca no ti ndhe importat nudha ◊ in medas cosas mi ndh'esso a sa russa: cumpàtimi, so unu molente! ◊ maleducau, tuponadi, ca si no foedhas a sa russa tue no ses cuntentu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Russu
Tradutziones
Frantzesu
épais,
robuste
Ingresu
thick
Ispagnolu
espeso,
macizo,
grueso
Italianu
spésso,
robusto
Tedescu
robust.
rússu 1 , agt, nm Definitzione
chi pertocat sa Rússia, chi o chie est de sa Rússia
Tradutziones
Frantzesu
russe
Ingresu
russian
Ispagnolu
ruso
Italianu
russo
Tedescu
russisch,
Russe.
russúra , nf Definitzione
su èssere grussu, su tretu inter duas afaciadas de una matessi cosa a pígiu
Sinònimos e contràrios
grussesa,
maciochesa,
russària
| ctr.
finària
Frases
illadiendhe a cannone minnanna fit mastra: sos panes lados tundhos li essiant pretzisos e de sa matessi russura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épaisseur
Ingresu
thickness
Ispagnolu
espesor,
grosor
Italianu
spessézza
Tedescu
Dicke.