rusuzàre , vrb Definizione matzigare, fàere a matzigadura; fintzes arregòllere sos rusuzos, cosighedha paga, is coígios, arregòllere in su sensu de lassare a parte, de chistire po ccn. Sinonimi e contrari mastigare, mastihinzare, rosigare / allogae, coltoire, preulire Frasi semus rusuzendhe che bama caratzada in pistija bagadia (M.A.Seu Deiana)◊ semus rusuzendhe tudhos de rantzigore 2. cussu est un'ossu rusuzadu a su cane ◊ nues de espe e de musca si sunt gherrendhe su recatu rusuzadu Etimo srd.
rusúzu resúzu
rúta , nf: arruta,
irruta Definizione
su orrúere, su calare a terra a cropu de cosa istrantagiada o posta in artu, fintzes su fàere male po no tènnere sa fortza o coràgiu de si ndh'istare, de padire, agguantare
Sinonimi e contrari
arratroxa,
istrampada
Modi di dire
csn:
àerendhe sa ruta ei su tzurumbone, sa r. e sa trajinada = su dannu e su zúdigu, su dannu e sa befe, unu male subra de s'àteru; ruta de cadhu, de àinu = ruta, istrampada dae cadhu, dae subra s'àinu
Frasi
onzi passu una ruta e onzi ruta un'órchidu ◊ a sa ruta at fertu su bruncu ◊ in su paris l'assurtit una ruta e si truncat una cossa ◊ ruta e recaida
2.
est mortu dae una ruta de cadhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute,
écroulement
Inglese
collapse
Spagnolo
caída,
derrumbamiento
Italiano
caduta,
cròllo
Tedesco
Fall,
Sturz.
rúta 1 , nf: aruta Definizione buidu in s'orroca / min. rutedha, rutichedha Sinonimi e contrari gruta*, lutone 1, pèlcia, péntuma Frasi est unu logu prenu de boscus e de rutas acantu unu si perdit, si no dhu connoscit bèni ◊ so intrau a pàmpalas a sa rutedha.
rutàgliu rultàglia
rutài, rutàre , vrb: arrutai*, orrutai Definizione torrare o fàere orrutos comente podet capitare apustis papau o bufau Sinonimi e contrari orrutai 2. sas nues no faghent rutare su chelu: pro cussu sa terra est cascandhe.
rutèdha , nf Definizione genia de erba fragosa Sinonimi e contrari ruda.
rutichèdha , nf Definizione min. de ruta 1; orruta de pagu contu.
rútidu , nm: arrútidu*, orrútidu Definizione genia de moida forte chi si faet in su gúturu torrandho ària de s'istògomo, mescamente segundhu ite o comente unu at papau o bufau Sinonimi e contrari rutu 1.
rutíglia , nf Definizione ródia, furrialledha de fogos artificiales.
rutilànte, rutilànti , agt: arrundillanti Definizione chi giaet o mandhat lughe, nau mescamente de Nostra Segnora Sinonimi e contrari brigliadore, lughente Frasi istella, astru rutilante.
rutíllia rodíglia
rutíu rodíu
rutòlza , nf: arratroxa*, rutorja, rutorza Definizione istrampada a terra, orruta forte, nau prus che àteru de gente Sinonimi e contrari arruta, bótiu, ijonada, iscartinada, iscorjada, istrampada Frasi est mortu de una rutorza de cadhu.
rutòne , nm Definizione
genia de tumore a is gràndhulas o néulas
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
adénome
Inglese
adenoma
Spagnolo
adenoma
Italiano
adenòma
Tedesco
Adenom.
rutòrja, rutòrza rutòlza
rutórzu , nm, agt Definizione logu inue si orruet (o inue unu est orrutu, fintzes mortu a bochidura); chi est malàidu o, nau de su trigu, chi est incrubau po is abbas a tropu (trigu rutorzu = rutu, crocau) Sinonimi e contrari iscolladorzu / malàdiu Frasi che una cosa chi no servit a nudha l'ant lassadu in su rutorzu ◊ candho fipi resessiu a ispirigare carchi paràula aio contau de sos mortores e de babbu miu lassau in su rutorzu Etimo srd.
rútu , pps, agt: arrutu,
orrutu Definizione
de rúchere, rúere; chi est in terra; fintzes chi est arrimau malàidu
Sinonimi e contrari
| ctr.
ficadu,
istantàrgiu,
ritzu
2.
cantu fit longu fit ladu, rutu a un'ala ◊ o bisos de sa mia gioventura, rutos a terra che fozas sicadas! ◊ in sas àrbures rutas totus bi faghent linna
Etimo
ltn.
rutus + ruptus
Traduzioni
Francese
tombé
Inglese
collapsed
Spagnolo
caído
Italiano
caduto
Tedesco
gefallen.
rútu 1 , nm Definizione genia de moida forte chi si faet in su gúturu torrandho ària de s'istògomo, mescamente segundhu ite o comente unu at papau o bufau Sinonimi e contrari arrútidu, rútulu Modi di dire csn: èssere a rutos = rutare donzi tantu; fàghere a rutos = fai bènniri o artziai arrútidus; sos rutos ndhe pigant (de s'istògomo) Frasi sa mannésia e birra faghent a rutos ◊ su mere si prantzat sa matza chin ambas manos dat un'iscorriata de rutos Etimo ltn. ructus.