solighédhu , nm Definizione min. de sole: pagu, chi caentat pagu coment'e in ierru o in dies malas, ma fintzes, segundhu comente si narat, sole forte, a meda Frasi custu solighedhu caente piaghet abberu! ◊ solighedhu su chi at fatu ocannu, sichendhe totu!
soligiànu silugiànu
solinài , vrb Definizione niare, frocare a fine a fine, fàere frochitedha pitica, solla Sinonimi e contrari abioligae, frocedhai, ranzolare, sarighedhai, sollocai Etimo srd.
solínga , nf, nm: solingu Definizione su chi si narat o chi si faet mescamente a unu pipiu ammostandhodhi amore, delicadesa, pigandhodhu in bonas chentza dh'iscontroriare Sinonimi e contrari abbréngulu, carigna, fiaca, frandhigu, imbímbinu, losinga*, marieta Frasi si is solingus ti fàinti dormiri, in palcu c'est puru callencuna spina! (Urru)
solingài, solingàre , vrb Definizione
pigare a frandhigos
Sinonimi e contrari
allosingai*
Frasi
su preitzosu bollit puntu e no solingau ◊ sa lumera amica mi solingat in sos seros (P.Boy)◊ sos batulinos si acúrtziant ca cherent a los solingare
Traduzioni
Francese
caresser
Inglese
to caress
Spagnolo
acariciar
Italiano
accarezzare
Tedesco
streicheln.
solingiànu silugiànu
solíngu solínga
solintàntu soletànte
solionàxu, solionàzu , nm Definizione genia de linna chi faet a tupighedha, faet cambos e mescamente pigionatzos noos deretos e creschet meda erriu erriu, ma si prantat puru, po bellesa (ca si càrrigat de frore a tempus meda) Sinonimi e contrari aliandru, lannaxi, leonaghe, neulache*, olionaxu, olivandru Terminologia scientifica mt, Nerium oleander.
sòliri sòlere
sólis , avb Definizione de solis = de passei suu, de ditu suo, a solu, solu solu Sinonimi e contrari soletante Frasi no solis de mi ndh'àere dadu isse, de cosa, ndhe li apo dadu deo!
solísciu , agt Definizione andae, èssere a sa solíscia = a sa sola.
solitària, solitàriu , nf, nm: sulitaju,
sulitàriu Definizione
mérula de turre, genia de pigione chi assimbígiat a su turdu, niedhu, faet su niu fintzes in istampos mannos in is muros de is domos a oros de fora de sa bidha, costumat a istare a sa sola
Frasi
solitàriu, fui: sa bidha no est logu de puzones!
Terminologia scientifica
pzn, monticola solitarius
Traduzioni
Francese
merle bleu
Inglese
blue rock thrush
Spagnolo
roquero solitario
Italiano
pàssero solitàrio
Tedesco
Blaudrossel.
solitàriu , agt Definizione nau isceti de una genia de greme, assinuncas si narat méngius a solu, a sa sola, solu solu Frasi seis sempri ingurtendi, pareis brèmini solitàriu, o intruxus torrendi arrivesa! Etimo itl. solitario.
sólitu , agt Definizione cussu de sèmpere, cussu chi si acostumat a pònnere, a fàere, e àteru Etimo itl. solito.
sóliu , nm Definizione genia de umbraghe fatu a sa bona cun telos.
soliúru , nm Definizione is figuras chi si faent in su tessíngiu (animales, frores, e àteru).
solivaghèsa , nf Definizione su andhare o èssere a solu Sinonimi e contrari assolia, soledade, solesa Frasi aintru m'intendu solu… pagu cosa si pensu a sa solivaghesa tua, candu, ispudau de una parti de su mundu, ti ses agatau istérriu in sa 'linna' aundi Ti ant ammarturiau (E.Collu).
solivrinàre , vrb: assolovrinare,
solovrinare,
soluvrinare Definizione
fàere o torrare cosa tostada a brodu, a lícuida, a fortza de fogu o, segundhu, fintzes solu cun su caente (es. nie, butiru, chera); fàere a orrugos, guastare, pistare, pònnere a tréulu
Sinonimi e contrari
ifàghere,
iscagiae,
sciolli,
sòlbere,
solobrare
/
arrogai,
chimentare,
fragassare
2.
si càpitat un'àtera bia chi faghes cussa ti solóvrino sos ossos! ◊ su rú li at solovrinadu sa cara e iscorrioladu sos bestires
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dissoudre,
se désintégrer
Inglese
to dissolve,
to disintegrate
Spagnolo
disolver,
desintegrar
Italiano
dissòlvere,
disintegrarsi
Tedesco
auflösen,
sich zersetzen.
sòlla , nf Definizione
pigighedhu de cosa pitichedhedha e fine, mescamente de pódhine; froca comente calat a orrugos lados cantu s'unga / s. de pódhini = una de is partes prus fines de su pódhine; s. de nue = nuighedha bianca
Sinonimi e contrari
atiza,
cadassa,
crosta,
freadu,
itzolla,
muga,
pagiagoda,
tizola,
tògia*
/
abighíngiu,
arritzu 1,
brutura,
fioca,
grisu 1,
rena,
renza,
tadhàine
/
ispiàtzulu
2.
is paperis che solla si apatant in su pamentu (F.I.Congiu)
Cognomi e Proverbi
smb:
Solla
Traduzioni
Francese
grain,
fragment,
flocon de neige
Inglese
speck,
snowflake
Spagnolo
pizca,
copo de nieve
Italiano
brùscolo,
fiòcco di néve
Tedesco
Körnchen,
Schneeflocke.