tagliàda , nf Definizione its, tatza? Frasi in su tzilleri bi fit s'intatzida, chie a isvírridos, chie a grànghidas, giamendhe binu e cazosa ca sas tagliadas no fint mancu ammeradas chi che fint luego imboidadas.
tagliànte tagiànte
tagliànti , nf Sinonimi e contrari orrosenita, rodíglia.
tagliarànu tadharànu
tagliarínos, tagliarínus , nm pl: tallanius,
tallarinus,
talliarinos,
taxarinus Definizione
genia de macarrones longos lados, a bisura de lisòngias / torrai is tallanius a frélua = itl. cambiare le carte in tàvola, trogare sa chistione
Frasi
ohi si fui bajanu, ti mi tia inamorare solu ca ischis segare sos tagliarinos a fine! ◊ at cundiu is tallarinus cun bagna de petza
Etimo
itl.
taglierini
Traduzioni
Francese
nouilles
Inglese
tagliatelle
Spagnolo
tallarínes
Italiano
tagliatèlle
Tedesco
Bandnudeln.
tagliòla tagiòla
taglionài, taglionàre , vrb: ataglionare, tallionare Definizione cundennare a sa pena de su taglione, pònnere su taglione a unu bandhiu po dhu cassare comente faet sa giustítzia chi est cricandhodhu 2. a sas lezes de tandho, si intregabas a sa zustíssia unu tallionau torrabas líbberu.
tagliòne, tagliòni , nm: tallione Definizione suma chi sa giustítzia impromitit a chie, po cassare unu bandhiu, dh'agiudat giaendho inditos.
tagliòra tagiòla
tàgliu tàgiu
tàgliu 1 , nm: tàlliu, tallu 1 Definizione segada, orrugu de terrenu; fintzes atza segante, su segare / erba de su tàgliu = còroe, giàllara (Reseda luteola); erba de tàlliu = mentabe (Melissa officinalis) Sinonimi e contrari secada, secadura / atza Modi di dire csn: bèndiri a tàgliu = a sa minuda; tàgliu mortu = ata irmarrada, chi no segat, ingurda, irburdada; pònnere de tàgliu = de ata; est precisu fai su tàgliu a su guroni = tocat a fàghere sa faina fintzas in arriscos de fàghere dannu, de dòlere; fémina de bellu tàgliu = galana, de bella preséntzia; andhare in truncu e in tallu = furriare de palas e andharesindhe, pigai e andaisindi 2. ti pones in caminu pro andhare a su campu a semenare su talliedhu chi as de su narbone 3. armadu de fartzone e de unchinu, chin picu ’e tallu e pedra acutadorza (N.Pianu).
tagnolàdu , pps, agt Definizione de tagnolare; nau de orrobba, chi est paschendhodha sa tíngia o lanasta, papada, punta Sinonimi e contrari arnau, parapuntu, pipionidu, pulpuinadu, turrunau.
tagnolàre , vrb Definizione su papare o pàschere de su greme, nau de linnas, de orrobba Sinonimi e contrari abbrumai, imbremigai, infarraciai, pipionire, pubujonare Etimo srd.
tagóllu , nm Definizione dannu, disastru de tempus malu o chi a dónnia modu acontesset a solu Sinonimi e contrari degógliu*.
taintàntu , avb Definizione dae t. = fatuvatu, dónnia tantis Frasi fit leghenne sos artículos de sa letze, marcànnelos dae taintantu chin d-una pinna ruja (A.Pau)◊ s'at fatu s'inghíriu de sa barraca mirànnesi cudha ispétzia de pintura, nuscannesila dae taintantu.
taitài , nm Definizione tai tai: movimentu de sa carena de una parte a s'àtera a tzantzigadura, artzandho a borta a borta unu pei e incrubandhosi de fiancu naendho t.; tzàcurru de manos; aràngiu arestu o argu, genia de aràngiu areste chi faet a innestare (Citrus bigaradia Lois)/ fàghere o pònnere su t. a unu = pigaidhu a befa Frasi fit caminendhe istracu a taitai ◊ a durudduru, a taitai, custu pipiedhu no si mòrgiat mai! 2. sa zente fuit in dillíriu, a boghes, a taitai, fotografanne su militzianu a cadhu Etimo srd.
tàja , nf: tasa,
taxa Definizione
mutu, mescamente genia de càntigu longu e ifadosu (e si narat fintzes de ballu); fintzes boghe de animale / bufare a tasas = bufare a bucadas, a ingullidas mannas
Sinonimi e contrari
mutete
/
càntara 1,
laredha,
mémula
Frasi
cantat mutos, tajas e cantones ◊ su telàrgiu sonat comment'e un'òrgunu acumpangendu sa tasa de sa tessidora
2.
su rusingiolu fait sa tasa ◊ is columbus funt faendu sa tasa
Traduzioni
Francese
rengaine
Inglese
singsong
Spagnolo
cantinela
Italiano
cantilèna
Tedesco
Kantilene.
tajòne , nm: tejone Definizione
sa pedhe grussa, tostada; maladia, genia de tumore o ufradura asuta de sa pedhe (prus che àteru de is animales) po puntura de bobboi; fintzes bobboi chi punghet
Sinonimi e contrari
corgiolu
/
babajone,
babatzone,
caigioni,
papajone
3.
su cadhu chin sa coa si catzat sa musca e su tajone
Traduzioni
Francese
couenne
Inglese
thickskin
Spagnolo
tocino
Italiano
coténna,
cótica
Tedesco
Schwarte.