A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

tàlgiu tàgiu

tàli tàle

taligèni , nm: talixene Definizione una calesiògiat cosa Sinonimi e contrari bodale, nichele, itadhinanta.

talighédhu , nm Definizione un'apenas de cosa Sinonimi e contrari aizaredhu, azichedhu, pachitzedhu, pistiridhu, pódhixi.

talínu , nm Definizione cinturone de s'ispada Etimo ctl. talí.

taliòrta , avb Definizione a bortas, calecuna borta Etimo srd. Traduzioni Francese parfois Inglese sometimes Spagnolo a veces Italiano talvòlta Tedesco manchmal.

talixène taligèni

tàlla , nf: tàllia Definizione tràgiu, usàntzia de bestire; mannària, misura de unu bestimentu (ma fintzes de sa carena) Etimo itl. Traduzioni Francese taille Inglese size Spagnolo talla Italiano tàglia Tedesco Größe.

tallabértu , nm Definizione terra segada a fundhu a canale po prantare bíngia noa, unu po dónnia órdine chi si prantat Frasi po prantai bíngia aberint unu tallabertu.

tallàda , nf: tellada Definizione su tallai; su surcu chi lassant is orrodas (prus che àteru de carru) comente passant, segundhu su logu, o a fortza de passare sèmpere in su matessi tretu Sinonimi e contrari arralla 2, pinta 1, tagiada Etimo srd. Traduzioni Francese ornière Inglese wheel track Spagnolo rodada, carril Italiano rotàia Tedesco Radspur.

talladòre , nm Definizione chie faet sa faina de segare; in sa costuma de arrangiare is diferéntzias a sa bona, est su de tres ómines chi si ponet candho is duos (unu per parte) no si dh'ant fata a si pònnere de acórdiu Sinonimi e contrari secantinu / tertzeri / cdh. tadhadori Frasi cussu est talladore chi at aterrau forestas 2. su talladore, intesos sos ómines, chircaiat de truncare sas resones, detzidiat issu ◊ su talladore devet segare sa chistione.

talladúra , nf Definizione su tallai; fintzes crantos de orrobba chi si che segant sestandho Sinonimi e contrari tallada, tallamentu Etimo srd.

tallài , vrb: tallare, tazare, tellai Definizione segare, prus che àteru segare sestandho s'orrobba (is partes) de unu bestimentu Sinonimi e contrari secare / festare, sestare Modi di dire csn: tallai a serru = segare o sestare a merghinzu, tropu zustu; tallai capotus a unu = nàrrerendhe o pònnerendhe male; giòvunu bèni tallau = bene fatu, galanu; pedra tallada = segada bene apostadamente, pro muros bellos Frasi su chi tallat e cosit seu dèu ◊ nosu tallaus e Deus cosit ◊ su maistu de pannu poniat a un'oru su bangu acantu tallada ◊ custu bestiri parit tallau in pitzus cosa miu 2. su messaju tallat sa tula ◊ no mi torres su "Nono!" pruite no l'agguanto e mi tallo su coro! 3. sa capa est mali tallada: innòi sutzedit arrori! Cognomi e Proverbi prb: chini tallat a serru essit in bregúngia Etimo ltn. taliare.

tallaméntu , nm Definizione su tallai, su segare Sinonimi e contrari secadura, segamentu, tallada Etimo srd.

tallaníus tagliarínos

tallànti tagiànte

tàllara , nf Definizione genia de pedrighedha e de giogu, su giogu de is tàllaras, de is bicus, o de sos bàtiles o pículas (chimbe pedrighedhas tundhas, de erriu) Sinonimi e contrari bicu 1, brusca 1, cucu 1, dràllara, lecucu, mògola Terminologia scientifica ggs.

tallaranàtu , agt Definizione chi portat coment'e napa de arangiolu in is ogos, chi no biet bene Sinonimi e contrari annapau, imbelau, impannau Frasi s'at apompiatu a mie chin sos ocredhos tallaranatos de sos imbreacos ◊ est a ocros tallaranatos dae sas làcrimas Etimo srd.

tallarànis, tallarànu tadharànu

tallàre tallài