A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

tachixèdha , nf Definizione min. de taca: orrugu, crantu.

tàcia , nf: tassa Definizione pagamentu, genia de contribbutu, cosa chi s'istadu o un'àteru ente púbblicu betat a pagare a sa gente / istèrriri tàcias a una populatzioni = pònnere o betare pagamentas Sinonimi e contrari atatzu Frasi gei ant a èssiri pagu lillosus, is propietàrius, candu ant a isciri de cust'àtera tàcia!…◊ mi timu chi custu siat po pònniri càncua tàcia noba! ◊ mi tocat a fai su dimóniu cun sa genti po fai pagai is tàcias ◊ cussu fit unu ladru, si faghiat pagare sas tassas de piús de su chi li teviant Etimo ctl. tatxa Traduzioni Francese taxe Inglese tax Spagnolo impuesto Italiano tassa Tedesco Gebühr.

tàcia 1 , nf: tatza 1 Definizione genia de púncia, prus che àteru curtza e a conca manna, larga; fintzes s'ispina de s'istrúmbulu Sinonimi e contrari bullita, tacita Frasi si prantas una tàcia in crésia ti arrestant ◊ prantai una tàcia in su muru 2. sa tàcia chi su strumbu portat in pítziri increscit cument'e unu spitzu di espi (I.Delussu) Etimo ctl., spn. tatxa, tacha Traduzioni Francese clou, caboche, punaise Inglese point, drawing pin Spagnolo tacha, tachuela, chinche Italiano chiòdo córto a tèsta grande, puntina Tedesco Zwecke.

taciài , vrb: ataciai Definizione fàere sa crítiga Sinonimi e contrari assindhigare, criticai, stronciai, tuturare Etimo spn. tachar.

taciàju , nm Definizione chie tenet s'impreu de arregòllere is pagamentos, is tàcias Sinonimi e contrari aggodhetadore, diritadore, godhetarju, isetore, listarzu, taceri Etimo srd.

taciàu , agt Definizione cotizadu, chi pagat o at pagau sa tassa Sinonimi e contrari tassadu Etimo srd.

tàcinu , nm Definizione logu a fossu inue curret abba, trainedhu; logu a badhigu Sinonimi e contrari arrentzolu, arriixedhu / bacu Frasi cussu nci essit tàcinu tàcinu Etimo srdn. Traduzioni Francese petit ruisseau, rigole Inglese rivulet Spagnolo riachuelo Italiano rigàgnolo Tedesco Rinnsal.

taciòni , nm Definizione obbilu a conca cuadrada chi is sabbateris ponent po unire impare is tacones de is sabbatas Etimo srd.

tacíta , nf: tancita, tantzita, tatzita 1 Definizione prus che àteru, tàcia minore, puncita, ma fintzes manna e assaedhu puru (in cosas intradas apare de fàere giogu) Sinonimi e contrari puntzita, sementza Frasi che l'ant furadu unu casidhu cun tzoos e tatzitas.

tacitài , vrb: atacitai* Definizione pònnere is tacitas, is bullitas Sinonimi e contrari acioae, aciolai, apunciai, imbullitare, intacitai, intzoare, puntzare.

taconàda , nf Sinonimi e contrari cadhicada, codhada Etimo srd.

taconài, taconàre , vrb: ataconai Definizione pònnere su tacone, aconciare is iscarpas (a tzapuladura), pònnere acotzu, arrangiare; nau in cobertantza, cobèrrere Frasi at postu cussu fuedhu po taconai sa rima Etimo itl. tacconare.

tacòne, tacòni , nm Definizione cracàngiu de iscarpa Frasi crapitas a taconi artu Cognomi e Proverbi smb: Tacconi Etimo itl. taccone Traduzioni Francese talon Inglese heel Spagnolo tacón Italiano tacco Tedesco Absatz.

tàcu tàca

tàcu 1 , nm Definizione sa parte de fundhu de su cracàngiu de sa cartzamenta; petzu de ferru o de brunzu chi si firmat in terra po arrecire su badhadori o spigoni de unu portone po apèrrere e serrare cun facilidade Sinonimi e contrari calcanzu, tacone / pischidha, pulichera Etimo spn. taco.

tàcula , nf: tàcura Definizione una genia de corroga (ma totu niedha, foras su gatzile chi est in colore de chinisu); fintzes sa màchina a manu po pistare s'ossu de su linu (bàrgada, chi faet a cropos e po cussu si narat bargadare in su sensu de foedhare meda); chie istat sèmpere foedhandho, bargadendhe… Sinonimi e contrari carroga, corbitu / argioleri, barrosu, ciaciareri, ciaciarone, giacarone, paraletadore, taculedha 3. sa zente zuchet ocros e biet: e gai chi no parent tàculas! ◊ no tancas mai sa buca, pares una tàcula! Terminologia scientifica pzn, coloeus monedula spermologus Etimo itl. Traduzioni Francese choucas Inglese jackdaw Spagnolo grajilla Italiano tàccola Tedesco Dohle.

tàcula 1 , nf Definizione matzu o tanti de oto turdos o de oto meurras aprontau po bèndhere / t. de fiu = dóighi tàculas; pillon'e tàcula (de fai a tàcula)= meurra, trudu Frasi nci teniat pillonis de tàcula a cenai Etimo srd.

taculamànos , nm Definizione tzàcurru de manos fatu iscudendho is manos apare in sa pranta Sinonimi e contrari tzacarramanu, tzaculimanu, tzocamanos, tzóchida Frasi candho faghias sos taculamanos as provocadu tantas cuntierras! (A.Mongili)

taculàre , vrb Definizione fàere tzàcurros / taculamanos = tzacarramanu Frasi bogade a lughe sos telarzos vetzos e faghide sas càscias taculare!

taculèdha , nf Definizione tauledha chi tzàcurrat iscuta apare cun àtera Sinonimi e contrari mastràcula Frasi at pintau a punta de lipedha sa màniga de is taculedhas e fatuvatu dhas faet atripare po intèndhere su sonu.