A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

taculída, taculíta , nf, nm: (sa t. = nr. sataculída) cianculita tacullida, tacullita, ticulita, ticullida, tigulita, tirgullida, tracaglida, tracaglidu, tracoglida, tracuglida, trigullida, tzacollita* Definizione cropu chi giaet su parasàmbene candho s'intèterat totinduna e faet essire coment'e unu tzúnchiu chi si faet in su gúturu (e po su prus sighit tanti chi si narat èssere a ticullidas) Sinonimi e contrari ciucullita, isticullida, súcuru 1, súfiu, tilichita, tzaculitata, tzicorrida, tzitzilicu, tzucu Frasi mi sunt torradas sa ticulidas.

tacullàre , vrb Definizione fàere intacos, incàscios Sinonimi e contrari intatzare, tacai, atachedhai Etimo srd.

tacullída, tacullíta taculída

tacullítu taculítu

tàcura tàcula

tadàgia , nf: tadaja, tadaxa, tataja, tatasa, tedaja Definizione mamma titedha, sa fémina chi allatat su fígiu de un'àtera / tadaju = (fintzes) su pobidhu de sa tadaja Sinonimi e contrari allatadora, allatarza, allatera, dhedha, dida, tata Frasi custa pisedha est pesada a tedaja ca li est morta sa mama ◊ leant e faghent pesare sos pitzinnos a tadaxa Etimo ltn. tata + aviu Traduzioni Francese nourrice Inglese wetnurse Spagnolo nodriza Italiano bàlia, nutrice Tedesco Amme.

tadài , nf Definizione sorre de frade, de mama Sinonimi e contrari tia Terminologia scientifica ptl Etimo srd.

tadaítu , nm Definizione sa paga chi si giaet a sa tadàgia Sinonimi e contrari tatajiu, tatalleu Etimo srd. Traduzioni Francese mois de nourrice Inglese wetnurse wages Spagnolo sueldo que se da a la nodriza Italiano baliàtico Tedesco Ammenlohn.

tadàja tadàgia

tadajíu , nm Sinonimi e contrari tadaitu, tadajoriu Etimo srd.

tadajoríu , nm Sinonimi e contrari tadaitu, tadajiu Frasi a sa dida li ant pagadu su tadajoriu Etimo srd.

tadàju , nm: tataju Definizione su babbu de su mannedhu; fintzes su pobidhu de sa tadàgia Sinonimi e contrari abu, bisàgiu, donnumannu, mannoi, minnannu, nannai, nonnoi 1 Terminologia scientifica ptl Etimo ltn. tata + aviu.

tadànu , nm: taranu, todanu Definizione genia de pigione mannu, in colore niedhu e orrubiastu, a bicu longu e unu pagu a frache, a cambas longas: faet in logu de istagnu e in Sardigna si agatat solu in passera Terminologia scientifica pzn, plegadis falcinellus Etimo itl. todàno Traduzioni Francese falcinelle Inglese glossy ibis Spagnolo falcinelo Italiano mignattàio Tedesco brauner Sichler.

tadàtzu , nm: tedassu, tedatu, teratzu Definizione genia de aina tundha, a costaos artighinos, a bisura de istrégiu, cun su fundhu fatu de cosa téssia a lascu o craca, po seberare a coladura prus che àteru cosa mólia (farra) o fintzes àliga de su laore a granu movendhodhu cun is manos a molinadura in paris Sinonimi e contrari sadatzu*, sesatu Frasi su sonu de su teratzu m'imparat a badhai a mei e a su pipiu… bandu cun coru miu chi batiari fatzu ◊ primu cosa, si cerrit sa farra a tadatzu largu po ndi bogai su pódhini grussu.

tadàxa tadàgia

tadhàghine , nm Definizione muga, brutore, caldíngiu Etimo srd.

tadhainàre , vrb Definizione betare o fàere tadhàine, froca, tzàpulos de nie Sinonimi e contrari fiocare, niai, solai Frasi chin copertas de lana pro cuerru, mi ndhe tia importare, mancari tadhàinet, puru! (G.Deriu)◊ est galu tadhainandhe Etimo srd.

tadhàine , nm Definizione su nie comente calat de is nues a orrughedhos lados / leporedhas de t. = tàpiles de froca Sinonimi e contrari atògia, fioca, ispiàtzulu, solla 2. réndhias sont sas pàrpalas e a s'ischintidha bia de sa mirada rutu est su tadhàine de sa morte Etimo srdn. Traduzioni Francese flocon de neige Inglese snowflake Spagnolo copo de nieve Italiano fiòcco di néve Tedesco Schneeflocke.

tadharànu , nm: doloranis, tagliaranu, talaranu, tallaranis, tallaranu, toloranis Definizione genia de tela fine fine chi tessent is arangiolos Sinonimi e contrari bela, beluemuru, chilighilimuru, lanarràngiu, lapa, leperangiolu, napa 1, naparangiolu, napemuru, napiolu, telaragna, tirinnia, tiririgna Frasi che l'at finia chilliàndhesi che musca presonera de s'aranzolu annodada in cuitzas de una seda de tadharanu (P.Delussu)◊ est totu tagliaranos cun s'aranzolu andhendhe 2. pro unu pastore bi cheret pacu a che abbarrare imbojau in sos tadharanos de sa zustíssia Etimo spn. Traduzioni Francese toile d'araignée Inglese cobweb Spagnolo telaraña Italiano ragnatéla Tedesco Spinnengewebe.