Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

alluntzinàda , nf Definitzione su alluntzinare Ètimu srd.

alluntzinadúra , nf Sinònimos e contràrios alluntzinamentu Ètimu srd.

alluntzinaméntu , nm Definitzione su alluntzinare Sinònimos e contràrios alluntzinadura Ètimu srd.

alluntzinàre , vrb Definitzione abbasciare is origas a desegus comente faent àinos e cuadhos candho funt arteriaos.

alluntzinàre 1 , vrb Definitzione bíere o abbaidare cun paga lughe, cun dificurtade, fintzes coment’e iscocandho Sinònimos e contràrios abbistare, apubai, assebeltare, illampiare Frases mont'Arbu cuat gamas de murvas, porcrapos, cucos e istrias alluntzinandhe sa chena (L.Pusceddu)◊ abbaidendhe a s’iscasumone, che at alluntzinadu custu bitelledhu e fit unu brunzitu nuràgicu!

alluntzinàu , pps, agt Definitzione de alluntzinare; inghelatu, annapau; nadu de unu, fintzes inciariu, alligru a binu.

allupàda , nf Definitzione su allupare / ponni s'allupada a unu = pònnere sas ganghedhas? Sinònimos e contràrios allupadura, allupamentu 2. cussa chistioni est un'allupada manna! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étouffement, angoisse Ingresu suffocation, anguish Ispagnolu ahogo, angustia Italianu soffocazióne, angòscia Tedescu Erstickung, Angst.

allupadòre , agt Definitzione chi allupat, chi faet allupare Ètimu srd.

allupadúra , nf Definitzione su allupare, su segare s'àlidu de no dhu lassare torrare in nudha Sinònimos e contràrios allupamentu, ataogu Frases dhi moviat su tussi a allupadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étouffement Ingresu suffocation Ispagnolu ahogo Italianu soffocaménto Tedescu Erstickung.

allupàe , vrb: allupai, allupare, allupiai Definitzione segare s'àlidu, su no pòdere o no fàere torrare àlidu tupandho su gúturu, mancare o fàere mancare s'ària e po cussu etotu s'ossígenu chi si respirat Sinònimos e contràrios afocare, ataogare, atuligare Frases si est allupau in s'àcua ◊ passendi ingunis mi tocat de aguantai súliru, po no mi allupai de fragu de bassa ◊ agiudamí ca mi seu allupiendi! ◊ mi seu allupendi de su sidi, de su fàmini ◊ bufa àcua, ca ti allupas! Tradutziones Frantzesu étouffer, se noyer, asphyxier Ingresu to suffocate, to drown Ispagnolu sofocar Italianu soffocare, affogare, asfissiare Tedescu ersticken.

allupaguàdhu , nm Definitzione genia de erba chi no sicat mai, bona po cura: dhi narant fintzes erba de bremis, erba de coscos, murga de bòis Sinònimos e contràrios murguleu 1, murmueu, santolina, simu 1, ungos Terminologia iscientìfica rbc, Santolina chamaecyparissus Ètimu srd.

allupaguàdhu 1 , nm Definitzione erva pútita, de batos, de arresfrius (su fragu faet a istúrridos) Sinònimos e contràrios brunedha, erbiatus, isculabadedhas, issopo, mantedhada 1, mummuleu, murguleu 2, sudorea Terminologia iscientìfica rbc, Teucrium marum.

allupaguàdhu 2 , nm Definitzione genia de erba chi no sicat mai Sinònimos e contràrios nuditzedhu, síntziri Terminologia iscientìfica rba, Polygonum equisetiforme Tradutziones Frantzesu renouée, centinode Ingresu knotgrass, knotweed Ispagnolu hierba de la sangre Italianu polìgono Tedescu Vogelknöteriche.

allupaguàdhu 3 , nm Definitzione genia de erba linnosa, coa de gatu o fintzes strapudhu de cani, bona po tínghere orrobba in colore grogo Sinònimos e contràrios reseda Terminologia iscientìfica rbl, Reseda alba Tradutziones Frantzesu réséda blanc Ingresu white mignonette Ispagnolu hopo de zorra Italianu resèda bianca Tedescu weisser Wau.

allupài allupàe

allupaméntu , nm Definitzione su no pòdere o no fàere torrare àlidu Sinònimos e contràrios afocu, allupadura, allupori, annegamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu asphyxie Ingresu asphyxia Ispagnolu asfixia Italianu asfissìa Tedescu Erstickung.

allupàre allupàe

allupàu , pps, agt Definitzione de allupare; fintzes chi est morindho de su sidi, de ora meda chentza bufare.

allupiàda , nf Sinònimos e contràrios alluta Frases ingullo desizos de fogu chi leant s'alenu in s'última allupiada de sa die (G.Correddu) Ètimu srd.

allupiài allupàe