A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

amméntu , nm Definitzione su ammentare, su arregodare, sa capacidade de arregodare; sa cosa chi si arregodat; sa missa de su mese po sa bonànima de s’ispaciau / èssere de bonu a., de malu a. = de bona, de mala memória, arregordai meda, pagu Sinònimos e contràrios arragodu / arretentiva Frases compidade sos nuraghes, umbe s'ammentu est imprejonadu ◊ ammentos bellos de sa pitzinnia mi torrades a sa mente (G.Manca)◊ subra s'ala de s'ammentu lassa chi bolet s'ànima (A.Casula)◊ no mi ndhe ant lassadu mancu pro un'ammentu ◊ che fiama est s'ammentu de babbu e mama (A.Loy)◊ si de me no as ammentu, de te no mi apo a ammentare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souvenir Ingresu remembrance Ispagnolu recuerdo Italianu ricòrdo Tedescu Erinnerung.

ammentuài , vrb Definitzione nàrrere su númene de unu in su chistionu, arregodare a unu numenandhodhu Sinònimos e contràrios arranomonai, arremonae, fentomare, mantovare, mentomare, nemonai Frases mi arregordu ca babbai si poniat fintzas a prangi candu ammentuàt su fradi.

ammeradúra , nf Definitzione su ammerare Ètimu srd.

ammeràre ammedàre

ammeravizàdu , agt: meravillau Definitzione chi est provandho meravíglia, ispantu Sinònimos e contràrios abbeveladu, apapughinau, atrassidu, irmeraculau, irmerau, ispantau, sustu 1 Frases so abbarradu ammeravizadu de tanta bellesa ◊ ndhe so ammeravizadu de comente as imparadu luego Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étonné Ingresu wondered, astonished Ispagnolu asombrado Italianu meravigliato, stupito Tedescu verwundert, erstaunt.

ammerchedhàu , agt Definitzione fatu a martitzu, a merchedha, che merca, nau de cosa de papare tropu cota, tropu modhe, chi si at suspiu su brodu, si est cagiada Sinònimos e contràrios ammorfodhau Frases su ministru candho est assutu meda o candho est cotu tropu est ammerchedhau.

ammerchinzàdu , pps, agt Definitzione de ammerchinzare; chi est a merghinzu, a míndhigu Sinònimos e contràrios iscàltzigu, iscassu, pacu | ctr. bundhante, meda 2. chie vivet mancu a perra tenet su pane siguru e tríbbulat su piús duru mossu tantu ammerchinzadu (Dettori) Tradutziones Frantzesu insuffisant Ingresu insufficient Ispagnolu insuficiente Italianu insufficiènte Tedescu ungenügend.

ammerchinzàre , vrb Definitzione istare o giare a merchinziu, a míndhigu, tropu pagu Sinònimos e contràrios musunzare, susuncai Frases li at ammerchinzadu fintzas su pane Tradutziones Frantzesu lésiner Ingresu to skimp (on) Ispagnolu escatimar Italianu lesinare Tedescu sparen mit.

ammercoràre , vrb Definitzione acropare a martedhu, atripare, iscúdere a meda, giare una surra Sinònimos e contràrios abbanzare, assurrare, atripai, ammaciocai.

ammeriadòre , nm Definitzione chie ischit pigare bene sa mira, mescamente isparandho, puntadore bonu Sinònimos e contràrios punteri Frases Toedhu si fit fatu catziadore bonu e ammeriadore de sos mezus (N.Fois) Ètimu srd.

ammeriadórgiu , nm: meriadorzu* Definitzione logu de umbra po pausare in oras de sole forte Sinònimos e contràrios camadroxu, mediagu.

ammeriàdu , pps, agt Definitzione de ammeriare; chi est meriandho, in s'umbra Sinònimos e contràrios ammeriagadu 2. tenet su masone ammeriadu ◊ ammeriaus in su liminàrgiu de sa vida, is bècius passant su tempus annuendi su filu de is arregordus (L.Suergiu).

ammeriagài, ammeriagàre , vrb: meliagrare Definitzione istare in s'umbra de su meriagu, meriandho Sinònimos e contràrios ammediai 1, ammiriaciare, merajare 2. fio tentandhe sas berbeghes ammeriagadas suta de una roca Ètimu srd.

ammeriàgu , nm: mediagu* Sinònimos e contràrios camadroxu, meriadórgiu, umbraghe.

ammeriài, ammeriàre ammediài 1

ammeriàre 1 , vrb: ammiriare, meriare 1 Definitzione pigare sa méria, sa mira, iscudendho atesu, isparandho o fintzes pigandho fotografias; fèrrere, ingòllere / ammeriàresi un'amigu, unu cumpanzu = castiai, iscioberai un'amigu, unu cumpàngiu Sinònimos e contràrios alleltzare, puntai Frases as isbagliadu su bersàgliu ammiriadu ◊ cun sa tríbide in manu, si fit ammerienne una fémina pro bi che la imbolare ◊ ammeriaiat cun su tiralàsticu e no fadhiat mai ◊ imbreacu, isterriat su bratzu ameriànnesi s'istampu de su fríschiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu viser Ingresu to aim Ispagnolu apuntar Italianu mirare, puntare Tedescu anlegen.

ammerigiolàre , vrb Definitzione impreare abba a tropu chentza critériu, a isperdítziu, perdendhondhe meda in terra Ètimu srd.

ammermàre , vrb: ammormare Definitzione pigare a mermos po arremadiu: su pps. si narat in su sensu de adderetadu, grabbosu ma candho unu no portat crabbu 2. za ses ammermadu!…◊ andhe ammermadu chi ses!… Ètimu srd.

ammeróculu , nm Definitzione css. istrégiu, nau cun ifadu Sinònimos e contràrios istarellu, isterzighedhu Frases cólliche totu custos ammeróculos, chi no che faghent nudha!

ammerràdu , pps, agt Definitzione de ammerrare; chi est isciustu in su mele Frases faghent seadas ammerradas, culurzones, sedhines, pirichitos, pabassinos, mustatzolos, casadinas, turrones.