A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

aportzedhàu , pps, agt Definitzione de aportzedhare Sinònimos e contràrios abbuturadu, aoghidu, butonidu.

apóru , nm Definitzione timoria manna, cosa chi si timet meda Sinònimos e contràrios apantàviu, pore 1 Frases si cantamus, mancu sa betzesa nos at a parrer mala: sinono est un'aporu! ◊ sa timoria fit diventendhe aporu de abberu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terreur Ingresu terror Ispagnolu terror Italianu terróre Tedescu Schrecken.

aposcíndi , avb: poschindhe* Definitzione a poscindi, apustis Sinònimos e contràrios addaboi, daboschindhe Frases no neris aposcindi ca dèu ti apu ingannau! ◊ arrima custu pacu, chi est cosa po bosàturus: aposcindi ti contu totu!

aposcoràre , vrb Definitzione su si pigare o tènnere poscore, dispraxere Ètimu srd.

aposentadòre , agt, nm Definitzione chi o chie aposentat, ma nau in su sensu de garantire calecuna cosa, fàere a manera chi calecuna cosa arresurtet o andhet in bonu Frases de su Verbu incarnadu divinu aposentadore ◊ divina aposentadora de sa paràula divina Ètimu spn. aposentador Tradutziones Frantzesu garant Ingresu guarantor Ispagnolu fiador Italianu garante Tedescu Bürge.

aposentàe, aposentài, aposentàre, aposentàri , vrb Definitzione su si pònnere in s'aposentu (fintzes su si fàere mere de una cosa), su si firmare po istare; su si firmare in d-unu logu candho o cantu no si depet Sinònimos e contràrios acuartierai, allogiai / apoderare, cotulare / pasare | ctr. isposentai Frases sa televisioni megat de si ndi aposentai fintzas de is bisus de is piciochedhus 2. Fulanu si ch'est aposentau in domo de sa fémina ◊ funt andaus a si aposentai e bivi in cuss'arruga ◊ in su tronu de s'imperadore si ch'est aposentadu un'àteru ◊ cussa súrbile si est aposentada in su palatu de dommo cumonale 3. s'àcua, candu est trulla, boit lassada aposentai Ètimu spn. aposentar Tradutziones Frantzesu s'installer Ingresu to house Ispagnolu aposentar Italianu alloggiare, installarsi Tedescu sich einquartieren.

aposentàu , pps, agt Definitzione de aposentai, -are; chi est firmu a ora meda in calecunu logu Sinònimos e contràrios apoderadu Frases ti ses aposentau e no ti movis prus! 2. cussu est sempri in su cafè aposentau ◊ in is arrocas dhoi fiant aposentadas unu bóbidu de carrogas.

aposentónzu , nm Definitzione su si aposentare, su istare o abbarrare in d-unu logu Sinònimos e contràrios istonzu Ètimu srd.

aposéntu , nm, nf: apusentu Definitzione domo, oe prus che àteru una de is partes de sa domo, addata donniuna segundhu ite si dhue depet fàere (es. crocare, coghinare, arrecire o àteru)/ genias de a.: de letu, de coxina (o de càrama), de arriciri (sala), de sa linna, de su craboni, de manixu (ue faet a si partare a fàere faina) Sinònimos e contràrios càmara, istànsia Frases no teniant un'àteru apusentu a s'istichire ◊ a is bècius nce dhus iscàrrigant in calincunu aposentu de ispidali, is fillus! ◊ andhamus a s'apusentu nostra pro nos ciambare Terminologia iscientìfica dmo Ètimu spn. aposento Tradutziones Frantzesu chambre, logement Ingresu lodging, room Ispagnolu cuarto, aposento Italianu càmera, stanza, vano, allòggio Tedescu Zimmer, Raum, Wohnung.

aposíci, aposíe , cng Sinònimos e contràrios cantecante, tantetantu, tanti Frases est inútili chi t'incraris, aposici no dhui tenit nudha de biri! (E.Nieddu)◊ no cúrgias, aposie no serbit a nudha!

apósitu , avb Definitzione de una manera bófia Sinònimos e contràrios aposta, apostadamente Frases so bénnidu apósitu pro cussu ◊ s'abba ocannu est vénnida apósitu! ◊ isse no faedhat mai apósitu! 2. cheret chi bi andhes tue, sinono no ti pagant, apósitu! ◊ si istades a s'allora allora no ndhe finides prus, apósitu! (G.Ruju)

apositziòne , nf Definitzione in grammàtica, númene chi si narat de un'àteru númene ponendhosidhu acanta (cun sa funtzione de ndhe precisare calecunu significau chi no sèmpere faet a cumprèndhere de su númene etotu. Es.: est benniu a domo tziu Antoni, babbu de su piciochedhu chi apo nau innanti, inue babbu est a. de su nm. Antoni; in prop. deosi s'itl. faet che a su srd. ma narat meda cioè (e si podet ispiegare o aciúnghere significau sèmpere che in srd.).

apossessàre , vrb Definitzione su si fàere o pònnere mere de ccn. cosa, pigare possessu Sinònimos e contràrios impobidhai, impossessai Frases de cussas acatzas si ndhe sunt apossessados sos istúrulos ◊ apossessare tue de sa cosa anzena ti cheres?! Ètimu srd.

apossiàre , vrb Definitzione erríere a buca serrada coment'e apontziandho Ètimu srd.

apòsta , avb Definitzione a posta, cun s'idea de bòllere fàere una cosa / a s'aposta = diaposta, de aposta, a brulla, a ciascu, tantu pro brullare, faghindhe a crere una cosa pro un'àtera Sinònimos e contràrios abberu, apostadamente Frases bi cherzo andhare aposta ◊ dh'apu ingortu ma no dh'apu fatu aposta 2. e si est chérfida rúere a s'aposta pro si procurare cussa bua?! ◊ macu, e tue cres totu su chi ti narant? no bides chi ti l'ant fatu a s'aposta pro ti fàghere arrennegare?! Ètimu itl. apposta Tradutziones Frantzesu exprès Ingresu on purpose Ispagnolu aposta, adrede Italianu appositaménte Tedescu absichtlich.

apostàda , nf Definitzione su si apostare Frases fatei s'apostada: restei firmu che una roca vigiulendhe Ètimu srd.

apostadamènte, apostadamènti, apostadimènte , avb Definitzione a posta fata, aposta, a intànimu, pentzandhodhoe innanti, giustu cun s’idea de dhu bòllere Sinònimos e contràrios abbidamente, abbidentemente, apostamente Frases funt cosas iscritas apostadamenti po custu ◊ custu est vinu chi apo vatidu deo apostadimente pro s'ocasione Ètimu itl. appostatamente Tradutziones Frantzesu avec préméditation, expressément Ingresu premeditately Ispagnolu aposta Italianu premeditataménte Tedescu vorsätzlich.

apostadòre , agt, nm Definitzione chi o chie si apostat Ètimu srd.

apostàdu , pps, agt: apostau Definitzione de apostare 2. candho fut apostadu at avistadu una lughe in su monte ◊ apostada in su balcone de carrela, est ispetenne a ch'essire s'ómine dae una domo ◊ sos carabbineris fint apostados in daisegus de una domo.

apostadúra , nf Definitzione su si apostare, po iscocare, po badrare o àteru Sinònimos e contràrios apostada Frases fit abbistu e maigantas bortas ndhe fit essidu síncheru dae apostaduras de chie li cheriat male Ètimu srd.