atàciu 1 , nm Sinònimos e contràrios annomíngiu, aproégliu, impróveru, paranòmini Frases atàciu po paralúmene dhu narant in Atzara.
ataconadúra , nf Definitzione su ataconare, nau fintzes po cobèrrere Ètimu srd.
ataconài, ataconàre , vrb: taconare* Definitzione
pònnere su tacone, aconciare is iscarpas; nau in cobertantza, cobèrrere
Sinònimos e contràrios
| ctr.
istaconare
Tradutziones
Frantzesu
changer les talons
Ingresu
to botch shoes
Ispagnolu
remendar los zapatos
Italianu
rabberciare le scarpe
Tedescu
ausbessern.
atàcu , nm Definitzione
su betare manos, su lòmpere a ccn. o a calecuna cosa po dhi fàere male / èssere a atacos (nadu de malàidu) = èssiri fatuvatu a puntas de dolori chi passat e torrat
Sinònimos e contràrios
acirrada,
acollada,
arrebatu,
assuprida,
colpu,
lómpia
Frases
pro sa parte mia, contat bissa e lis damus s'atacu! ◊ Totoi in porta fit Zoffo, Cedhedhu a s'atacu Pratiní ◊ su coronellu at donau s’órdini a su batallioni de fai s’atacu
2.
candho su coro in cadena si parat forte a s'atacu faghet isfortzos de macu (Pinna)◊ mamma est tota die a atacos de coro ◊ candho dhi beniant is atacos de su male faiat nígridos pariat unu cuadhu!◊ li at bénnidu un'atacu de cólica renale ◊ fut in sa timmoria de no dhi benni cancu atacu a su coru
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
attaque
Ingresu
opening,
attack
Ispagnolu
ataque
Italianu
attacco
Tedescu
Angriff.
atàcu 1 , nm Definitzione logu inue faet a si apartare, a istare in aprigu Frases atacu a bentu bi est s'apazadorxu.
atadínu , nm Definitzione logu de monte, de orrocas coment'e a pígios, cicias, chi faent a bisura de terratza e atza comente acabbant a una parte Frases est apenas intrandhe a su bacu e dae cussos atadinos si che mofet unu tazolu de muvras ◊ fatu de cussos atadinos che apo colau oto annos allocau (P.Pireddu) Terminologia iscientìfica slg.
ataedhàre , vrb Definitzione cracare, iscúdere a taedha (nau pruschetotu de s’orrobba samunandhodha); fintzes pònnere sa taedha a is vitellos po no súere Ètimu srd.
ataèrra assèrra
atafàda , nf Definitzione su atafai / a prima a. = coment'e prima impressione 2. su chi as iscritu mi parrit difícili a cumprendi: a prima atafada s'efetu est cussu! (L.Serpi)
atafài, atafàre , vrb: atafiare Definitzione
afundhare, pònnere in mesu, aintru de calecuna cosa; fintzes passare in calecunu logu (nau fintzes in su sensu de arrennèscere a cumprèndhere, o arrennèscere e bastat), bènnere o lòmpere po cumbinatzione
Sinònimos e contràrios
aciufae,
atapai,
intafae,
pònnere
Frases
innòi nci at una mina: a logu bellu nci apu atafau su pei! ◊ nci at atafau is peis a su ludu ◊ su marxani atafat sa farruncada po aggafai su pegus ◊ inue che dh'as atafada cussa cosa? ◊ che so atafadu in d-una mola e dhue aiat cosa cuada (Z.Porcu)
2.
non che atafaiat a cumprèndhere comente aiat fatu su babbu a dhi zare sas crupas de su chi fuit capitadu ◊ cussa note non che fuo atafadu a mi drumire ◊ in bella famíllia ch'est atafadu cricanne fémina!…◊ is sordaus nci atafant in crésia e forrogant in dónnia logu!
Ètimu
itl.
taffiare
Tradutziones
Frantzesu
fourrer
Ingresu
to drive in
Ispagnolu
meter
Italianu
cacciar déntro
Tedescu
hineinwerfen.
atafiadòri , agt Sinònimos e contràrios allambridu, allimidu, allupidu, inguglione, mangiufoni, pasteri Ètimu srd.
atafiài , vrb Definitzione papare cun allurpimentu, a s'airada, a meda, impresse Sinònimos e contràrios acamufai, ingurti, mangiufai, scarasciai, scantusciai, sgagliubbai Ètimu itl. taffiare.
atafiaméntu , nm Definitzione
su papare a meda, impresse, papada manna
Sinònimos e contràrios
abbentrada,
abbrentosicada,
abbrentosichedhada,
abbuzada,
atatamacada,
atatina,
isbuserigada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
action de gaver
Ingresu
big-feed
Ispagnolu
atracón
Italianu
scorpacciata
Tedescu
Fresserei.
atafiàre atafài
atagiài , vrb Definitzione fàere a tàgiu, pònnere impare o fàere a chedha Sinònimos e contràrios aggrustare, intaxae | ctr. istagiai Frases comente dhus as atagiaus, is piciochedhos, dhus istàgias!
ataglionàre , vrb: atallionai, ateglionai, taglionai Definitzione pònnere su tallione po cassare unu foressiu o bandhiu 2. fit unu bandhidu ataglionadu ◊ portat una faci de bribanti atallionau!◊ agatesit su fígliu in sa rugi che un'irbandiu ateglionau
atàgliu aciàrgiu
ataighedhàre , vrb Definitzione pistare a cropos, a púngios, a cropos de benugos Sinònimos e contràrios abbanzare, arropai, assurrare, ammaciocai.
atalamarriàre , vrb Definitzione tzatzare, prènnere sa bentre Sinònimos e contràrios atatamacare, mascare, sassai.
atalaminadúra , nf Definitzione alledaminamentu Sinònimos e contràrios alladaminadura.