belladònna 1 , nf Definitzione àrbure po bellesa Sinònimos e contràrios ceresiadama Terminologia iscientìfica mt, Solanum pseudocapsicum.
bellagàsu bellacàsu
bellaggài , cng, avb: bellecasi,
belleggae,
belleggai,
belleggasi Definitzione
belle e deasi, mancari deasi; apustis de tanti…: belleggasi dhu narant fintzes in su sensu de tambene, belle e chi… = mancari, fintzas si…; belle e… = agiummai; belle e gai (belleggai) = mancu mali
Sinònimos e contràrios
bellebbai,
belle,
mancumale
Maneras de nàrrere
csn:
belle e chi… = mancari, fintzas si…; belle e… = agiummai; belle e gai (belleggai) = mancu mali
Frases
in família sa gana bellaggai non l’aviamus galu connota ◊ si sunt brigados: belleggai s'ant tocadu sa manu ◊ bellecasi is preghieras ciai ti nci intrant in conca! ◊ belleggai bi l'as fata, mih, a li dare banzu!…◊ boche azis bufadu totu su binu e belleggai no parides cotos ◊ belleggai chi nessi ses ritzu: sanedhu ses? ◊ cussu est tramposu, ma belleggai mi at pagadu
2.
belleggai bos at essidu alenu!…◊ su corpus mi sento iscusseltadu: belleggai mi daes fortzas noas! ◊ belleggai sa cosa fit ispuntante e at achipidu a totu ◊ belleggai su víssiu de èssere pullinu che li est vessidu ◊ fit malàidu meda, belleggai est sanadu ◊ fia pessendhe chi no mi lu faghiat custu piaghere, belleggai za mi l'at fatu
3.
belleggasi esse agatau unu triballu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cependant,
toutefois,
néanmoins,
heureusement,
enfin
Ingresu
yet,
luckily,
finally
Ispagnolu
sin embargo
Italianu
tuttavìa,
nondiméno,
fortunataménte,
finalménte
Tedescu
trotzdem,
glücklicherweise,
endlich.
bellài , nf, nm Definitzione cosa bella, bona, chi praghet coment'e druches o frutuàriu, chi si giaet a is piciochedhos (e nau prus che àteru in su foedhare de is pipios); giogu Sinònimos e contràrios bellei Frases no mi nche apo bentulau nudha ne chin sas amicas e ne comporandhe bellais! ◊ dàdeli sa bellai a su pisedhu ca at fatu su cumandhu! Sambenados e Provèrbios smb: Bellai Ètimu srd.
bellajàna , nf Definitzione zana bella: genia de erba chi nanca iat a batire fortuna meda, ma chi… nemos at bistu mai e nemos ischit inue si agatat Ètimu srd.
bellarédhu , agt Sinònimos e contràrios bellitu, bellighedhu.
bellasoliàna , nf Definitzione genia de matighedha po bellesa Terminologia iscientìfica rba, Solanum wendlandii.
bellatzònca , nf Definitzione babboi de soli, genia de bobboi niedhu a corros longos totu nodighedhos chi essit in is beranos Sinònimos e contràrios broca 1, carrintolu, pesabesa, terriolu, tintirriolu Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd.
Bellè , nm: Bellei Definitzione sa bidha ue est naschiu Cristos Ètimu spn. Belén.
bèlle , avb, cng: belli Definitzione
foedhu chi narant pruschetotu po fàere a cumprèndhere chi una cosa, unu tempus, una cantidade no dhu'est totu ma pagu dhue mancat; si manígiat puru cun valore cuncessivu
Sinònimos e contràrios
agimmai
/
bellaggai,
macari,
mancumale
Maneras de nàrrere
csn:
belle e + pps. = azummai: belle e fatu, belle e lézidu, belle e tzapadu; zúghere una faina, unu triballu, un'òpera belle e in manu = agiummai acabbada; belle e gai (belleggai), belle e chi…, belli chi… = mancu mali, cun totu cussu, cun totu chi…; belle e + agt. = mancari + agt.: belle e macu = mancari macu, belle e istudiadu = mancari istudiadu, belle e mannu = mancari mannu; belle e pagu = "mancari pagu" o fintzas "própiu pagu"
Frases
che fit belle e unu mese apustis ◊ sa terra est in totue belle e morta ◊ - Fatu ch'azis? - Belle! ◊ che at colau belle e un'annu ◊ su sero che est belle e ifritadu ◊ belle e tocau terra iat, ma si salvat de che arrúere ◊ Maria est belle e che arruta a terra, disimajada
2.
belle chi fiaus fedu aus formau una cadena de su megnus metallu ◊ belle e proindhe, fimus in medas e che amus agabbadu sa faina ◊ belle e gai bi l'as fata, mih, a corpare a una criadura!…◊ belle e minore zughet cabu che unu mannu ◊ belle e chi mi dispiaghet, tia ofèrrere sa vida ◊ belle e maca bi at addadu! ◊ belle e tontu at cumpresu! ◊ belli chi so cunfusa ◊ belle e chi prima no lu cheriat, a cojare, como ndh'est morindhe ca lu cheret! ◊ belle e chi est tontu no lu collonas!
3.
cudhu malevadadu, birgonzosu, in sos ispannos insoro s'ispannaiat belle e pagu (A.Canalis)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
presque
Ingresu
almost
Ispagnolu
casi,
aunque
Italianu
quasi,
sebbène,
benchè
Tedescu
fast,
ungefähr,
obwohl.
bellebbài , cng Definitzione belle e bai, belle e gai, cun totu chi est deasi… Sinònimos e contràrios bellaggai*, belle, mancumale Frases de trigu muriscu bellebbai ndhe apo àpidu ◊ bellebbai si fidant candho si faghet giuramentu! ◊ bellebbai fateint s'adderetada.
bellebbàtu bellabbàtu
bellebérus , avb Definitzione belle e berus: de abberu, abberu abberu Frases a dha biri comenti m'imprassat parit belleberus ca m'istimat! Ètimu srd.
bellechí , cng Definitzione
belle e chi… cun totu chi… (cun s'indic.)
Sinònimos e contràrios
belle
Frases
de cussa chistione no ndhe bogheint atzola mancu sos avocados, bellechí fint in duos! ◊ bellechí ses mannu, tue no mi binches!
Ètimu
itl.
bell'e che
Tradutziones
Frantzesu
bien que,
quelque,
encore que
Ingresu
though (even)
Ispagnolu
aunque
Italianu
benchè,
sebbène,
quantùnque
Tedescu
obwohl.
bellèdha , nf Definitzione númene in cobertantza po su cesso Sinònimos e contràrios bàscia, cómudu 1, tzesso.
bellédhu , agt, nm Definitzione
min. de bellu; cosa bella, giogu
Sinònimos e contràrios
bellighedhu,
bellitu
/
bellei
2.
sa domu de su dotori parit un'arecalliari ghetau in mesu de is belledhus! (V.Demuro)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Belleddu
Tradutziones
Frantzesu
mignon
Ingresu
pretty
Ispagnolu
bonito
Italianu
bellino
Tedescu
hübsch.
belleggàe, belleggài, belleggàsi bellaggài
belléi , nm Definitzione
cosa bella, cosa a giogare, cosighedha de pònnere o de apicare in dossu po pàrrere prus bellos
Sinònimos e contràrios
apicàglia,
bebbelledhu,
belleu,
giogu,
zínzili
Frases
sa pitzinna fit su bellei de totugantos ◊ custus funt is belleis de unu pratu segau
2.
chin belleis e profumos e macas fantasias printzipessa ti creias
Sambenados e Provèrbios
smb:
Bellé, Bellei
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
joujou,
fard
Ingresu
knick-knack,
cosmetic
Ispagnolu
juguete
Italianu
giocàttolo,
bellétto
Tedescu
Spielzeug,
Schmuck.
Bellèi Bellè
bellemmài , avb Definitzione agiummai mai, calecuna borta.