castanzètas castagnètas
castanzínu : castagnínu
castanzòla castagnòla
castànzu castàngiu
castardéllu, castauréllu, castauriéllu castandiéllu
castedhàgiu, castedhàju , agt, nm Definitzione chi o chie est de Castedhu (Castedhu calaritanu, Castedhu Sardu) Sinònimos e contràrios cagliaresu Ètimu srd.
castedhànu , nm: castellanu Definitzione
chie istat in d-unu castedhu o est de Castedhu Sardu
Tradutziones
Frantzesu
châtelain
Ingresu
lord of a manor
Ispagnolu
castellano
Italianu
castellano
Tedescu
Burgherr.
castédhu , nm Definitzione
genia de fràigu mannu, de s'època medievale, cun muràllias artas, fatu agiummai sèmpere in su cúcuru de unu montigu, ue istaiant is Giuighes o ue teniant fortzas a difesa de su Logu; sa citade de Castedhu, sa bidha de Castedhu Sardu; nau de unu, ómine forte, de giudu; muntone de pedra o de cosa posta subràbare / pèrdiri unu c. = pèrdere una siendha
Frases
in Sardinna, a su tempus de sos bàtoro rennos, che ndhe aiat medas de castedhos ◊ de su castedhu de Su Burgu bi abbarrat sa turre e sos muros: intro ch'est totu faladu ◊ in su castedhu de Sedhori bi istat zente fintzas como ◊ dhoi fiat unu castedhu abí dhoi biviant su rei, sa reina e unu principedhu…
2.
mortu est Chircu Serra… castedhu bostru in terra! ◊ a t'ider, fizu, mortu, betadu est su castedhu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Casteddúcciu
Ètimu
ltn.
castellum
Tradutziones
Frantzesu
château
Ingresu
castle
Ispagnolu
castillo
Italianu
castèllo
Tedescu
Burg.
castellànu castedhànu
castenàgliu, castennàgliu, castennàlzu, castennàrgiu, castennàrzu castagnàrza
càstia , nf: càstiga Definitzione genia de arretza po portare pàgia Sambenados e Provèrbios smb: Castia.
castiàda , nf: castiara Definitzione
girada de ogos po abbaidare calecuna cosa / èssiri in castiaras cun d-unu o una = abbaidàresi paribari, nadu de duos (ómine e fémina) chi si cherent
Sinònimos e contràrios
abbaidada,
annotada,
cumpassada,
mirada,
ocrada,
slampiada
Frases
sa castiada chi dhi apu fatu si est citiu in truncu ◊ donasidha una castiada, a cussa cosa! ◊ ti movis a passu de pisitu chi mi assogat sa castiada ◊ portàt is ogus che braxas de fogu, sa castiada intradora parriat chi ammainàt
2.
filla tua parit chi siat in castiaras cun cussu piciocu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
regard
Ingresu
glance
Ispagnolu
mirada
Italianu
sguardo,
contròllo
Tedescu
Blick,
Kontrolle.
castiadía , nf Sinònimos e contràrios castiaia.
castiadòre, castiadòri , nm Definitzione
chie est postu a custodiare, a badrare calecuna cosa, calecunu logu: c. de bíngias, de argiolas, de àteru
Sinònimos e contràrios
agodradori,
badrianu,
bardiadore,
chistidore,
miradori,
tentadore
/
agasone,
bennidore,
obbiaxu,
padraxu
Frases
iant lassau sa tumba bèni custodida noti e dí cun is castiadoris ◊ mi torrat a pigai coment'e castiadori de su livàriu e aici su chi dhu depu dh'iscontat de sa mesada ◊ is castiadoris funt orovetendi
Terminologia iscientìfica
prf
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gardien
Ingresu
warder
Ispagnolu
guardián
Italianu
guardiano
Tedescu
Wächter.
castiài , vrb: acastiai,
castiare,
castiari,
casticare,
castigare,
chestiai Definitzione
abbaidare aperindho o girandho is ogos po bíere sa cosa; tènnere contu, contivigiare, atèndhere calecuna cosa o a ccn. po su bisóngiu chi podet tènnere de agiudu; portare a ogu unu logu o calecuna cosa, giare atentzione chi no che dha furent, chi no tèngiat dannu / càstia!, castiai! = itl. ecco!
Sinònimos e contràrios
abbadiai,
abbillai,
colbiare
/
addolie,
aggordai,
agguardai,
cadebai,
chistie,
coltoire,
cultodiare,
tentare
Maneras de nàrrere
csn:
castiai mali a unu = fàghere un'ograda mala a unu, coment'e cheríndheli nàrrere chi su chi est faghindhe no andhat bene; castiaisí cun d-unu, cun d-una = èssiri in castiadas, fastigiai, abbaidàresi pro si chèrrere; castiai, no castiai sa cosa (po su tanti chi est)= abbaidare, no abbaidare, no ndhe fàghere contu, lassare cúrrere
Frases
castiadhu acomenti est bestiu! ◊ andaus a bíngia a castiai si s'àxina est cumentzendi a coi ◊ chestit, gopai, de innòi is piciochedhus nci essint apenas cabau s'unconi! ◊ si no dhas càstias, is cosas, comenti fais a dhas arregordai?! ◊ is ogos suos si fiant frimaos a castiare in altu
2.
a is antzianus is fillus no dhus bollint castiai! ◊ is arrosas sunt floridas ancora: comenti faint a èssiri friscas friscas sena chi nemus dhas castit?!…
3.
ingunis tocat a dhoi ponni a calincunu a castiai, de is bortas chi ndi fúrinti totu
4.
candu mi at biu pighendimindi totu cudha cosa mi at castiau mali… agiummai mi nci papàt cun is ogus! ◊ una de custas piciocas si castiàt cun d-unu giòvunu, ma no si fiant mai chistionaus ◊ dèu unu chilu de cosa no dhu càstiu, si unu mi dha pigat a cascita intrea!
Ètimu
ltn.
castigare
Tradutziones
Frantzesu
garder
Ingresu
to look,
to guard
Ispagnolu
mirar,
guardar
Italianu
guardare,
badare,
custodire,
sorvegliare,
vigilare,
controllare
Tedescu
ansehen,
sich kümmern,
behüten,
überwachen.
castiaía , nf: castigaia Definitzione ispina molentina, spina cixiredha o de caràtua, genia de erba chi faet coment'e una cranciofedha cun ses o sete ispinas apertas a istella chi dha faent assimbigiare a una genia de cardu Sinònimos e contràrios cadàtola, cixiredhu, colustídhiu, istrainabias Terminologia iscientìfica rba, Centaurea calcitrapa. Ètimu srd.
castiaméntu , nm Definitzione su castiai, su istare abbaidandho, iscocandho Sinònimos e contràrios apompionzu, miramentu, tentonzu Ètimu srd.
castiàra castiàda
castiàre, castiàri castiài
castiàu , pps, agt, nm Definitzione de castiare; chi est osservau, chi funt iscocandhodhu (fintzes sa giustítzia) 3. mischinu su castiau!