A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

igragàtzu , nm Definitzione genia de sonu o moida chi si faet in su gúturu.

Igresiènte , nm, agt Definitzione sa regione o leada de Igrésias, errica de minerales de prumu, zingu e prata e una de is prus antigas de totu s’Europa po sa fatura geológica: che leat agiummai totu sa parte de Sud-Ovest de sa Sardigna, tra su Campidanu e su Mare de Sardigna, foras su Sulcis (prus a sud); chi o chie est de custa leada Ètimu srd.

igrigliòni , nm Definitzione genia de bobboi, pitichedhu, chi ponet a su laore incungiau Sinònimos e contràrios alguzone, gruguglioni, ilguzone, orguloni, suzone Terminologia iscientìfica crp.

igrisài , vrb Definitzione nau de is gatos, fàere una genia de moida candho funt sélios o si acostint a dhos frandhigare Sinònimos e contràrios aggrogotai, frisciare 1, grunnire, raulare, runidare Frases mucitu igrisat.

igríspa , nf Definitzione crispa o gaja pitica fata apostadamente e a cracu in sa gunnedha o àteru bestimentu Sinònimos e contràrios incrispa, ispunza, tabella.

igrogoenài , vrb: irgogoenare, irgorgobenare, irgorgoenae, irgorgovenare Definitzione segare s’ogroena; mescamente, abboghinare a meda, a fortza Sinònimos e contràrios iggannai / irgargare, irgulare, isarguenare 2. ispramada dae sos tronos, pro si fàchere corazu s'irgorgobenabat a boches Ètimu srd.

igròmetru , nm Definitzione istrumentu po misurare s'asciutore e s'umidade de s'ària.

ígru, ígu ícru

igrumàri , vrb: isgrumare, scamai Definitzione piscare e bogare s’ispruma Sinònimos e contràrios ischedhare 2, isprumare 2. su coro isgrumat in piantu ca ch'intendhet su bellu in d-un'abbissu chi no podet tocare ragas mias (G.Raga) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écumer Ingresu to skim Ispagnolu espumar Italianu schiumare Tedescu abschäumen.

igualài , vrb: aggualai*, ugualare Definitzione fàere oguales, a paris, de cantidade, mannària, importu, fàere cantepare; èssere cantepare, fàere cumparàntzia Sinònimos e contràrios aggalire, apalisare, aparinare.

iguàle, iguàli , agt: aguale*, oguale Definitzione chi est de calidades, mannària e àteru precisu che a s’àteru etotu, chentza diferéntzia tra unu e àteru Sinònimos e contràrios cabale, chepare | ctr. diferente Frases iguale che tue no che ndh'at in su mundhu ◊ isteit cumpridu che ómine e, iguale che donnu frade, a sas féminas che las at missas a bíere.

igudhàe , avb Definitzione in cudhae, in cudhu logu o tretu Sinònimos e contràrios cudhàeche, cudhàniche, cudhoru | ctr. innoce.

igúe, igúi icúi

igulàre , vrb Definitzione segare sa làuna faendho is sonàgias, sestare po comente serbit segundhu sa sonàgia.

igumarradúra , nf Definitzione genia de lughe Sinònimos e contràrios igumarras, lampigiada Frases it'est custa ispéscia de igumarradura chi si atzendhet in coro candho penso a tie? Ètimu srd.

igumàrras , nm: irgumarras Definitzione bicru o boe marinu; genia de lampada chentza tronu chi si biet atesu su note Sinònimos e contràrios bigumarru*, circumarra, giogumarras, gulumarru, vigumarras 2. bidia su Vesúviu a igumarras e a coloriduras sèmpere divèscias (E.Giordano) Terminologia iscientìfica anar, monachus monachus Tradutziones Frantzesu phoque moine de la Méditerranée, éclair Ingresu monk seal, lightning Ispagnolu foca monje Italianu foca mònaca, lampo sécco Tedescu Mittelmeer Mönchsrobbe, Blitz.

ih! , iscl Definitzione foedhu chi inditat meravígia, ispantu po su chi si narat Sinònimos e contràrios oh! Frases ih, odheu, it'ira: sa moida de su trenu ancora in origras zuto, de su viazu! ◊ ih, bella befe nos ant fatu a noche furare sa cosa cun nois in domo! ◊ ih, za est nudha su male!…◊ ih a cosa bella!

ijàja , nf: ajaja, giàgia, izaza, zaja Definitzione sa mama de su babbu o de sa mama Sinònimos e contràrios aba* 1, bisàgia, donnamanna, mannedha, minnanna, tiatia.

ijàju igiàgiu

ijerràda iberràda