A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ijerrítu ierrítu

ijérru ibérru

ijogulàdu , agt Definitzione bogau de pare, fortzau meda de no èssere prus firmu Sinònimos e contràrios iscossiminzadu, istracassau, scancarau, scarrabeciau, scarrugau Frases est una banca betza ijogulada.

ijonàda , nf Definitzione sonu a cropu de orruta mala, de atzapuladura a terra Sinònimos e contràrios arratroxa, istrampada Frases sos cumpagnos, comente ant intesu s'ijonada, fúrriant e l'agatant percossadu: su cadhu che l'aiat iscasidhadu in sa manchina.

ijòne igiòne

ijoriàre , vrb Sinònimos e contràrios samunae, sciacuai.

ilàche , nm Definitzione ambidhedha pitica, fine fine Sinònimos e contràrios curricurre, filiache, filistredha, filóstrigu Terminologia iscientìfica psc.

ilaíla , nm Sinònimos e contràrios aligadorza / gràmene Terminologia iscientìfica rba.

ilbadhinàre ibbadhinàre

ilbagantàre , vrb: irbagantare, isbagantare, isvagantare Definitzione fàere unu logu o un’istrégiu bagante, buidu, o prus pagu prenu bogandhondhe sa cosa in parte o in totu, betare (fintzes a iscarrigadura) Sinònimos e contràrios ibboidare, ilgavantare, illichidare, irbarratzare, spilai, vagantare / ghetai | ctr. ammedare, pienare, plèniri Frases sos isportinos s'ilbagantant po dhos prenare torra ◊ isvagantat su late dai sa murghijola o cannada a su labiolu ◊ de su chi manigamus, una parte la suspint sas istentinas, s'àtera che la isvagantamus 2. sos operajos che fint isvagantendhe duos sacos de sale subra a s'àinu Tradutziones Frantzesu déblayer, débarrasser Ingresu to clear Ispagnolu despejar Italianu sgomberare, evacüare Tedescu räumen.

ilballiàre ibbagliàre

ilbalóru , nm Definitzione genia de addormigamentu a immadoinadura, coment'e mancamentu de fortzas Sinònimos e contràrios abborticadura, addrommigadura, lentesa Frases s'ilbaloru nostru siet coment'e su sonnu de su cacaracasu Tradutziones Frantzesu torpeur Ingresu torpor Ispagnolu entorpecimiento Italianu torpóre Tedescu Gefühllosigkeit.

ilbambarriàre , vrb: imbambarriare, impamparriare, irbabbarriare, isbabbarriare, isbambarriai, isbambarriare, ispambarriare, ispamparrai, ispamparriare Definitzione apèrrere is ogos deunutotu, bene, meda; nau de aperturas o àteru, apèrrere deunudotu, apèrrere in campu; nau de unu cuau, essire de si fàere a bíere / ƒisbambarriare sas origras = allutai is origas, ascurtai bèni Sinònimos e contràrios ilbarrizare, imbarritzare, irbarriolare, ispalpedhare, ispampanai, ispamparinare, ispamporionare, scampaniai, sparrancai | ctr. serrai, tancai Frases pro ispantu ilbambàrriant s'oju a sa lugura ◊ li ant postu su retratu a ojos impamparriados ◊ cun sa fantasia isbambàrrio sas alas! ◊ fit a ojos isbambarriados ◊ su casifítziu isbambàrriat su portale dae sas ses ◊ at castiau ispamparrandu is ogros 2. nc'iat iscabulau su cupitu ci dhu cuàt e si nci fut ispamparrau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ouvrir grand Ingresu to open wide Ispagnolu abrir de par en par Italianu spalancare Tedescu aufreißen.

ilbambiàdu , pps, agt Definitzione de ilbambiare; nau de unu, chi est pagu sàbiu, chi istat naendho o faendho solu cosas de pagu contu / irbambiadu fatu = ribbambiu meda Sinònimos e contràrios bambu / arrembambiu, ibbamiau, irbentiadu 2. ses che cudha cantone irbambiada chi no méritat prémiu ne dote (Tz.Muredda).

ilbambiàre , vrb: irbambiare, sbambiai Definitzione fàere bambu, fàere prus pagu saliu aciunghendho àtera cosa, pèrdere sale; in cobertantza, nàrrere isciolórios Sinònimos e contràrios abbambiai, irbambissiare, isbambiorare / sciolloriai | ctr. salire Frases no annungas tropu abba a su brou, como, ca lu torrat a irbambiare! ◊ si càmbiat s'abba a tantas bortas pro irbambiare su bacagliare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dessaler Ingresu to desalt Ispagnolu hacer insípido, desalar Italianu insipidire, dissalare Tedescu geschmacklos werden, entsalzen.

ilbandhidàre , vrb: ilbannidare, irbandiai, isbandhidare Definitzione essire, istare o fàere su bandhiu, èssere foressiu Sinònimos e contràrios bandhiare Frases parentes e bighinos che sunt semper foras, che ilbannidos, ilbannidanne, emigrados ◊ maladita s'ora… dèu mi fuu a irbandiai!

ilbandhonídu , agt Sinònimos e contràrios irbandhonadu, iscóndhiu | ctr. contivizadu.

ilbannidàre ilbandhidàre

ilbannídu ibbanníu

ilbanninàre ibbadhinàre