A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ilbantàre , vrb Definitzione foedhare de unu naendhondhe male, a disprétziu, a innóriu, a menguamentu de valore Sinònimos e contràrios aciociai, afrentai, desdorai, disprejare, ilzenzare, ispresciare, ispucire, isvenzare, menispresiare | ctr. abantai, calculai Frases bi ndhe at chi bantant e ilbantant cun su matessi mutu, cantendhe Tradutziones Frantzesu se moquer Ingresu to mock Ispagnolu escarnecer Italianu dileggiare Tedescu verspotten.

ilbàntidu , nm Definitzione male chi si narat de ccn. o de calecuna cosa chi si càrculat pagu, cosa chi ni narat a disprétziu, a menguamentu de valore o de cunsideru Sinònimos e contràrios abbenzu, ciascónu, disdoru, innóriu, inzenzu, malisprésciu, tragàgiu | ctr.   bàntidu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dérision Ingresu derision Ispagnolu escarnio Italianu diléggio Tedescu Verspottung.

ilbarànu , nm: arbaranu* Definitzione genia de cartellu inue s’iscriet unu bene postu a bèndhere Sinònimos e contràrios asta 1, dita.

ilbarionàre , vrb: irbarionare Definitzione èssere a irbariones, coment’e candho unu sentit dolore forte meda o portat sa callentura arta e foedhat chentza ischire mancu su chi est naendho; nàrrere cosas chi est ladinu ca no funt sa beridade Sinònimos e contràrios desatinai, fadhotai, ferionai, irvariolare, iscassoletare, istantariare, sciolloriai, strolicai Frases no ti sègheras chi ses irrocandhe, o irbarionandhe ses?! ◊ fiza tua est fachendhe su dovere suo, mischinedha: ite ses, irbarionandhe a nàrrere custas cosas?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu délirer, radoter Ingresu to rave Ispagnolu delirar Italianu delirare, farneticare Tedescu irrereden, phantasieren.

ilbarizàdu , agt Definitzione chi est apertu deunudotu, totu apertu Sinònimos e contràrios impamparriadu, iscampaniadu Frases leat a dereta e che parat in buca de campusantu, a giaga ilbarizada.

ilbarràtu , agt, pps: irbarradu, irbarrau Definitzione chi est chentza barras o chi a pagu dhi serbint; in cobertantza, chi est a barras apertas abboghinandho, chi est bogau de pare; de irbarrare / irbarradu sias! = citudidha cun custus itzérrius! Sinònimos e contràrios barrifalau Frases sos animales annasaiant s'àghera, ilbarratos dae sa gana 2. intendu is canis orrulandu irbarraus e is crabas belandu.

ilbarriàda , nf: ilvarriada, irbarriada, isbarriada, irvarriada, isvarriada Definitzione su iscarrigare, fintzes cropu forte (o àteru) chi dhi lompet, a unu; dannu mannu Sinònimos e contràrios colpu, illinnarjada, irrugada, irruncada, irzarriada, sciarrocada / derdícia, desacatu / cdh. sbarriata Frases si sa domandha benit a bonu li dant un'irvarriada de dinari (G.Ruju)◊ custu est tronu faladu a isvarriada! ◊ una nue de tempesta mi at a rúere tota a subra, a isvarriada 2. a s'isvarriada est rutu a frundha (G.Ruju)◊ comente fit essindhe in sa gianna li arrivit un'isvarriada de bòcia a mutzighiles 3. ite irbarriada, odheu, a che li mòrrere su bestiàmine!…◊ isbarriada manna mi at agiuntu a sa chi mi est bochindhe, s'annada mala Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu décharge Ingresu discharge Ispagnolu varapalo Italianu scàrica Tedescu Schlag.

ilbarrizàre , vrb Definitzione apèrrere deunudotu Sinònimos e contràrios ilbambarriare, iscampaniai, ispampanai.

ilbarulíre , vrb: isbarulire Sinònimos e contràrios digidire, immartire, ispultidhire / ifegare, scexiai Frases ti ndhe fato ingúllere una caltzida de cafè: as a bíere chi ti lu fato ilbarulire deo su chi as bufadu! (M.Danese)◊ l'ant lassadu a totu note a isbarulire s'imbreaghera.

ilbasciàre , vrb Definitzione nau de logu apartau, fàere de aprigu, èssere in aprigu.

ilbatulàda ibbatulàda

ilbautídu , pps, agt: irbautidu Definitzione de ilbautire; chi est chentza fortzas, arréndhiu Sinònimos e contràrios débbile, disartoriadu, irbaléndhidu, istasidu Frases recuit corcovadu e a sa lena irbautidu dae sa fadiga pro pasare sa pòvera carena! ◊ sos sordadedhos fint irbautidos, in sa gherra.

ilbautíre , vrb Definitzione prnl., pèrdere is fortzas Sinònimos e contràrios iltasire, irbalèndhere, irbalesiare.

ilbelidàre , vrb Sinònimos e contràrios belai, beolare, melare, meulare, miaurai Frases sas elveghes si acurtziaiant a s'abbadolzu, bufaiant e ilbelidendhe si poniant a pàschere.

ilbengàdu , agt Definitzione chi est chentza gana nudha, in contu de fàere faina Sinònimos e contràrios acallofau, lésinu, priu.

ilbentiàre ibentiàre

ilbeulàre , vrb Sinònimos e contràrios belai, beolare, ilbelidare, melare, meulare, miaurai.

ilbéulu , nm Sinònimos e contràrios bebbéchinu, bébidu, bèolo, imbéulu, mélida, méliu Ètimu srd.

ilbiadída , nf Sinònimos e contràrios irbiaridura Ètimu srd.

ilbiadíre , vrb: irbiarire Definitzione fàere su colore prus craru, coment’e biancu, nau pruscatotu de bestimentu o trastu chi perdet su colore cotu Sinònimos e contràrios irbianchire, isarbiare, isbisorire, isbiorire, ischizire | ctr. acotilai, anniedhigai, recòghere Frases sa robba cheret torrada a tínghere ca si est irbiarida Tradutziones Frantzesu perdre sa couleur, décolorer Ingresu to fade Ispagnolu desteñirse Italianu sbiadire, scolorire Tedescu verblassen, verbleichen.