A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

órtu óltu

órtu 1 , pps Definitzione de òrrere.

ortuài , vrb Definitzione trebballare ortu, ortalítzia Frases innòi sa terra no dh'ant prus ortuada! Ètimu srd.

ortuànu oltulànu

ortulàmini , nm: orturàmini Definitzione cosas de ortu, birduras chi si prantant in is ortos Sinònimos e contràrios oltalíscia Frases a bendi dhoi at cos'e ortulàmini, petza, pisci e àteras cosas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu légumes Ingresu vegetables Ispagnolu hortaliza, verdura Italianu verdure Tedescu Gemüse.

ortulànu oltulànu

orturàmini ortulàmini

òrtza òltza

ortzalàdu , agt Definitzione nau de animale, chi portat magas de diferente colore a inghíriu de is ogos (coment'e ochiales) Ètimu srd.

ortzàles ociàles

òrtzas , nf pl Definitzione orrughedhos de ortigu o de àtera cosa lébia chi si ponent a nassas e arretzas betadas in mare piscandho po dhas singialare a pígiu de abba Sinònimos e contràrios ortiedhu Ètimu itl.s. ortsa.

ortziàda ociàda

ortziàda 1 orticàta 1

ortziàu ociàu

ortzíca , nf Definitzione istugighedhu po pònnere su tebbacu Sinònimos e contràrios boeta Terminologia iscientìfica stz Ètimu spn. orza.

órtziche órtiche

óru , nm: uru Definitzione totu su tretu prus in fora de una cosa, de unu trastu o de unu logu, sa parte forana: su sing. si narat fintzes de unu tretu, de una parte, e su pl. po s'oru totu pínnigu; css. tretu, in su logu; acanta, a pagu tretu (logu e tempus)/ min. oredhu, orighedhu Sinònimos e contràrios avoreta, orizu / ala, parte, tretu | ctr. mesu Maneras de nàrrere csn: or'oru (ororu), oros oros, orus orus = isorisoros, totu comente andhat s'oru; èssiri orusorus = (nadu a lamenta), atesu meda; in s'oru de, in s'oru in s'oru de… (logu), in s'oru miu = acanta de, acanta acanta de…, acanta mia; in s'oru de… (cantidadi) = agiummai, itl. "circa" (cun vrb. a s'infiniu = in perígulos de… + vrb); bodhiri, leare, lebare, bogare oru, oros, de una cosa = pigai àrviu, leare cabu de…, leare assunta, seru de…, ischírendhe carchi cosa, imbistigare pro ndhe ischire; prenare, fàghere un'isterzu oru cun oru = a oros, prenu deretu; èssere, pònnere, istare a orighedhu = in picedhu, própiu in s'ata de carchi cosa, apunta apunta a che rúere, fintzas acurtzu meda, própiu in s'oru de…; prenare un'isterzu a suta de oros = chi no siat a paris de s'oru; orus oredhus a!... = ingunis ingunis est!..., bi cheret ancora tempus meda; zúchere a unu in s'oru = portai a unu acanta; essíreche a s'oru = antibitzaresiche a fàghere una cosa cussiderada perigulosa, pagu bona, contrària a o foras de sas usàntzias; pigaisidha orus orus = essíreche costa costa, pala pala, chircare iscusas pro no fàghere su dovere; èssiri sentz'e furriai oru (nau de ccn.)= fatu a sa russa, chentza delicadesa, cun pagu cussideru; tènnere oros de terrinu = àere terras Frases fúrriu s'oru a sa gunnedha ca est totu sfibicitada ◊ sas córbulas, sos canistedhos zughent s'oru pintu, niedhu, forradu ◊ li at aporridu una tatza prena finas a oru ◊ cussa tatza che ruet de sa mesa ca est in s'orighedhu ◊ istabat in s'oru de bidha ◊ fiant firmus in s'oru de sa pratzita ◊ in campu, za s'ischit, sunt semper a oros de pane e de casu assutu ◊ ponimí in s'oru tuu, sétziu a sa manu tua de esti! 2. sa faina mia est frundhida a un'oru ◊ pònela a un'oru, cussa cosa, candho agabbas! ◊ si setziat sempri a un'oru po no fai su fichetu ◊ tzente tentanne sos vulos no si ne vidiat in sos oros 3. no ti potzu agiudai a nci portai custa cosa a domu tua: tanti gei est orus orus!…◊ depit èssi chi boliat a dh'agiudai, mischinu… tanti fiat orus oredhus!…◊ in mari, sighiat a nadai abarrendu orus orus de sa terra ◊ pasci, brebei, pasci, totu or'oru de arriu!…◊ aprontade oros oros setzidorzos ue pasent sos betzos! ◊ beni, bufa e paga puru, no ti dha pighis orus orus! 4. si bidiat una lampaluxi fraca, pariat unu fogu in s'oru in s'oru de si nd'istudai ◊ Elias si est sétiu in s'oru de su babbu ◊ sa caserma est in s'orichedhu de dommo sua 5. cun cussas bulletas che apo pagadu in s'oru de batoschentamiza ◊ s'éuro ch'est in s'oru de unu dòllaru 6. fit impessu ghirandhe dae cubile e no ndhe aiat galu leau oru de sas cosas ◊ chi ndi bodhint oru is carabbineris, dhus arrestant! ◊ no ndhe podent bogare oru de su mancamentu ◊ su fizu no fit galu torrau e at mandhau a su frade a ndhe lebare oru 7. sa zente zúdigat a chie ch'essit a s'oru ◊ própiu tue che depias essire a s'oru, cun cussos tirriosos!…◊ su babbu est sentz'e furriai oru… po dónnia tontesa ndi pigat su fillu de iscola, dhi perdit letzionis e cómpitus! Sambenados e Provèrbios prb: menzus a torrare issegus dae s'oru chi no dae mesu Ètimu ltn. orum Tradutziones Frantzesu bord, périmètre Ingresu bank, perimeter, edge Ispagnolu borde, orilla, margen Italianu bórdo, màrgine, contórno, lémbo, spónda, perìmetro Tedescu Rand, Saum, Umriß, Umfang.

òru òro

orúda orrúda

oruídha , nm Definitzione s'oru, is oros de fora de sa bidha, totu comente acabbant is domos Frases sa festa l'ant ispostà a oruidha, in d-unu campedhu isportivu Tradutziones Frantzesu périphérie Ingresu outskirts Ispagnolu afueras Italianu periferia Tedescu stadtrand.