Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

poborímpu , nm Sinònimos e contràrios apagiadori, gantzaju, mandhadàgliu, pabonicu, paraímpiu*, poborintu, tratadore Frases est circhendi fémmina po si torrai a cojai: e dhu scis chin'est su poborimpu?

poboríntu , nm Sinònimos e contràrios apagiadori, mandhadàgliu, pabonicu, paraímpiu*, poborimpu, tratadore Frases tziu Arremundicu fiat connotu e arrispetau meda po ai fatu su poborintu (G.Mura).

poborítu poberítu

pòboru pòberu

pobulàdu , nm: populadu, populau Definitzione su logu inue istat sa gente a meda, fintzes sa gente etotu Sinònimos e contràrios bidha / populascione Frases si betat custu bandhu: iscurtet totu su populadu! ◊ in cue bi abbiteit grandhe populadu ◊ bos fatesi nàschere cavaglieri pro sa salude de cudhu pobuladu ◊ su poeta pesat una boghe de saludu a sa Santa e a su populau Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu agglomération Ingresu inhabited place Ispagnolu población Italianu abitato, cèntro abitato Tedescu Ortschaft, Bewohner.

pobulàre , vrb Definitzione prènnere unu logu de gente chi dhue abbarrat a istare, a fàere abbitu sèmpere, àere domo a bívere Sinònimos e contràrios apubulare, impobulare | ctr. ispobulare.

póbulu , nm: pópulu Definitzione sa gente chi, mescamente po sa limba, su logu inue istat de tempórios, s'istória chi at fatu si distinghet de un'àtera gente o natzione; sa gente coment'e cosa distinta de chie tenet su cumandhu de su guvernu, su manígiu de is poderes de s'istadu Sinònimos e contràrios nassione, gente / ttrs. póburu Frases su póbulu ch'in profundhu letargu fit sepultadu, finalmente dispertadu si abbizat chi est in cadena (F.I.Mannu)◊ as pagadu a sa muda donzi tassa, Pópulu sardu, avesu a obbedire (A.Casula)◊ ti nau de coru gràcias impai a totu su pópulu sardu ◊ comintzendhe sa Missa, totu su pópulu riconnoschet sos pecados suos Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu peuple Ingresu population Ispagnolu pueblo Italianu pòpolo Tedescu Volk.

poburàlla , nf: poveraza Definitzione is pòberos, sa gente chi no tenet errichesa Sinònimos e contràrios poberitade Frases s'industriale at fatu 'e cada cosa monopóliu e nois poveraza messamus trídicu e papamus paza!(G.Soro) Ètimu srd.

poburèdha , nf: puburedha Definitzione bobboi arrumbulutzu, totu peis: abbitat asuta de is pedras o àteru e candho dhu tocant si serrat e faet a bocitedha / una p. de bentu = muinada, nuighedha de bentu Sinònimos e contràrios abbericúngia, pedigúngia, procumuntoni, centubeis 2. est arribbada una puburedha e mi che at pigau su capedhu dae conca ◊ una puburedha at fatu proine meda (R.Sardella)◊ una puburedha de bentu che dhi at fatu bolare su mantighedhu ◊ una puburedha prus forte che dh'at iscelliau a illagru mannu Terminologia iscientìfica crp.

poburidàdi , nf Sinònimos e contràrios poberesa | ctr. richesa Frases fut unu períodu tropu malu, si biviat in d-una poburidadi a s'estremu.

poburítu poberítu

pòburu pòberu

pochiàre , vrb Definitzione fàere su póchiu Ètimu srd.

póchiu , nm Definitzione genia de tzúnchiu po dolore, de càschidu coment'e morindho; fintzes pagu pagu de fortza / fàchere s'úrtimu p. = mòrrere, ispirare Sinònimos e contràrios abbuchiada, píulu / balia, bidória Frases apenas fatu s'úrtimu póchiu, tziu Trisinzu est isérghiu a s'àteru mundhu ◊ s'úrtimu pochiedhu dae suta sa pràdiche est issiu 2. a sos fiados istasios lis at ghetau provendha pro lis torrare su póchiu ◊ dazemila un'arbéschia de crarore chi mi torret su póchiu de sa bida! (G.Piga)◊ ti caento unu ticu de late ca ti torrat su póchiu ◊ duas fitas de pulenta bastabat a lis torrare su póchiu.

póciru , pps: póciu Definitzione de pòdiri, pótziu Sinònimos e contràrios pódidu Frases no seu póciru andai ◊ cuss'agiuru no si dh'ant póciru donai.

pocràbu , nm: polcabru, polciavru, polcrabu, porcalvu, porcapru, porcavru, porcrabu, porcrapu, procalvu, procau Definitzione porcu de silba, areste o àvrinu Sinònimos e contràrios sibroni / cdh. polcavru, ttrs. purcavru Frases sos ogros li lughiant che ojos de procalvu ◊ sos porcalvos sunt atudhados ◊ s'intendhiat sa rebbómbida de sos órchidos de sos porcabros ◊ benzeit a Bidhavraigada a catza de porcabros ◊ est proibbidu a catzare procaos, lèperes e cunillos Terminologia iscientìfica anar, sus scrofa meridionalis Ètimu ltn. porcu(m) apru(m) Tradutziones Frantzesu sanglier Ingresu wild boar Ispagnolu jabalí Italianu cinghiale Tedescu Wildschwein.

podatàriu , nm Definitzione s'isetore de is feudatàrios de unu tempus, su chi s'incuraiat de is benes issoro Ètimu spn. podatario.

podènti padènte

poderàe, poderàere, poderài, poderàre , vrb: apoderai*, poterare Definitzione pigare, aferrare cun is manos una cosa, prus che àteru po dh'agguantare firma, ma si narat fintzes in su sensu de tènnere sa fortza o passiéntzia de portare unu pesu (nau fintzes de cosa, de unu materiale po sa fortilesa chi tenet) o un'istrobbu, de padire una dificurtade, in su sensu de badrare, amparare Sinònimos e contràrios abbabiai, afoderare, afuncenare, agguantai, ammantènnere, apompiai, leare, rèzere / guardai / durai Maneras de nàrrere csn: poderaisí, poderàresi de fàghere una cosa = muntenneresindhe, lassare istare de la fàghere, agguantare o istaresindhe chentza la fàghere; poderai una promissa = muntènnere sa promissa, fàghere su chi si est impromissu Frases podera frimma s'iscala! ◊ podera custus coranta sodhus e bai luegu a ci dhus portai! ◊ poderai is bratzus, agiudaimí a dhu bistí! ◊ cantu ca no mi donat fidàntzia, poderissí is sigarrus e adiosu! ◊ is féminas a gropas de cuadhu fiant poderadas a istrintu a su maridu 2. su chi contat est su gradinu aba si tenit is peis: cussu est su chi depit poderai! ◊ poderat fatiga veti una pariga de oras ◊ chini at a poderai finas a s'úrtimu, Deus dh'at a salvai 3. no mi l'apo pótidu poderare e bi l'apo nadu! ◊ si poderat, circat de no biri is cosas chi portat ananti de is ogus ◊ no fait a si poderai, su cristianu! ◊ dèu sa promissa dha poderu! ◊ po no fai bregúngia mi ndi seu poderau de nci dha fuliai cussa cosa, ma no est bona! 4. Santu Basile bellu, poderamidhu sanu custu pipiu! Tradutziones Frantzesu tenir Ingresu to hold Ispagnolu sujetar, soportar Italianu tenére Tedescu halten.

poderàu , pps Definitzione de poderare Sinònimos e contràrios agguantau, muntesu.