A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

spiciurrài , vrb Definitzione essire a ciurrus, a tzurru, nau de sàmbene, abba o àteru deasi Sinònimos e contràrios irrusciare, ispinduai, tzurrai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu jaillir Ingresu to spurt Ispagnolu manar, brotar Italianu zampillare Tedescu hervorschießen.

spiciúrru , nm Definitzione abba o àteru deasi chi essit e s'inartat coment'e a bullu, a tzurru, cun fortza a cara a in artu / spiciurru de sànguni Sinònimos e contràrios ciurru, isciúscidu Frases po isbàgliu nci at furriau su frascu e nd'est bessia s'àcua a spiciurrus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flot Ingresu spurt Ispagnolu chorro Italianu fiòtto Tedescu Strom.

spícu , nm: ispicu*, spricu Definitzione (a logos narant spricu po samucu) Sinònimos e contràrios abioi 1, alchemissa, comissu, ispígula, putzema / sabucu Frases in sa mata ’e su spicu cantat su cruculleu…

spiculaméntu , nm Definitzione su spiculai, su istare a su dimandha dimandha po bòllere ischire, imbistigare Frases su tziu at tentu passiéntzia e delicadesa pro arrespundi a su spiculamentu cosa mia.

spiculliài speculài

spidàli , nm: ispidale*, spirali 1 Definitzione logu aprontau apostadamente de pòdere atèndhere e curare malàidos.

spidanciài , vrb: spiranciai, spironciai Definitzione essire cun fortza, a tzurru o fintzes ispartu a istidhighedhos, nau de s'abba o àteru deasi, fintzes coment'e cosa chi iscópiat; istare in giru, o fintzes alleghetandho cun s'unu e cun s'àteru, chentza cabu, faendho sa crítica; giogare su pipiu pigandhodhu, inartandhodhu, chistionandhodhu, faendhodhu erríere Sinònimos e contràrios spendulai / afoghilare, contularjare, crastulai, lorodhare, pironciai, zudicare Frases su mesi de donniasantu sa sceta o sa cannada spirònciat binu friscu e bellu ◊ a su corpu de sa picheta, cudha pingiada iscuàrtarat e spirònciat 2. càstia ca cussa depit èssiri in domu de gomai, spidancendu! 3. oi gei dh'ant spironciau su pipiu, lah: unu dhu lassat e s'àturu dhu pigat! ◊ sa tzia gei dhu spirànciat su nebodedhu!

spídha , nf: aspidha*, ispidha Definitzione chibudha o tziodha marina (o fintzes canina), de cogas: genia de erba chi faet a conca manna che a sa chibudha Sinònimos e contràrios abridha, ambridha, scruidha Terminologia iscientìfica rba, Charybdis maritima.

spidientài , vrb: ispedientare* Definitzione bogare o cricare ispedientes, calecunu arrimédiu Sinònimos e contràrios abritiai.

spidientàu , pps, agt Definitzione de spidientai; nau de unu, chi est coment'e incantau abbaidandho calecuna cosa chi praghet Sinònimos e contràrios ammammalucadu 2. e dèu ingunis, che macu spidientau!

spidíri , vrb Sinònimos e contràrios fútere.

spidonàda , nf Definitzione cosa posta a còere in ispidu, su tanti chi cabet infrissia in d-un'ischidone Sinònimos e contràrios ispidada, schidonada.

spídu , nm: ispidu* Sinònimos e contràrios ischidone.

spiédhu , nm Definitzione èssiri a spiedhus = in pidinu, in pentzamentu.

spiegài , vrb: ispiegai* Definitzione nàrrere is cosas a manera de arresurtare prus craras, de si pòdere cumprèndhere e ischire méngius Sinònimos e contràrios acrarai, isplicare, nàrrere Frases Gesús spiegat su paragoni de su seminadori ◊ spiegamí atras chistionis chi dèu non ísciu ◊ candu torru ciai ti spiegu totu ◊ teniant su donu de biri e spiegai is cosas de su tempus benideru ◊ chi no dhu iscís, insandus ti dhu spiegu dèu.

spiegatziòni , nf: ispiegassione* Definitzione totu su chi si narat po fàere a cumprèndhere, o cumprèndhere méngius, una chistione, una cosa Sinònimos e contràrios ispricu 2, ixarimentu Frases at a fai bèni, po cumprèndiri mellus su sensu de medas fuedhus e modus de nai, a dimandai spiegatzionis a sa genti manna.

spifarràu , agt: ispafarrau* Definitzione chi est foras de su normale, fintzes istravanau Sinònimos e contràrios giólvinu, istrambóticu, istrólicu, spifarru, strambecu 2. est po consolai s'ispédhiu e po testificai unu tempus de penas chi issa s'intregat a una inventiva spifarrada e contat (F.Onnis)◊ cussa tenit unu spíritu befianu e spifarrau.

spifàrru , agt Sinònimos e contràrios giólvinu, istrambóticu, istrólicu, spifarrau, strambecu.

spíga , nf: ispica* Definitzione sa conca o cabitza chi bogat in punta de sa canna su trigu, s'órgiu o fintzes àteras erbas chi faent su sèmene de sa matessi manera, postu a bàtoro fileras fintzes a sa punta; si narat fintzes de su moriscu (ma cust'ispiga est tundha, grussa e imbodhigada in sa terga a tantos pígios, su granu est cracu, chentza camisa, incasciau in s'ossu a tantas fileras deretas o fintzes unu pagu a caragolu) / sa spiga portat is naus (granos), is naus portant sa camisedha o capa chi acabbat cun s'arista / min. spighixedha Frases su bentu estu fait ingraniri sa spiga ◊ a piciochedha mi praxiat meda a bodhiri spiga Sambenados e Provèrbios smb: Spiga.

spigabilòsa , nf Definitzione genia de erba chi faet un'ispighighedha a cannedhu Terminologia iscientìfica rba, Taeniatherum caput-medusae Ètimu srd.