abbuligiài 1 , vrb: abbulizare, abbulurtzare, abbulunzare, abbulutzare, abbulutziare, abbuluzare, bolizare Definitzione pònnere bulúgiu, avolotu; murigare e imbrutare, bullugiare, nau pruschetotu foedhandho de abba o cosas deasi, fintzes intrare a s'abba, fichire a modhe, ammesturare apare Sinònimos e contràrios abbolojare, abbussiare, agiotulare 1, intruai, istriulare, sciambullai, trubulare, trullare, trumbugliai / abbaunzare, ammisturai Maneras de nàrrere csn: abbulizare faes e basolos = ammisturai totu, fuedhendi, ghetai totu a unu cosas chi no cuncordant apari; abbulizare a ccn. in carchi chistione = betarechelu in mesu de una chistione 2. su logu fit pàschidu e abbulutzadu 3. bi fint cudhos chi a sa chistione bi aiant abbulutziatu sa pulítica ◊ su pitzinnu fit a gherra chin d-una espressione abbulutziata che ruvàgliu ◊ fit chin sos pilos totu abbulutziatos ◊ su ricu no si abbulizat cun sos pòveros (P.Casu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélanger, bouleverser Ingresu to mix, to upset Ispagnolu mezclar, revolver Italianu mescolare, sconvòlgere Tedescu mischen, durcheinanderwerfen.
ammasturài , vrb: ammesturai, ammesturare, ammisturai, ammostuai, ammosturai, ammustuai, mesturai* Definitzione betare a mesu o pònnere totu a unu cosas diferentes, morigare impare cosas diferentes: si narat fintzes de gente Sinònimos e contràrios acabuciare, ammeschiare, ammesturiciare, apasai, misicare | ctr. chirrare, sceberai Frases candho sos fiados si ammisturant sunt malos a irbojare ◊ cussus bivint ammesturaus apari ◊ poita ti ammesturas cun genti fraitza?! ◊ cussus si bollint a solus, no ammasturant! ◊ is fotografias dhas apu ammustuadas ◊ su fumu si est ammasturendi cun s'àiri ◊ seu contràriu a nci ammesturai is féminas in custas cosas!◊ ant ammustuau nuxi noa e nuxi bècia Tradutziones Frantzesu mixtionner Ingresu to mix Ispagnolu mezclar Italianu misturare, mescolare, frammischiare Tedescu mischen, vermischen.
ammeschiàre, ammesciàre , vrb: ammischiare, ammisciare, ammissiare, meschiare* Definitzione betare totu a unu (fintzes su bestiàmene, madriedu cun bagadiu), pònnere totu impare cosas diferentes, murigare apare Sinònimos e contràrios ammasturai, ammescurai, imbesturai, melciàre, minai 1 | ctr. chirrare, distínghere, sceberai Frases amigos mios, mai ammeschiedas profumu de Musas chin àteros fragos! (P.Giudice Marras)◊ unu chi aiat iscultadu finas a tandho si ammisceit in s'arrejonu ◊ sas cosas malas si ndhe ammísciant in sas cosas vonas ◊ in custas cosas tue no ti bi amméschies! ◊ sezis ammescendhe totu Tradutziones Frantzesu mélanger Ingresu to mix Ispagnolu mezclar Italianu mescolare Tedescu mischen.
ammesturítzia , nf Sinònimos e contràrios ammesturissu, ammesturu, mescra, mescràntzia, mestura, misciaredha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélange Ingresu mix Ispagnolu mezcolanza Italianu mescolanza Tedescu Mischung.
ammisturaméntu , nm Definitzione su ammesturare, su betare totu apare cosas diferentes Sinònimos e contràrios ammesturadura | ctr. separadura Frases cussu sardu paret ammisturamentu de faedhadas diferentes ma lu faedhant própriu gai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélange Ingresu mix Ispagnolu mezcla Italianu mescolanza, miscelazióne Tedescu Mischung.
impastài, impastàre , vrb Definitzione fàere s'impastu, nau mescamente de sa farra chi si ammesturat cun su frammentu e abba e si aprontat po fàere a pane, o de àteras cosas chi si ammesturant a morigadura cun abba (es. arena, cimentu, crachina, terra) Sinònimos e contràrios cumassai, inturtare 2. cussos sunis bàrbaros impastados a fele Tradutziones Frantzesu pétrir, mélanger Ingresu to knead, to mix Ispagnolu amasar Italianu impastare Tedescu kneten, anrühren.
meschiàre , vrb: ammeschiare, mesciare, mescrare, mesculare, mischiare, misciare, miscrare Definitzione betare totu a unu, pònnere totu impare cosas diferentes, murigare apare, fàere un'ammesturu / èssere a míscia apare = totu a méschiu, betados apare, meschiados de si agatare paris Sinònimos e contràrios ammasturai, imbescurai, imbesturai, melciare, minare 1, misicare | ctr. chirrare, distínghere, seberare Frases si bi mésciat àtera zente cun s'iscuja de los bídere dae afaca ◊ si vos miscrades chin cussas e issas chin vois andhat male! ◊ fiagos e fiaghedhos si mísciant apare e faghent unu fiagu nou 2. ti naro chi prima fimus totu a míscia apare zente e animales! Ètimu itl. mischiare Tradutziones Frantzesu mélanger, mêler Ingresu to mix Ispagnolu mezclar Italianu mescolare, miscelare Tedescu mischen.
morigàu , pps, agt, nm: muricau Definitzione de morigare; su casu chi, comente si murigat su cagiau, calat a fundhu, in s'istrégiu, e apustis si ndhe piscat a is discos /(nau de pegus fémina) morigada in titas = chi portat is titas prenendisí de lati po angiai, o sa fémina acanta a iscendiai 2. si ponit su morigau in is discus po dhi donai sa forma, fendi su casu Terminologia iscientìfica csu Tradutziones Frantzesu mélangé Ingresu mixed, mix Ispagnolu mezclado Italianu mescolato Tedescu gemischt, umgerührt.
pilisàe, pilisàre , vrb: pilissai, pilissare, pilisciare, pilixai, pilusare Definitzione murigare a pilisu, murigare de mala manera, pònnere a tréulu, in avolotu, istare a su crica crica murigandho e betandho apare totu; nau de persona, pònnere pilisu, in pentzamentu, fàere pèrdere sa trancullidade / pilisàresi a unu = pigare a boghes male arrennegaos Sinònimos e contràrios chiriolare, istriulare, moricare, trogomingiai, trumbugliai | ctr. assebiai Frases at preparau sos pilisos pro pilisare su late cracau de fàchere a casu ◊ su mare est totu pilisau dae su bentu ◊ a iscutinare s'olia a mazadorza pilisat sas àrbures a tropu ◊ a s'istribitu sa robba si pilisat e si fachet a unu bubburustu ◊ ite nachi li pilisas a cussu minestrone: est bonu totu su chi bi est! ◊ si pilisat su re assirianu contr'a sos fizos de Gerusalè ◊ su bentu forte at pilisadu sas àrbures e ndhe lis at betadu foza e frutu ◊ sos carabbineris ant pilusadu totue a fine a fine, ponindhe totu a bórtulu 2. fit pilisada dae su nannicadorju de su cabadhu ◊ po su chi mi abarrat de campai no ndi balit sa pena de mi pilisai meda meda! ◊ fia cuntenta fintzas chi no ses ghirau tue a mi pilisare sa conca! ◊ bi at àteras gherras chi pilisant s'esisténtzia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélanger, bouleverser, troubler Ingresu to mix, to upset Ispagnolu mezclar, remover, revolver Italianu mescolare, sconvòlgere, turbare Tedescu vermengen, durcheinanderbringen, durcheinanderwerfen, verwirren.