acornóu , nm: connou Definitzione
dolore, dispraxere mannu, pena forte
Sinònimos e contràrios
congòscia,
coroju
Tradutziones
Frantzesu
deuil,
douleur profonde
Ingresu
mourning,
condolence
Ispagnolu
duelo,
pesar
Italianu
lutto,
cordòglio
Tedescu
Trauer,
Kummer.
cóghinu , nm Definitzione
dispraxere serrau chi faet andhandho e creschendho
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
grand chagrin,
grosse peine
Ingresu
inexplicable increasing sorrow of the soul
Ispagnolu
pesar
Italianu
dispiacére inspiegàbile che va in crescendo
Tedescu
unerklärbarer wachsender Gram.
coldózu , nm: cordozu,
cordorzu Definitzione
afrigimentu, pena, dispraxere chi si provat in s'ànimu
Sinònimos e contràrios
dispiachere,
dolu
| ctr.
cuntentesa,
gosa
Frases
candho s'ànima mea est in cordozu, chirco apozu in sa durchesa de sas pupas tuas (G.Piga)◊ cantu bos naro est giustu e bos conto su fatu cun coldozu ◊ eo apo cordorzu finas de ischitzare una buischedha in carre anzena ◊ apo cordorzu finas de sos animales chi bido morzendhe
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
douleur profonde
Ingresu
deep sorrow,
condolence
Ispagnolu
pesar
Italianu
dispiacére,
cordòglio
Tedescu
Bedauern,
Schmerz.
coróju , nm: corroju Definitzione
boghes a lamentu, mescamente de animale
Sinònimos e contràrios
murrunzu,
órulu,
teroju,
tórulu,
túnchiu
/
acornou,
dispiaghere,
dolore
Frases
ahi, fizu meu, in continu corroju ndhe apo pro tota vida!
2.
candho miro sos ojos tuos, eo bi sàgumo duos butios, una lughe de corojos e sos gridos chi ant infuscadu su tempus de giogare
Ètimu
itl.
cordoglio
Tradutziones
Frantzesu
douleur
Ingresu
pain
Ispagnolu
duelo,
pesar
Italianu
duòlo
Tedescu
Schmerz.
dispiachère , nm: dispiaghere,
displaxeri,
dispragere,
disprageri,
disprasere,
dispraxere,
dispraxeri,
disprexere,
disprexeri Definitzione
genia de sufrimentu de s'ànimu po calecuna cosa de malu, de dannu, o chi no est andhada o no andhat comente si bolet, o a géniu / dispiaghere serradu = chi no s'iscít bèni mancu poita
Sinònimos e contràrios
afannu,
agiu,
apensamentu,
tristesa
| ctr.
piachere
Frases
disprexeri est candu unu ndi arruit de campanibi! ◊ pariat chi iat pérdiu su sentidu, po su disprexeri de èssi pérdiu unu fillu ◊ sunt tuos totu sos dispiagheres candho caminas contra a sa rejone ◊ su disprasere fiat mannu e mannu su pistighíngiu ◊ a babbu no dhi bògio nàrrede nudha po no dhi giare dispraxere
Tradutziones
Frantzesu
chagrin
Ingresu
regret
Ispagnolu
pesar
Italianu
dispiacére
Tedescu
Leid.
dobidòri , agt, nm: dolidore,
dolidori,
dolirori Definitzione
chi o chie sentit làstima o dolore, si ponet is cosas a coro, faet sa caridade; is parentes de unu mortu, is chi ant tentu su dannu (in dibbatimentu, sa parte dolidora = sa persona oféndhia); genia de bregúngia chi si sentit, una genia de timoria o dispraxere a fàere calecuna cosa / sos coros dolidores = cussus chi sentint dolori po ccn.
Sinònimos e contràrios
dispiàchidu,
dolentziosu,
dolimentosu,
dolimorjosu,
dolorzosu,
dolosu
/
duritu,
regrésciu
Frases
so forsis su revudu de custa umanidade dolidora?
2.
candu no nci at dobidori in sa famíglia est unu disisperu! ◊ totu sas dolidores retzint sos acunnoltos e gighent sos fiores a sos moltos issoro
3.
seis malus chi apetigais is deretus de is pòberus chena de nisciunu dolidori!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
désolé,
regret
Ingresu
afflicted,
regret
Ispagnolu
dolido,
doliente,
remordimiento,
pesar
Italianu
dolènte,
rammàrico
Tedescu
betrübt,
Betrübnis.
dolentía , nf: dolintia Definitzione
genia de dispraxere chi si sentit po un'àteru / àere dolentia = tènnere dolu
Sinònimos e contràrios
dabori,
dispiachere,
dolénsia,
dolu,
làstima
Frases
dendhe ti sunt sa morte sentza ispada, mancu sos tuos ndhe ant dolentia ◊ pro peus disastru e dolentia a mama no bidesi ◊ mísera e pòvera in pannos chi ndhe càusat dolentia ◊ a su mancare tuo, Elena mia, mi est mancada sa lughe e prus no miro che umbra acant'a mimmi e dolentia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chagrin
Ingresu
grief
Ispagnolu
pena,
pesar
Italianu
dispiacére,
dolóre,
péna
Tedescu
Leid.
doliméntu , nm Sinònimos e contràrios
addoloramentu,
indolimentu
/
dabori,
dólima
/
dispiachere
2.
cussu bantzigonzu li cajonaiat dolimentos mannos ◊ a mie s'iscola mi faghet a dolimentu de mata
3.
cun meda dolimentu dh'iat contau su fatu ◊ totu Su Burgu ndh'est in dolimentu ca si ndh'est andhadu su preíderu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
regret
Ingresu
regret
Ispagnolu
pena (f),
pesar
Italianu
indoliménto,
rammàrico
Tedescu
Betrübnis.
noantàmas , cng: nointamas,
nointames,
nointàmene,
nontamus,
notammis Definitzione
(cng. cuncessiva) genia de foedhu chi giaet un'idea de cosa contrària: cun totu cussu…, no solu de…, no solu no…; po giare prus fortza a su chi si narat, s'impreat coment'e po repitire unu foedhu / noantamas de... antzis = no de..., no solu… antzis, fintzas
Sinònimos e contràrios
tamen*,
mancumale,
prusaprestu
/
cdh. nointamu
Frases
nointamas sas cosas sunt andhadas a su revessu (G.Ruju)◊ si est cugudhadu in cara che batia frisca, nointamas l'ant connotu ◊ no apo mai crétidu in cussos contos, nointamas in su pessamentu mi prammizaia totu sas naravellas intesas dai sos mannos
2.
nointamas at faedhadu male de me, ma de tota s'eréntzia ◊ nointames de sere a cadhu a sa nuda, no rezo mancu in sedha! ◊ nointamen de mi frimmare, devia andhare piús lestru ◊ notammis a no torrare a nàrrere nudha, ma fut issu etotu a andhare in agiudu a chie ndhe teniat bisóngiu
3.
no solis ant bidu sa pupa de s'ómine, ma l'ant finas connotu, nointamas!
Tradutziones
Frantzesu
cependant,
malgré,
néanmoins
Ingresu
in spite of,
however
Ispagnolu
sin embargo,
a pesar de
Italianu
tuttavìa,
nonostante,
nondiméno
Tedescu
auch wenn,
obwohl,
trotzdem.
pesàri , nm: pesàriu Sinònimos e contràrios
abbatimentu,
acoradura,
afrigimentu,
pena,
scoramentu,
triltura
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
peine
Ingresu
sorrow
Ispagnolu
pesar
Italianu
péna
Tedescu
Leid.
sempreghessèmpre , avb Definitzione
belle e aici, mancare deasi
Sinònimos e contràrios
bellaggai
Frases
sos pitzinnos no depent andhare a iscola, cras manzanu, ma sempreghessempre mi ndhe depo pesare chito etotu, deo! ◊ no tent èssere emigrados, ma sempreghessempre fora de domo etotu che istant
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
malgré cela
Ingresu
nevertheless
Ispagnolu
a pesar de
Italianu
ciononostante
Tedescu
trotzdem.