annéulu , nm Definitzione
su èssere o istare unu pagu tristos, oféndhios o àteru deasi
Sinònimos e contràrios
anneu,
annicu,
triltura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
peine,
ennui,
tristesse
Ingresu
sorrow,
sadness,
bother
Ispagnolu
molestia,
tristeza
Italianu
péna,
fastìdio,
tristézza
Tedescu
Leid,
Sorge,
Traurigkeit.
annógiu , nm: annoju,
annozu,
annúgiu,
annúngiu,
annuzu Definitzione
genia de sufrimentu chi faet coment'e dispràxios, tristos / èssere a annuzu cun ccn. = a murrunzu, a primma
Sinònimos e contràrios
anneu,
triltura
/
abbródhiu,
annugiori,
atrafudhu,
bischiza,
bústica,
cogonu,
imbromu,
istrugnu,
labbrione,
primma,
pussàgiu
Frases
pigaimindi cust'annúgiu, custu disisperu! (B.Lobina)◊ pòvera Maria, cantu mi càusas annógiu: dae candho ses cogiuada no ti mancat làgrimas! ◊ si no giompo a sos primos onores no mi pigo annuzu e ne amargura! ◊ cun ràbbia e cun annoju bi lis depo cantare a fica in s'oju! (P.Pisurzi)◊ est unu burlanu chi no nde dhu papat s'annúngiu ◊ a tui no ti bocit s'annúgiu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mélancolie
Ingresu
melancholy,
pain
Ispagnolu
melancolía
Italianu
malinconìa,
péna
Tedescu
Melancholie,
Leid.
atzànu , nm Sinònimos e contràrios
cària,
matana,
múngia,
pista
Frases
malu atzanu si ndh'est leanne!
Tradutziones
Frantzesu
peine
Ingresu
pain
Ispagnolu
ansiedad,
pena
Italianu
affanno,
péna
Tedescu
Sorge.
dolentía , nf: dolintia Definitzione
genia de dispraxere chi si sentit po un'àteru / àere dolentia = tènnere dolu
Sinònimos e contràrios
dabori,
dispiachere,
dolénsia,
dolu,
làstima
Frases
dendhe ti sunt sa morte sentza ispada, mancu sos tuos ndhe ant dolentia ◊ pro peus disastru e dolentia a mama no bidesi ◊ mísera e pòvera in pannos chi ndhe càusat dolentia ◊ a su mancare tuo, Elena mia, mi est mancada sa lughe e prus no miro che umbra acant'a mimmi e dolentia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chagrin
Ingresu
grief
Ispagnolu
pena,
pesar
Italianu
dispiacére,
dolóre,
péna
Tedescu
Leid.
pèna , nf Definitzione
css. sufrimentu chi no siat pigau a bonugoro, po male chi ndhe benit chentza dhu bòllere, fintzes pentzamentu, dispraxere; su pl., is dolores de s'illieróngiu e fintzes dolores a bentre po maladia; su chi si betat a pagare o iscontare a cundenna po dannu o male chi unu at fatu
Sinònimos e contràrios
dolorias,
pispinidura
/
cundenna
| ctr.
conciolu,
cuntentesa,
gosa,
prégiu
Maneras de nàrrere
csn:
bènnere sas penas = comintzare sos dolores de s'illieronzu; èssiri in penas de fogu = sufrindhe meda, de no ndhe pòdere istare; pònnere sa p. = betare su de pagare, a cundenna; pagare, smarigai sa p. = iscontare sa cundenna, dare su chi ant betadu a pagare pro su dannu fatu; addulchire sas penas = allebiai su sunfrimentu, su disprexeri
Frases
no ti lees pena pensendhe a mie! ◊ candho ti lasso, su coro intendho in pena ◊ bois chi bidides sos males nostros, abbrandhade sa pena! ◊ dia chèrrere su consolu chi apàsigat sa pena ◊ mi picant a dischíssiu sas penas de s'amore ◊ fui in penas de fogu: mairu miu s'intendiat mali e guidendi circhendi su dotori!
3.
cun pena de sa vida, custu lu depes fàghere! ◊ pensa a sos innotzentes chi sufrint penas! ◊ santa Nostasia a manu sua s'at giau sa pena ◊ li at postu pena de sa vida si no ndhe batiat sa prus bella
Ètimu
ltn.
poena
Tradutziones
Frantzesu
peine,
chagrin
Ingresu
pain,
punishment
Ispagnolu
pena
Italianu
péna
Tedescu
Leid,
Sorge,
Strafe.
pesàri , nm: pesàriu Sinònimos e contràrios
abbatimentu,
acoradura,
afrigimentu,
pena,
scoramentu,
triltura
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
peine
Ingresu
sorrow
Ispagnolu
pesar
Italianu
péna
Tedescu
Leid.