annéulu , nm Definitzione su èssere o istare unu pagu tristos, oféndhios o àteru deasi Sinònimos e contràrios anneu, annicu, triltura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peine, ennui, tristesse Ingresu sorrow, sadness, bother Ispagnolu molestia, tristeza Italianu péna, fastìdio, tristézza Tedescu Leid, Sorge, Traurigkeit.
annógiu , nm: annoju, annozu, annúgiu, annúngiu, annuzu Definitzione genia de sufrimentu chi faet coment'e dispràxios, tristos / èssere a annuzu cun ccn. = a murrunzu, a primma Sinònimos e contràrios anneu, triltura / abbródhiu, annugiori, atrafudhu, bischiza, bústica, cogonu, imbromu, istrugnu, labbrione, primma, pussàgiu Frases pigaimindi cust'annúgiu, custu disisperu! (B.Lobina)◊ pòvera Maria, cantu mi càusas annógiu: dae candho ses cogiuada no ti mancat làgrimas! ◊ si no giompo a sos primos onores no mi pigo annuzu e ne amargura! ◊ cun ràbbia e cun annoju bi lis depo cantare a fica in s'oju! (P.Pisurzi)◊ est unu burlanu chi no nde dhu papat s'annúngiu ◊ a tui no ti bocit s'annúgiu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélancolie Ingresu melancholy, pain Ispagnolu melancolía Italianu malinconìa, péna Tedescu Melancholie, Leid.
atzànu , nm Sinònimos e contràrios cària, matana, múngia, pista Frases malu atzanu si ndh'est leanne! Tradutziones Frantzesu peine Ingresu pain Ispagnolu ansiedad, pena Italianu affanno, péna Tedescu Sorge.
dolentía , nf: dolintia Definitzione genia de dispraxere chi si sentit po un'àteru / àere dolentia = tènnere dolu Sinònimos e contràrios dabori, dispiachere, dolénsia, dolu, làstima Frases dendhe ti sunt sa morte sentza ispada, mancu sos tuos ndhe ant dolentia ◊ pro peus disastru e dolentia a mama no bidesi ◊ mísera e pòvera in pannos chi ndhe càusat dolentia ◊ a su mancare tuo, Elena mia, mi est mancada sa lughe e prus no miro che umbra acant'a mimmi e dolentia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chagrin Ingresu grief Ispagnolu pena, pesar Italianu dispiacére, dolóre, péna Tedescu Leid.
pèna , nf Definitzione css. sufrimentu chi no siat pigau a bonugoro, po male chi ndhe benit chentza dhu bòllere, fintzes pentzamentu, dispraxere; su pl., is dolores de s'illieróngiu e fintzes dolores a bentre po maladia; su chi si betat a pagare o iscontare a cundenna po dannu o male chi unu at fatu Sinònimos e contràrios dolorias, pispinidura / cundenna | ctr. conciolu, cuntentesa, gosa, prégiu Maneras de nàrrere csn: bènnere sas penas = comintzare sos dolores de s'illieronzu; èssiri in penas de fogu = sufrindhe meda, de no ndhe pòdere istare; pònnere sa p. = betare su de pagare, a cundenna; pagare, smarigai sa p. = iscontare sa cundenna, dare su chi ant betadu a pagare pro su dannu fatu; addulchire sas penas = allebiai su sunfrimentu, su disprexeri Frases no ti lees pena pensendhe a mie! ◊ candho ti lasso, su coro intendho in pena ◊ bois chi bidides sos males nostros, abbrandhade sa pena! ◊ dia chèrrere su consolu chi apàsigat sa pena ◊ mi picant a dischíssiu sas penas de s'amore ◊ fui in penas de fogu: mairu miu s'intendiat mali e guidendi circhendi su dotori! 3. cun pena de sa vida, custu lu depes fàghere! ◊ pensa a sos innotzentes chi sufrint penas! ◊ santa Nostasia a manu sua s'at giau sa pena ◊ li at postu pena de sa vida si no ndhe batiat sa prus bella Ètimu ltn. poena Tradutziones Frantzesu peine, chagrin Ingresu pain, punishment Ispagnolu pena Italianu péna Tedescu Leid, Sorge, Strafe.
pesàri , nm: pesàriu Sinònimos e contràrios abbatimentu, acoradura, afrigimentu, pena, scoramentu, triltura Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu peine Ingresu sorrow Ispagnolu pesar Italianu péna Tedescu Leid.