Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

agiorridàre , vrb Definitzione istare a su pedi pedi, giare ifadu o istrobbu pedindho, pedindho dépidu Sinònimos e contràrios agiorrare, impeltinare, infestare, malifestai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu importuner, déranger les créancier et les débiteurs Ingresu to bother creditors and debtors Ispagnolu importunar Italianu importunare, infastidire creditóri e debitóri Tedescu belästigen.

annéulu , nm Definitzione su èssere o istare unu pagu tristos, oféndhios o àteru deasi Sinònimos e contràrios anneu, annicu, triltura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peine, ennui, tristesse Ingresu sorrow, sadness, bother Ispagnolu molestia, tristeza Italianu péna, fastìdio, tristézza Tedescu Leid, Sorge, Traurigkeit.

apuríre, apuríri , vrb Definitzione fàere pèrdere sa passiéntzia a fortza de giare istrobbu, ocasione o fàere male e dannos o cosas chi no si podent padire Sinònimos e contràrios apurai 1, ifadare, infinitziae, infestare Frases como mi che ant apuridu e si mi colant in ungras mi ndhe pago! ◊ candho mi che at apuridu li apo dadu duas isculivitas, a su pitzinnu Tradutziones Frantzesu harceler Ingresu to bother extremely Ispagnolu exasperar Italianu molestare oltremòdo, vessare, esasperare Tedescu quälen, reizen.

contribbulatziòne, contribbulatziòni , nf Definitzione cosa chi faghet penoriare, sufrire, istare male Sinònimos e contràrios ifadu, penória, tribbulia | ctr. gosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ennui, souci Ingresu bother, torment Ispagnolu molestia, tormento Italianu seccatura, torménto Tedescu Belästigung.

discomodài, discomodàre , vrb Definitzione giare ifadu, istrobbu, mòvere o pesaresindhe po calecuna cosa, su s’interessare Sinònimos e contràrios iscomodai Tradutziones Frantzesu déranger Ingresu to bother Ispagnolu incomodar, molestar Italianu scomodare Tedescu bemühen, stören.

faltízu , nm: fastégiu, fastígiu 1, fastizu Definitzione genia de sufrimentu de s'ànima, ma fintzes istrobbu, ifadu, mescamente chi durat a meda / alliviare sos fastizos Sinònimos e contràrios afannia, afannu, ammóniu, apensamentu, agiu, axiori, patimentu / ifadu, pertoja Frases si pones fatu insoro ndh'essis macu cun fastizos e istragos ◊ so proendhe sos fastizos de sa pérdida de mamma ◊ che leat dae su coro onzi fastizu si est sa persona angustiada ◊ abburrit patimentos e fastizos ◊ s'amore no morit mancu in sos fastizos ◊ cussu no tenet ne fizos e ne fastizos ◊ ses meledendhe sa manera de mi pònnere in fastizu! ◊ dhi fut mortu su pobidhu e no biiat essida a custu fastígiu mannu 2. custa pudha no at dadu mai fastizu a nisciunu ◊ amus bidu mamas frundhendhe sos fizos solu pro èssere netas de fastizos (G.A.Cossu)◊ sa pudhedra si lassat ferrare chena fastizu Sambenados e Provèrbios prb: sos fizos sunt fastizos Ètimu itl. fastiggiare Tradutziones Frantzesu gêne, ennui, souci Ingresu bother Ispagnolu fastidio, molestia (f) Italianu fastìdio, seccatura prolungata Tedescu Qual, Belästigung.

ifàdu , nm: infadu, infaru, irfadu, isfadu Definitzione totu su chi podet èssere de istrobbu, o chi orroschet, o chi provat sa passiéntzia, faet pèrdere tempus fintzes si no est cosa grave Sinònimos e contràrios ammóniu, gena, ifadamentu, ifestu, impelegu, impéltinu, imperpériu, innaentu, inzerra, istéculu, lassamistai, nischitzu, pibinca, pertoja Maneras de nàrrere csn: dare i.; leàresi s'i. de… = pigaisí s'istentu de fai cosa mala a fai mancai pagu trabballosa Frases Sardos, si no bos servit de infadu, dia cherrer cantare una cantone (Cubeddu)◊ sos músculos sunt saboridos, ma bi at ifadu a los innetiare ◊ a collire olia de terra bi at prus ifadu chi no pelea ◊ ma daet ifadu, mih, sa musca! Ètimu spn. enfado Tradutziones Frantzesu gêne, ennui Ingresu bother Ispagnolu molestia Italianu fastìdio, tèdio, molèstia, seccatura Tedescu Verdruß, Belästigung, Langeweile.

iféstu , nm: infestu Definitzione cosa chi istrobbat, chi faet orròschere, cosa de fàere chi praghet pagu, matanosa, trebballosa / donai, pigai i. Sinònimos e contràrios ifadu, imperpériu, nischitzu, pibinca, segori / inaventu, irbelegu Frases su chi li daiat ifestu fit chi no aiant detzisu comente si deviat pesare sa cosa ◊ gei si dh'at pigau s'infestu a preparai cussa cummédia!…◊ proaia infestu intendhendhe a tie ◊ innoghe s'umididade dat pagu infestu ◊ li apo dadu duas sedatadas a su fangotu e li at bogadu de cabu de mi fàghere infestu ◊ si dh'at pigau s'infestu, s'istudianti!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ennui, gêne Ingresu bother Ispagnolu molestia Italianu molèstia Tedescu Lästigkeit.

incruéscu , nm Definitzione ifadu, istrobbu, nau fintzes in su sensu de dannu chi si faet a s'àteru, cosighedhas mancari no graves meda ma chi dispraxent etotu Sinònimos e contràrios ifadu, imperpériu, increscu Frases cussos petzi daent incruescu a s'àteru: e candho lassant andhare su bestiàmine afaiu, e candho colant in su tou e ti lassant s'àidu abbertu! Tradutziones Frantzesu ennui Ingresu bother Ispagnolu molestia Italianu molèstia Tedescu Belästigung.

infestàre , vrb Definitzione giare infestu, fàere istrobbu Sinònimos e contràrios agiorridare, ammaciocai, annischissai, ifadare, ifastizire, malifestai, strobbai, suberiare Frases baediche dae cue, chi mi ses infestendhe! Ètimu ltn. infestare Tradutziones Frantzesu déranger Ingresu to bother Ispagnolu importunar Italianu importunare Tedescu belästigen.

istéculu , nm Sinònimos e contràrios gena, ifadamentu, ifadu, ifestu, impéltinu, innaentu, inzerra, pibinca Frases at sighidu su contu pro mi dare istéculu ◊ cust'istéculu de su limbazu no li at nóghidu meda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ennui, embêtement Ingresu bother Ispagnolu fastidio, molestia Italianu fastìdio, seccatura Tedescu Verdruß.

peléu , nm: apeleu Definitzione totu su chi unu cricat de fàere, fintzes cun múngia, po arrennèscere in ccn. cosa / a p. = a pelea, a trabballu Sinònimos e contràrios bataria, impeleu, matana, pelea*, secamentu Frases nessi in bijone beni pro allebiare dogni peleu! ◊ sa giustíscia tua est in peleu, però no podes coglionare a Deu! ◊ vivo in apretu e in peleu ◊ in piús peleu de sa chi fist ti ses posta como ◊ tue in tribbunale chircas de ti ch'essire dae peleu ◊ pelea e peleu est totu su matessi! ◊ sias prontu a calisiollat peleu po su bèni de s'isposa e de sa famíglia tua! Tradutziones Frantzesu peine, souci Ingresu bother Ispagnolu molestia, engorro Italianu briga, affanno Tedescu Mühe.

pendàngula , nm Definitzione unu chi acostumat a giare istrobbu, candho apicigat, candho dhu pigat a cricare contos, abbarrare chistionandho a tropu Sinònimos e contràrios apítzigu, apodhosu, ifadosu, tambedhosu Ètimu ctl. pendango Tradutziones Frantzesu casse-pieds Ingresu bother Ispagnolu pelma, plasta Italianu seccatóre Tedescu lästiger Mensch.

secaméntu , nm: segamentu Definitzione su secare, segare / èssere unu segamentu, s. de matza, de conca = dare istrobbu, pònnere dificurtades, chircare tropu cosas, dare ifadu Sinònimos e contràrios orrugamentu, ruciadura, secadura, segognu / gena, ifadu, ifestu, impelegu, impéltinu, segori 2. ndi tengu de segamentus de conca in su trabballu e fintzas in domu!…◊ dhu tenint iscapu, cussu cani: est unu segamentu de conca! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu embêtement Ingresu bother Ispagnolu lata, fastidio Italianu seccatura Tedescu Belästigung.

tambèdha , nf, nm: tambedhu Definitzione genia de moida, prus che àteru de boghes chi giaent ifadu Sinònimos e contràrios impelegu, secamentu, tzorobedhu Frases inie mi pasà sentza degógliu subra sas pedras d'una semidedha chi a crabas tiat aer dadu imbrógliu, subr'àter'adhe e àtera tambedha (P.Casu)◊ sa malasorte mi at assaltiadu e continu mi tenet in tambedhu ◊ intronaiat piús su tamburu e fit tambedhu su carrasegare ◊ sa zente est martirizada dae sos tambedhos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu embêtement Ingresu bother Ispagnolu lata, fastidio Italianu seccatura, nòia contìnua Tedescu Belästigung.

tambedhósu , agt, nm Definitzione chi o chie faet tambedhu, giaet ifadu Sinònimos e contràrios ifadosu Frases baediche, tambedhosu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gêneur Ingresu bother Ispagnolu pelma Italianu seccatóre Tedescu lästiger Mensch.