Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

aggradàe, aggradài, aggradàre , vrb Definitzione su si alligrare de calecuna cosa, su ndhe tènnere praxere, pràghere o giare praxere Sinònimos e contràrios acaressire, ingajare, aggradèscere, aggradèssere, aggradire, piàchere | ctr. disaggradare, dispiàchere Frases pitzinna, bella pitzinna, cantu mi ses aggradada! ◊ pro contu meu pensada l'apo gai, chi su chi aggradat no istracat mai (Sotgiu)◊ nos at dadu avertéscia de l'aprontaremus berbeche a budhidu ca s'àtera vorta l'est aggradadu meda Tradutziones Frantzesu aimer Ingresu to like Ispagnolu gustar Italianu piacére Tedescu gefallen.

aggradíre , vrb Definitzione tènnere prexu, abbarrare cuntentos de ccn. cosa Sinònimos e contràrios acaressire, aggradae, aggradèscere, aggradèssere, piàchere | ctr. disaggradai Frases ti pessas chi no mi diat aggradire a bènnere cada die? ◊ nos semus aggradios e nos semus fatos ammoraos ◊ no chirches radichina si ti aggradit su frore Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu plaire, apprécier Ingresu to like Ispagnolu agradar Italianu piacére, gradire Tedescu gefallen, sich freuen über.

aggràdu , nm Definitzione su aggradire, su pràghere, su èssere o àere in simpatia Sinònimos e contràrios aggradessimentu, aggradessu, piachere | ctr. disaggradu Frases faghe s'aggradu tou! ◊ si mi cheres fàghere aggradu baediche luego! ◊ m’eis a recumpensai cust’atu tanti de aggradu bostu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaisir Ingresu pleasure Ispagnolu gusto, placer Italianu piacére Tedescu Gefallen.

géniu , nm: zéniu Definitzione coment'e istima, amore, su pràghere de una cosa, mescamente de una persona Sinònimos e contràrios gustu 1 Maneras de nàrrere csn: rúere in géniu a unu = sètziri in callu; èssere, andhare, andai a géniu a unu = èssere o andhare comente piaghet a unu, a gustu de unu; betare, pònnere zéniu, parai géniu a ccn. = ghetai istima Frases balet prus su zéniu chi no sa bellesa ◊ sos génios no sunt totu chepare ◊ apo incontrau unu piciocu de géniu miu ◊ de sas bajanas no ndhe li andhaiat una a géniu ◊ pommori de is atzionis ti apu pérdiu de géniu ◊ bi tenzo géniu a cussa fémina! ◊ mi cojo a su géniu meu! ◊ cun Lenedha s'istimaus, si teneus géniu apari e s'isposaus ◊ non mi ndhe olvido mai: su géniu meu est postu a tie! Sambenados e Provèrbios prb: su bestire a géniu de totu, su mandhigare a géniu tuo Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu sympathie Ingresu genius, attraction Ispagnolu simpatía Italianu gènio, simpatìa Tedescu Gefallen, Zuneigung, Sympathie.

ingeniài , vrb: ingeniare, ingignai, inginnai, inginniai, inzeniare Definitzione andhare a géniu, èssere a gustu, pràghere; fàere sa cosa faendho a médiu fintzes si no est fàcile, pentzandhodhas totu, imbentandho calecuna cosa noa, diferente (mescamente in forma rfl.), fintzes cuncordare calecuna cosa; fàere s'inginna, s'incàsciu in is doas de is carradas po dhis pònnere is fundhos / i. a unu (nadu mescamente de fizos) = betàresi, tènnere su betu, s'assemizu de sos parentes; èssiri inginnau a… = èssere a zisa de…, fatu a…; inginnai trassas = trassai, ordiminzare carchi cosa a trassa Sinònimos e contràrios geniare / abbirtiai, arragnare, imbentai, indeletare, inteltiare / cuncodrai / abbaradhare, abbelare, imbelare, indeosare Frases a mimi no m'ingéniat: tropu arrústicu est! (A.Garau) 2. at biu s'ómini fracóngiu? at ingeniau a su babbu! ◊ sa fémina mala fait s'ómini trasseri e aici su pobidhu est custrintu a inginnai trassas po pòdiri papai ◊ su chi no tenit cosa de fai nd'inginnat de cosas!… 3. mi so ingeniadu a chircare ◊ cussu s'inzéniat a fàghere de totu, ma chentza fàghere no abbarrat ◊ pro bois m'inzénio a totu su chi poto ◊ cun carilloni e follas de iscraria inginnant una pipia de serbussu (G.Moi)◊ don Masedhu non iat mai ingeniau nudha: su bèni e su mali dh'iat fatu su fradi (I.Lecca)◊ mi depu ingeniai po unu tzichedhu de binu 4. tui ses inginnau a tiàulu! (G.Mura) Sambenados e Provèrbios prb: chie no s'inzéniat no campat Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu plaire, faire un peu de tout, s'arranger Ingresu to try hard, to go down well Ispagnolu caer bien, ingeniárse Italianu andare a gènio, ingegnarsi, industriarsi Tedescu gefallen, sich bemühen.

pavòre , nm Definitzione cosa o fàere chi est de agiudu / essire, andhare in p. de ccn. Sinònimos e contràrios franzeo / cdh. faori Frases no de li essire in pavore li est andhadu contràriu, in dibbatimentu Tradutziones Frantzesu faveur Ingresu favour Ispagnolu favor Italianu favóre Tedescu Gefallen.

piachère , nm: piaghere, piagheri, plagere, plaxeri, plexeri, pragere, pragheri, prasere, praxere, praxei, praxeri, pregheri, prexei, prexere, prexeri Definitzione genia de cuntentesa chi si provat po calecuna cosa chi andhat in bonu, su pràghere, su gustu chi si pigat tastandho o faendho calecuna cosa; css. cosa de si ndhe alligrare, chi giaet cuntentu o chi si faet po giare cuntentu, po currespòndhere a su disígiu o a sa volontade de unu Sinònimos e contràrios aggradu, gosa, gustu, praximentu, zéniu / pavore | ctr. dispiachere Maneras de nàrrere csn: tènnere piaghere de una cosa = aggradèssiri una cosa; a piaghere de unu = acomenti iat a bòlliri ccn.; fàghere una cosa de piaghere meu, tou, sou e gai = ca dh'apu bófia geo, tue, issu, chentza chi dh'apat cumandhada àtere; pro piaghere = po fai prexeri, po cumpraxi; fàghere piaghere = pràxiri; fàghere unu piaghere = fai ccn. cosa po acuntentai a unu; a su piaghere tou siat! = zenia de augúriu; manigare, ríere a piaghere = itl. "di gusto", de ndi abarrai própiu cuntentus Frases apo arretziu su regalu cun pragere ◊ bieus cun pregheri chi is matas funt ponendi linna noa ◊ immoi mi fais su santu prageri e dha iscàbulas! ◊ chi est a prasere tua, sa cózua si faet ◊ no andho mancu po prexere! 2. bennie annongi po plagere! ◊ ma faghe su piaghere e fróbbidi su lorodhu! ◊ Giuanni Batista no si est incantau ni a is onoris ni a is prexeris ◊ si fit istadu a piaghere meu aia distrutu sas armas de fogu ◊ nos amus fatu una manigada de frenugu própiu a piaghere!◊ a mi lu faghides unu piaghere? ◊ me in bidha mia nisciunus prus mi fait custu prexei Sambenados e Provèrbios prb: a mali mi benit e prexeri ndi agatu Tradutziones Frantzesu plaisir, faveur Ingresu delight, favour Ispagnolu placer, favor Italianu piacére, favóre Tedescu Freude, Vergnügen, Gefallen.

piàchere , vrb: piàghere, plagere, plàxiri, pràchere, pràgere, pràghere, pràgiri, pràjere, pràxere, praxi, pràxiri Definitzione giare o fàere praxere, cuntentesa, alligria, gustu, abbarrare cuntentu, pigare gustu, èssere de aggradu / pps. piàchiu, pràciu, pràgiu, pràtziu, pràxiu; fai su praxi praxi (nau de una cosa) = tantare, fai su tziritziri Sinònimos e contràrios acaressire, ingajare, aggradae, aggradèscere, aggradèssere, aggradire | ctr. dispiàchere Frases inoghe no mi che piago ◊ fut pràciu a Deus ◊ no mi praxit a calai a ingunis ◊ dhi praxit a cantai ◊ nara, no ti piat pràghere su fizu de su putecàriu? ◊ si no si ponet cuidau, cascat su binighedhu durche, mancari dhi pragat a dhu bufare! ◊ in sartu a Predu li piachiat e de iscola no ndh'at chérfiu prus s'intesa ◊ dhue at a giru un'ómine malu chi dhi praxent is pipios…◊ m’iat a pràgiri a iscriri su sardu bellu Ètimu ltn. placere Tradutziones Frantzesu plaisir Ingresu to like Ispagnolu placer Italianu piacére Tedescu gefallen, mögen, freuen.

piàchiu , pps: piàghidu, piàghitu, pràchiu, pràciu, pràtziu, pràxiu (prà-ci-u, prà-xi-u) Definitzione de piàchere Sinònimos e contràrios aggradéssiu | ctr. dispiàchiu Frases iat biu ca sa cosa dhis fut pràcia ◊ m'est pràchiu meda su chi ant fatu is piciochedhus po is ajajus ◊ non mi est pràxiu a dhi segai s'arraspetu ◊ a medas, in Sardínnia, tiat èssere piàghidu de síghere cun su casu, su binu e su pane carasau ◊ fortzis est po cussu ci mi est sèmpere pràtziu su late Tradutziones Frantzesu aimé, plu Ingresu liked Ispagnolu gustado Italianu piaciuto Tedescu gefallen.

prejàre , vrb: aprentziare*, presiare, pressiare, pretziai, pretziare Definitzione apostivigare, istabbilire cantu si balet una cosa, pònnere unu valore o prétziu a calecuna cosa, dimandhare su prétziu de cosas a bèndhere; pònnere in càrculu e dimandhare po àere calecuna cosa, unu praxere, un'agiudu, brindhare a ccn. po calecuna cosa / pretziare una fémina, un'ómine = bíere o cricare de cumprèndhere ite si balent una fémina, un'ómine Sinònimos e contràrios dimandhare, percontare / combidare Frases no si podet cumprèndhere nen pretziare cultura, limba, arte si no ponimus mente a sas régulas e modos de produtzione de unu pópulu ◊ fit pressiada e calculada che bona massaja ◊ est una poesia chi prétziat su tribàgliu de sos artesanos 2. de piagheres mi ndhe ant fatu àteros e ndhe apo duritu a los torrare a presiare 3. a su betzu chi l'at sanada l'at pretziadu a s'afidu ◊ mi ant presiadu a distimonzu pro un'isposu ◊ no aiat cuizadu una bajana chentza pretziada, ma neune lu cheriat ◊ l'apo pretziadu a bènnere a domo ◊ at presiadu totu sas amigas a manigare ◊ is amigus m'ant pretziau a sa festa, ma no potzu andari Tradutziones Frantzesu estimer, solliciter un service, inviter Ingresu to esteem, to ask a favour, to invite Ispagnolu apreciar, rogar, convidar Italianu apprezzare, chièdere un favóre, invitare Tedescu schätzen, um einen Gefallen bitten, einladen.

rútu , pps, agt: arrutu, orrutu Definitzione de rúchere, rúere; chi est in terra; fintzes chi est arrimau malàidu Sinònimos e contràrios | ctr. ficadu, istantàrgiu, ritzu 2. cantu fit longu fit ladu, rutu a un'ala ◊ o bisos de sa mia gioventura, rutos a terra che fozas sicadas! ◊ in sas àrbures rutas totus bi faghent linna Ètimu ltn. rutus + ruptus Tradutziones Frantzesu tombé Ingresu collapsed Ispagnolu caído Italianu caduto Tedescu gefallen.

«« Torra a chircare