Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ansiài , vrb: ansiare Definitzione provare ansa, sufrire s'ansa, istare in ansas Tradutziones Frantzesu s'affliger, se tourmenter Ingresu to afflict oneself, to be tormented Ispagnolu afligirse Italianu afflìggersi, tormentarsi Tedescu sich quälen.

aporàre , vrb Definitzione su si pigare dispraxere, èssere dispràxios, tristos, pònnere isporu, isarcu, fàere a tímere Sinònimos e contràrios agiorrare Frases su ràngulu ndh'etesi dai tronu e su chi aporat s'ànimu aorcadu ◊ pastores e massajos aporados nues de abba chircant sempre in chelu (G.Ruju) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourmenter, angoisser Ingresu to afflict Ispagnolu afligir Italianu angustiare Tedescu quälen, sich betrüben.

apurài 1, apuràre , vrb Definitzione ifadare e fàere male a puntu de pèrdere sa passiéntzia, fàere arrennegare a meda Sinònimos e contràrios apurire, ifadare Frases no mi apures sa passiéntzia! ◊ malaritu siast, dimóniu, ca mi apuras is sentirus! ◊ finidemila de istare briga briga, ca mi sezis apurandhe sa passéntzia! Ètimu ctl., spn. apurar Tradutziones Frantzesu exacerber Ingresu to exacerbate Ispagnolu exasperar Italianu esacerbare, vessare Tedescu erbittern, quälen.

apuríre, apuríri , vrb Definitzione fàere pèrdere sa passiéntzia a fortza de giare istrobbu, ocasione o fàere male e dannos o cosas chi no si podent padire Sinònimos e contràrios apurai 1, ifadare, infinitziae, infestare Frases como mi che ant apuridu e si mi colant in ungras mi ndhe pago! ◊ candho mi che at apuridu li apo dadu duas isculivitas, a su pitzinnu Tradutziones Frantzesu harceler Ingresu to bother extremely Ispagnolu exasperar Italianu molestare oltremòdo, vessare, esasperare Tedescu quälen, reizen.

contribbulài, contribbulàre , vrb Definitzione penoriare, provare o fàere provare penas, tribbulias Ètimu itl. contribolare Tradutziones Frantzesu affliger Ingresu to distress Ispagnolu afligir Italianu afflìggere, travagliare Tedescu quälen.

flagellài , vrb: fragellare, frazellare Definitzione iscúdere, atripare a meda e forte cun aciotu o tzirónia, cun passillu; prus che àteru, fàere sufrire, giare patimentu meda, o mannu, fàere dannu, èssere de fragellu Sinònimos e contràrios aciotai / addolorai, afligire, contribbulai, ifragellare, scorai | ctr. conciolare Frases cun disciplinas e cilítziu ti flagellas cun rigori ◊ su corpus tuu virginali cumandat siat flagellau po chi aici turmentau tengat morti dolorosa 2. mutu, no mi ndhe sigas mancu a chistionare, de cosa gai, ca mi ndhe frazellat solu su bi pessare! ◊ mi ndhe frazellat a bídere sa cosa fuliada! ◊ si no ascurtant sas paràulas meas los ant a frazellare fintzas a s'isperdimentu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu flageller Ingresu to flagellate Ispagnolu flagelar Italianu flagellare Tedescu geißeln, quälen.

istragàre 2 , vrb Definitzione giare istragu, fàere istragos Sinònimos e contràrios batacollare, apurire, atormentai / degogliai Frases m'istragant zuighes e sordados, mi curret zente mai bida e ne connota chi mi assuconat sa pessone Ètimu itl. straccare Tradutziones Frantzesu tourmenter Ingresu to torment Ispagnolu atormentar Italianu tormentare Tedescu quälen.

matanài, matanàre , vrb: ammatanai Definitzione pigare o giare matana, pelea, múngia Sinònimos e contràrios afandhare, afauciae, allacanae, assupai, peleai | ctr. asseliare Frases mentes sàbias bi sunt matanendhe dae annos a s'iscoberta ◊ so sempre matanendhe a caldu e a fritu che isciau ◊ amus matanadu tota note e no amus piscadu nudha ◊ in rimas isolviat dogni tema, sentza bisonzu de si matanare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affliger, se tourmenter Ingresu to trouble, to be tormented Ispagnolu atormentarse Italianu travagliare, tormentarsi Tedescu quälen (sich).

trumentài, trumentàre , vrb: atormentai, trumentare, trummentai, trummentare Definitzione istare faendho a pelea; lòmpere, arribbare a s'ingrundha e cun fortza a calecuna cosa, pònnere in tribbulia a ccn., fàere sufrire Sinònimos e contràrios atrepillai, marigonare, matanare, peleai, pertojare / lòmpere, trubare Frases a bellu puntu seus: tota vida trumentaus po su dinai! ◊ est trumentendi sempri po àtera genti ◊ ca no dh'eus trumentau, custu fillu!…◊ a cust'edadi chi mi depa ponni a trumentai cun pipius!…◊ is terrenus de custus montis funt pedriaxus, epuru beniant seminaus e si trumentada po pagu resa 2. deretu at trumentau a pròghere cada gútiu cantu un'obu! ◊ su bentu fit passau, ma apustis de cudha pache si trumentat s'iferru ◊ si l'est trummentadu su trau ◊ si si trummentant cussos canes arguai! 3. candu mi seu infiudada no apu trummentau a nisciunus, dèu! ◊ fillu miu, no mi portis a su spidali a mi trumentai: lassamí morri in domu! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu rudoyer, harceler, torturer Ingresu to mistreat, to harass, to torment Ispagnolu acosar, agobiar, atormentar Italianu strapazzare, assillare, tormentare, torturare Tedescu belästigen, quälen.