aggrostàre , vrb Definition
fàere sa crosta, pígiu grussu de cosa
Synonyms e antonyms
acrostanare,
aggromare,
aradhare,
ingrumai
Etymon
srd.
Translations
French
entartrer
English
to encrust
Spanish
incrustarse
Italian
aggrommare
German
gerinnen.
aggrucàda , nf: aggurcata,
aggurgada Definition
su aggrucare; una passada, mescamente lestra, coment'e bolendho bíere o fàere totu e impresse mancari no bene
Synonyms e antonyms
cadrassada,
navaciada
Sentences
un'aggurgada impresse li amus dadu, in binza, nessi pro s'erba prus arta ◊ a cussu líbberu li apo dadu un'aggurgada e prus de una cosa no l'apo lézida ◊ custa no est cosa de dare un'aggurgada, no: cheret fata bene atenta!
Etymon
srd.
Translations
French
travail bâclé
English
hasty operation
Spanish
despachaderas
Italian
operazióne sbrigativa
German
schleunige Arbeit.
aggrucadòre , agt Definition chi aggrucat Etymon srd.
aggrucadúra , nf: aggurgadura Definition su aggrucare, nau de sa manera de fàere Synonyms e antonyms aggrucada Etymon srd.
aggrucaméntu , nm: aggurgamentu Synonyms e antonyms aggrucada Etymon srd.
aggrucàre , vrb: aggrugare,
aggrugari,
aggurgare,
agrugai,
agrugari Definition
fàere passadas lestras, coment'e po bòlere bídere o fàere totugantu impresse impresse, chentza si tratènnere a dhu fàere bene; fintzes pònnere a grughe, atobiàresi a grughe (nau de camminos, istradas)
Synonyms e antonyms
atraessare,
gruxai
/
navaciare
Sentences
sos corbos bolandhe aggrucant su chelu ◊ apo aggrucau totu su sartu ◊ sa chirca iscientífica at aggrugadu totu s'ispàtziu interplanetàriu cun astronaves e telescópios ◊ aggruco campos e badhes ◊ bi cheret ora petzi pro aggrucare chin s’iscopa cussa betedhe iscala! ◊ nois fimus aggrucandhe a inghíriu de sas cumbessias
2.
debbadas chi mi aggrughe chirchendhe sos chi mancant dae domo!
3.
pagos tzitzones furint aggrugados in sa forredha ◊ in coghina dhue aiat iscannos, botos e linna aggrugada
Etymon
its
ad + cruc(u)lare
Translations
French
fouiller
English
to scour
Spanish
despacharse,
chapucear
Italian
perlustrare,
fare un lavóro in mòdo sbrigativo
German
durchsuchen,
eine schleunige Arbeit machen.
aggrugadúra , nf Definition tretu inue un'istrada, un'orruga, unu caminu si pratzit in duos o ndhe atóbiat un'àteru Synonyms e antonyms agruxeri, ingruxeri Sentences su cuadhu est arribbau a s'aggrugadura de su caminu Etymon srd.
aggrugàre, aggrugàri aggrucàre
aggruíre , vrb: agruie,
alguire,
arguire Definition
pigare, aprontare, portare o tènnere su chi serbit po calecuna faina, fàere, achipire faina, ammadurare nau de frutuàriu lompendho
Synonyms e antonyms
abrontai,
ammainare,
ammanitzare,
apariciai,
coviare 1
Sentences
aiat induradu dies e dies arguíndhesi e fachèndhesi bellu (A.Deplano)◊ si podet arguire su màndhigu, su letu pro corcare ◊ no ischint comente arguire sa manera pro acurtziare mannos e minores a s'istúdiu ◊ su mastru at arguiu unu giassu in internèt ◊ amus arguiu su campionau de sa murra ◊ issa coitat a alguire su fatu de domo ◊ argúiti ca benit babbu tú! ◊ sunt arguindhe pro andhare a sa festa
2.
sa figu ist agruindo a coe
Translations
French
preparer
English
to prepare
Spanish
preparar
Italian
allestire
German
zurechtmachen.
aggrumài, aggrumàre aggromàre
aggrumiài , vrb: aggrummiai, grumiai Definition istare matzigandho sa cosa a meda comente faent unos cantu animales (boes, brebès) chi ndhe torrant su papare ingúrtiu po dhu matzigare prus a fine; foedhare coment’e a murrúngiu, a chèscia Synonyms e antonyms arramigai, gramulare, gramunzare, gromigai, ramunzare 2. "Eh - aggrúmmiat intr'e sèi, issu - e chini dh'iat a èssi crétiu?!" Etymon ltn. rumigare.
aggrummài, aggrummàre aggromàre
aggrummiài aggrumiài
aggrummonàre, aggrumonàre , vrb: Definition pigare grumone, mantènnere su grumone, s'arrennegu, su tzacu Synonyms e antonyms ingromorare, ingrummonire Etymon srd.
aggrumustonàre , vrb Definition betare totu apare, ammuntonare chentza órdine, chentza critériu Synonyms e antonyms imbogiare, trebedhai Etymon srd.
aggrunciàdu , pps, agt Definition de aggrunciare; chi est allorigau, coment’e fatu a lómboru Synonyms e antonyms cdh. aggrunciatu 2. chie fit in terra, a mente pessegus, e chie sétidu aggrunciadu.
aggrunciàre , vrb Definition
fàere a unu túturu, a unu lómboru
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
ammaugionai,
arruntzai,
atripitzare,
frongire,
granculai,
iscrafangiai,
pizigonare
| ctr.
istirai
Sentences
est una búglia o est beru custu meu malu abbizu? Si mi aggrúnciat limba e chizu candho ndh'intendho su seru! (I.Virdis)
Translations
French
se contracter
English
to get wrinkled,
to shrink
Spanish
contraerse,
encogerse,
arrugar
Italian
contrarsi,
spiegazzare
German
zusammenschrumpfen,
schlecht zusammenfalten.
aggruncídu , pps, agt Definition
de aggruncire; chi est fatu a unu túturu de su fritu
Synonyms e antonyms
ateterighedhadu,
intinirau,
sfrigiorau
2.
nàrami ite as àpidu, Antioga: totu aggruncida pares e maltrata!
Translations
French
transi
English
to grow numb
Spanish
entumecido
Italian
intirizzito
German
erstarrt.
aggruncipídu , pps, agt Definition
de aggruncipire; chi est totu a tzirbisas, a pinnigas
Synonyms e antonyms
afrinzighidu,
apijighedhadu,
atripuntzidu
/
cdh. aggruciupitu
Translations
French
rugueux
English
wrinkled
Spanish
arrugado
Italian
rugóso
German
runzelig.
aggruncipíre , vrb Definition
fàere totu a piegas, a tzirbisas
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrangillonai,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
frongire,
ingrincipire*,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
Translations
French
froisser
English
to wrinckle (up),
to fold
Spanish
arrugar
Italian
piegazzare
German
zerknittern.