aggrostàre , vrb Definizione
fàere sa crosta, pígiu grussu de cosa
Sinonimi e contrari
acrostanare,
aggromare,
aradhare,
ingrumai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entartrer
Inglese
to encrust
Spagnolo
incrustarse
Italiano
aggrommare
Tedesco
gerinnen.
aggrucàda , nf: aggurcata,
aggurgada Definizione
su aggrucare; una passada, mescamente lestra, coment'e bolendho bíere o fàere totu e impresse mancari no bene
Sinonimi e contrari
cadrassada,
navaciada
Frasi
un'aggurgada impresse li amus dadu, in binza, nessi pro s'erba prus arta ◊ a cussu líbberu li apo dadu un'aggurgada e prus de una cosa no l'apo lézida ◊ custa no est cosa de dare un'aggurgada, no: cheret fata bene atenta!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
travail bâclé
Inglese
hasty operation
Spagnolo
despachaderas
Italiano
operazióne sbrigativa
Tedesco
schleunige Arbeit.
aggrucadòre , agt Definizione chi aggrucat Etimo srd.
aggrucadúra , nf: aggurgadura Definizione su aggrucare, nau de sa manera de fàere Sinonimi e contrari aggrucada Etimo srd.
aggrucaméntu , nm: aggurgamentu Sinonimi e contrari aggrucada Etimo srd.
aggrucàre , vrb: aggrugare,
aggrugari,
aggurgare,
agrugai,
agrugari Definizione
fàere passadas lestras, coment'e po bòlere bídere o fàere totugantu impresse impresse, chentza si tratènnere a dhu fàere bene; fintzes pònnere a grughe, atobiàresi a grughe (nau de camminos, istradas)
Sinonimi e contrari
atraessare,
gruxai
/
navaciare
Frasi
sos corbos bolandhe aggrucant su chelu ◊ apo aggrucau totu su sartu ◊ sa chirca iscientífica at aggrugadu totu s'ispàtziu interplanetàriu cun astronaves e telescópios ◊ aggruco campos e badhes ◊ bi cheret ora petzi pro aggrucare chin s’iscopa cussa betedhe iscala! ◊ nois fimus aggrucandhe a inghíriu de sas cumbessias
2.
debbadas chi mi aggrughe chirchendhe sos chi mancant dae domo!
3.
pagos tzitzones furint aggrugados in sa forredha ◊ in coghina dhue aiat iscannos, botos e linna aggrugada
Etimo
its
ad + cruc(u)lare
Traduzioni
Francese
fouiller
Inglese
to scour
Spagnolo
despacharse,
chapucear
Italiano
perlustrare,
fare un lavóro in mòdo sbrigativo
Tedesco
durchsuchen,
eine schleunige Arbeit machen.
aggrugadúra , nf Definizione tretu inue un'istrada, un'orruga, unu caminu si pratzit in duos o ndhe atóbiat un'àteru Sinonimi e contrari agruxeri, ingruxeri Frasi su cuadhu est arribbau a s'aggrugadura de su caminu Etimo srd.
aggrugàre, aggrugàri aggrucàre
aggruíre , vrb: agruie,
alguire,
arguire Definizione
pigare, aprontare, portare o tènnere su chi serbit po calecuna faina, fàere, achipire faina, ammadurare nau de frutuàriu lompendho
Sinonimi e contrari
abrontai,
ammainare,
ammanitzare,
apariciai,
coviare 1
Frasi
aiat induradu dies e dies arguíndhesi e fachèndhesi bellu (A.Deplano)◊ si podet arguire su màndhigu, su letu pro corcare ◊ no ischint comente arguire sa manera pro acurtziare mannos e minores a s'istúdiu ◊ su mastru at arguiu unu giassu in internèt ◊ amus arguiu su campionau de sa murra ◊ issa coitat a alguire su fatu de domo ◊ argúiti ca benit babbu tú! ◊ sunt arguindhe pro andhare a sa festa
2.
sa figu ist agruindo a coe
Traduzioni
Francese
preparer
Inglese
to prepare
Spagnolo
preparar
Italiano
allestire
Tedesco
zurechtmachen.
aggrumài, aggrumàre aggromàre
aggrumiài , vrb: aggrummiai, grumiai Definizione istare matzigandho sa cosa a meda comente faent unos cantu animales (boes, brebès) chi ndhe torrant su papare ingúrtiu po dhu matzigare prus a fine; foedhare coment’e a murrúngiu, a chèscia Sinonimi e contrari arramigai, gramulare, gramunzare, gromigai, ramunzare 2. "Eh - aggrúmmiat intr'e sèi, issu - e chini dh'iat a èssi crétiu?!" Etimo ltn. rumigare.
aggrummài, aggrummàre aggromàre
aggrummiài aggrumiài
aggrummonàre, aggrumonàre , vrb: Definizione pigare grumone, mantènnere su grumone, s'arrennegu, su tzacu Sinonimi e contrari ingromorare, ingrummonire Etimo srd.
aggrumustonàre , vrb Definizione betare totu apare, ammuntonare chentza órdine, chentza critériu Sinonimi e contrari imbogiare, trebedhai Etimo srd.
aggrunciàdu , pps, agt Definizione de aggrunciare; chi est allorigau, coment’e fatu a lómboru Sinonimi e contrari cdh. aggrunciatu 2. chie fit in terra, a mente pessegus, e chie sétidu aggrunciadu.
aggrunciàre , vrb Definizione
fàere a unu túturu, a unu lómboru
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
ammaugionai,
arruntzai,
atripitzare,
frongire,
granculai,
iscrafangiai,
pizigonare
| ctr.
istirai
Frasi
est una búglia o est beru custu meu malu abbizu? Si mi aggrúnciat limba e chizu candho ndh'intendho su seru! (I.Virdis)
Traduzioni
Francese
se contracter
Inglese
to get wrinkled,
to shrink
Spagnolo
contraerse,
encogerse,
arrugar
Italiano
contrarsi,
spiegazzare
Tedesco
zusammenschrumpfen,
schlecht zusammenfalten.
aggruncídu , pps, agt Definizione
de aggruncire; chi est fatu a unu túturu de su fritu
Sinonimi e contrari
ateterighedhadu,
intinirau,
sfrigiorau
2.
nàrami ite as àpidu, Antioga: totu aggruncida pares e maltrata!
Traduzioni
Francese
transi
Inglese
to grow numb
Spagnolo
entumecido
Italiano
intirizzito
Tedesco
erstarrt.
aggruncipídu , pps, agt Definizione
de aggruncipire; chi est totu a tzirbisas, a pinnigas
Sinonimi e contrari
afrinzighidu,
apijighedhadu,
atripuntzidu
/
cdh. aggruciupitu
Traduzioni
Francese
rugueux
Inglese
wrinkled
Spagnolo
arrugado
Italiano
rugóso
Tedesco
runzelig.
aggruncipíre , vrb Definizione
fàere totu a piegas, a tzirbisas
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
frongire,
ingrincipire*,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
Traduzioni
Francese
froisser
Inglese
to wrinckle (up),
to fold
Spagnolo
arrugar
Italiano
piegazzare
Tedesco
zerknittern.