alleàe , vrb Definition nau de sàmbene o àteru deasi, fàere a lea, a preta, cagiare Synonyms e antonyms acepare, aggromare, apiatare, cagiare Sentences su sàmbene de su porcu si alleat, si no est morigau.
alleàntzia , nf Definition
genia de acórdiu tra duos o prus po pònnere impare is fortzas in o po calecuna cosa, mescamente foedhandho de istados
Synonyms e antonyms
acódriu
Sentences
contr'a isse alleàntzia fatesint e cun sos grecos li ponzesint gherras pro li leare tzitades e terras
Translations
French
alliance
English
alliance
Spanish
alianza
Italian
alleanza
German
Bündnis.
alleàre , vrb: alliai 1 Definition
fàere un'acórdiu po si pònnere impare po calecunu iscopu
Synonyms e antonyms
alloedhae
Translations
French
allier
English
to form an alliance
Spanish
aliar
Italian
alleare
German
verbinden.
alleàu , pps, agt Definition
de alleare
Translations
French
allié
English
allied
Spanish
aliado
Italian
alleato
German
alliiert.
allebiàda , nf Definition su allebiai Synonyms e antonyms illebiada Sentences su dolore mi at dadu un'allebiada Etymon srd.
allebiàe, allebiài, allebiàre , vrb: alleviare Definition
fàere prus lébiu unu dolore, una pena, fintzes unu pesu
Synonyms e antonyms
abbacai,
abblandai,
achedare,
aliviai,
alixerai,
allenire,
apachiare,
apasaogare,
asselenare,
asseliare,
assussegai,
illebiare,
illenare
/
illezerigare
| ctr.
ingrajai,
peorare
Sentences
portant gràtzias e consolu po allebiai dogna mali ◊ alleviare sa tribbulia, allebiare sos turmentos ◊ iscàvula làmbrigas de iscioru, allebiadí sa cuscéntzia de su malu iscinitzu!
Translations
French
soulager
English
to relieve,
to comfort
Spanish
aliviar
Italian
alleviare,
risollevare
German
lindern,
mildern.
allebigiàre , vrb: allebizare,
allepizare,
allibizare Definition
nau de erbas, pèrdere s'abba, asciutare sicandhosi; fintzes asciutare
Synonyms e antonyms
acalamai,
allacanae,
allizare,
ammalmiare,
assichillonai,
calighinare,
igragalare,
illebizare,
illizare,
marciulari,
pansiri
/
abbentai 1,
asciutai
Sentences
custu bentu de sole no li at allibizadu sa foza ◊ undhas de prumu ant allepizau su lentíschinu
2.
sa sartitza si allibizat posta in bértigas
Translations
French
se faner,
se flétrir
English
to fade
Spanish
marchitarse,
ajarse
Italian
appassire
German
verwelken.
allébiu , nm: alléviu,
allíviu Definition
su abbacare, abbrandhare o menguare pruschetotu de unu sufrimentu, de unu dolore, de una maladia
Synonyms e antonyms
conciolu,
disaggràviu,
illébiu
Sentences
dhi siat de allébiu su dhu nomenai e in su celu siat! ◊ no at allíviu e cunfortu in su dolore ◊ pro alléviu, su dutore li at inditadu de si pònnere unu papinu ◊ tue ses alléviu de zente tribbulada! ◊ ite allíviu su pesadolzu candho unu est istracu!…
Etymon
srd.
Translations
French
soulagement
English
consolation,
comfort
Spanish
alivio
Italian
sollièvo,
confòrto
German
Trost.
allebizàre allebigiàre
allebronài , vrb: larbonare Definition fàere su narbone Synonyms e antonyms annarbonai.
allèca , nf: allega,
lega Definition
sa paràula, su foedhu chi si narat; sa cosa chi si chistionat; sa foedhada in cantu distinta de un'àtera de sa matessi limba
Synonyms e antonyms
faedhu,
paràgula
/
algumentu,
arragionu,
chestione,
tema 1
/
allecatu
/
bodheta,
istrísina,
lendha
Idioms
csn:
leare s'allega de… = fuedhai de…; bogare s'a., essire s'a. = fuedhai o intèndiri fuedhendi de ccn. chistioni; èssere allegatza (nau de ccn.)= allegàrgiu, bodheteri, crastuleri
Sentences
candho faedhaiat, nemos ndhe li cumprendhiat un'allega ◊ s'allega est che a su pugnale: chie la tenet l'iscat impreare! ◊ a bortas tocat a arrespramiai cun is allegas puru
2.
e it'est s'allega chi zughides, totu custu chistionu?! ◊ tziu Tzèsari est intrau ancora sighendi s'allega sua ◊ cambiade allega e lassàdemi custos chistionos!
3.
G. Mercurio at iscritu sa grammàtica de s'allega baroniesa
4.
a allegas pariat chi che betaiant su monte a francas, ma fint mandrones etotu
Etymon
srd.
Translations
French
question,
argument,
thème,
sujet
English
question
Spanish
palabra,
tema,
asunto
Italian
questióne,
argoménto
German
Frage,
Argument.
allecadúra , nf Synonyms e antonyms allacanadura, allacanonzu, apistixonadura, fiachesa, illechenadura Etymon srd.
allecàju alacàgliu
allecanài allacanàe
allecàre , vrb: allegae,
allegai,
allegare Definition
foedhare bastat chi siat, foedhare de calecuna chistione, fintzes nàrrere / allegai a limba pérdia = in manera chi no si ndhe cumprendhet nudha
Synonyms e antonyms
arragionare,
chiltionare,
cuntrastare,
faedhare,
negossare
| ctr.
cagliare,
citire
Sentences
cussu piciochedhu allegat su tedescu ◊ allegat bèni, sa sinniora! ◊ de custu soe allegandudendhe solu cun tui ◊ candho nos intendhiat alleghendhe in sardu, su mastru nos daiat tres atzotadas
2.
su chi amus allegau mantènelu in su coro!
Surnames and Proverbs
prb:
chie est sàviu meda allegat pagu
Translations
French
discuter
English
to argue,
to talk
Spanish
hablar,
discutir
Italian
discórrere,
argomentare
German
reden,
argumentieren.
allecàre 1, allechiài , vrb Synonyms e antonyms allacanae, allebigiare, illecare Sentences su frori s'est allechiau Etymon srd.
allecàtu , nm: allegatu, allegatzu Definition su allegare, nau prus che àteru de sa manera chi unu tenet de foedhare, su foedhóngiu comente si distinghet de unu logu a s'àteru; fintzes iscusa, arreghèscia / connòschere a unu a s'a. Synonyms e antonyms alléghidu, faedhada Sentences connoschimos s'importàntzia chi tenet s'allegatu nostru ◊ po "coromalu", comente si narat in s'allecatu ortzulleinu, benit male a dhi ciapare s'arraica (F.Vella) 2. faghe su dovere, no chirches allegatos! Etymon srd.
allechionàu , agt Definition nau de ccn., chi no si curreget po is vítzios chi tenet, chi sighit in su vítziu Etymon srd.
alleconiadúra , nf Definition su alleconiare Etymon srd.