alleàe , vrb Definizione nau de sàmbene o àteru deasi, fàere a lea, a preta, cagiare Sinonimi e contrari acepare, aggromare, apiatare, cagiare Frasi su sàmbene de su porcu si alleat, si no est morigau.
alleàntzia , nf Definizione genia de acórdiu tra duos o prus po pònnere impare is fortzas in o po calecuna cosa, mescamente foedhandho de istados Sinonimi e contrari acódriu Frasi contr'a isse alleàntzia fatesint e cun sos grecos li ponzesint gherras pro li leare tzitades e terras Traduzioni Francese alliance Inglese alliance Spagnolo alianza Italiano alleanza Tedesco Bündnis.
alleàre , vrb: alliai 1 Definizione fàere un'acórdiu po si pònnere impare po calecunu iscopu Sinonimi e contrari alloedhae Traduzioni Francese allier Inglese to form an alliance Spagnolo aliar Italiano alleare Tedesco verbinden.
alleàu , pps, agt Definizione de alleare Traduzioni Francese allié Inglese allied Spagnolo aliado Italiano alleato Tedesco alliiert.
allebiàda , nf Definizione su allebiai Sinonimi e contrari illebiada Frasi su dolore mi at dadu un'allebiada Etimo srd.
allebiàe, allebiài, allebiàre , vrb: alleviare Definizione fàere prus lébiu unu dolore, una pena, fintzes unu pesu Sinonimi e contrari abbacai, abblandai, achedare, aliviai, alixerai, allenire, apachiare, apasaogare, asselenare, asseliare, assussegai, illebiare, illenare / illezerigare | ctr. ingrajai, peorare Frasi portant gràtzias e consolu po allebiai dogna mali ◊ alleviare sa tribbulia, allebiare sos turmentos ◊ iscàvula làmbrigas de iscioru, allebiadí sa cuscéntzia de su malu iscinitzu! Traduzioni Francese soulager Inglese to relieve, to comfort Spagnolo aliviar Italiano alleviare, risollevare Tedesco lindern, mildern.
allebigiàre , vrb: allebizare, allepizare, allibizare Definizione nau de erbas, pèrdere s'abba, asciutare sicandhosi; fintzes asciutare Sinonimi e contrari acalamai, allacanae, allizare, ammalmiare, assichillonai, calighinare, igragalare, illebizare, illizare, marciulari, pansiri / abbentai 1, asciutai Frasi custu bentu de sole no li at allibizadu sa foza ◊ undhas de prumu ant allepizau su lentíschinu 2. sa sartitza si allibizat posta in bértigas Traduzioni Francese se faner, se flétrir Inglese to fade Spagnolo marchitarse, ajarse Italiano appassire Tedesco verwelken.
allébiu , nm: alléviu, allíviu Definizione su abbacare, abbrandhare o menguare pruschetotu de unu sufrimentu, de unu dolore, de una maladia Sinonimi e contrari conciolu, disaggràviu, illébiu Frasi dhi siat de allébiu su dhu nomenai e in su celu siat! ◊ no at allíviu e cunfortu in su dolore ◊ pro alléviu, su dutore li at inditadu de si pònnere unu papinu ◊ tue ses alléviu de zente tribbulada! ◊ ite allíviu su pesadolzu candho unu est istracu!… Etimo srd. Traduzioni Francese soulagement Inglese consolation, comfort Spagnolo alivio Italiano sollièvo, confòrto Tedesco Trost.
allebizàre allebigiàre
allebronài , vrb: larbonare Definizione fàere su narbone Sinonimi e contrari annarbonai.
allèca , nf: allega, lega Definizione sa paràula, su foedhu chi si narat; sa cosa chi si chistionat; sa foedhada in cantu distinta de un'àtera de sa matessi limba Sinonimi e contrari faedhu, paràgula / algumentu, arragionu, chestione, tema 1 / allecatu / bodheta, istrísina, lendha Modi di dire csn: leare s'allega de… = fuedhai de…; bogare s'a., essire s'a. = fuedhai o intèndiri fuedhendi de ccn. chistioni; èssere allegatza (nau de ccn.)= allegàrgiu, bodheteri, crastuleri Frasi candho faedhaiat, nemos ndhe li cumprendhiat un'allega ◊ s'allega est che a su pugnale: chie la tenet l'iscat impreare! ◊ a bortas tocat a arrespramiai cun is allegas puru 2. e it'est s'allega chi zughides, totu custu chistionu?! ◊ tziu Tzèsari est intrau ancora sighendi s'allega sua ◊ cambiade allega e lassàdemi custos chistionos! 3. G. Mercurio at iscritu sa grammàtica de s'allega baroniesa 4. a allegas pariat chi che betaiant su monte a francas, ma fint mandrones etotu Etimo srd. Traduzioni Francese question, argument, thème, sujet Inglese question Spagnolo palabra, tema, asunto Italiano questióne, argoménto Tedesco Frage, Argument.
allecadúra , nf Sinonimi e contrari allacanadura, allacanonzu, apistixonadura, fiachesa, illechenadura Etimo srd.
allecàju alacàgliu
allecanài allacanàe
allecàre , vrb: allegae, allegai, allegare Definizione foedhare bastat chi siat, foedhare de calecuna chistione, fintzes nàrrere / allegai a limba pérdia = in manera chi no si ndhe cumprendhet nudha Sinonimi e contrari arragionare, chiltionare, cuntrastare, faedhare, negossare | ctr. cagliare, citire Frasi cussu piciochedhu allegat su tedescu ◊ allegat bèni, sa sinniora! ◊ de custu soe allegandudendhe solu cun tui ◊ candho nos intendhiat alleghendhe in sardu, su mastru nos daiat tres atzotadas 2. su chi amus allegau mantènelu in su coro! Cognomi e Proverbi prb: chie est sàviu meda allegat pagu Traduzioni Francese discuter Inglese to argue, to talk Spagnolo hablar, discutir Italiano discórrere, argomentare Tedesco reden, argumentieren.
allecàre 1, allechiài , vrb Sinonimi e contrari allacanae, allebigiare, illecare Frasi su frori s'est allechiau Etimo srd.
allecàtu , nm: allegatu, allegatzu Definizione su allegare, nau prus che àteru de sa manera chi unu tenet de foedhare, su foedhóngiu comente si distinghet de unu logu a s'àteru; fintzes iscusa, arreghèscia / connòschere a unu a s'a. Sinonimi e contrari alléghidu, faedhada Frasi connoschimos s'importàntzia chi tenet s'allegatu nostru ◊ po "coromalu", comente si narat in s'allecatu ortzulleinu, benit male a dhi ciapare s'arraica (F.Vella) 2. faghe su dovere, no chirches allegatos! Etimo srd.
allechionàu , agt Definizione nau de ccn., chi no si curreget po is vítzios chi tenet, chi sighit in su vítziu Etimo srd.
alleconiadúra , nf Definizione su alleconiare Etimo srd.