abbizàu abbizàdu
abbizósicu, abbizósu , agt Definition
chi est de abbizu, chi si acatat de totu, chi istat a s'avértida, a origas allutas, atentu po bíere o intèndhere totu
Synonyms e antonyms
abbizaghe,
avillante
/
abbistu,
billanti
Sentences
tenzo unu cane abbizósicu ◊ tue, fizu de su pópulu, ses semper abbizósicu ◊ su sindhacau bi fit, ma fit abbizósicu solu pro fàchere pacare sa tèssera! ◊ mancari abbizósicu in medas fainas, no ischio nemmancu cantu fachiat tres punzos de casu a mesupetza s'unu ◊ su cane miu prus abizosu si est dau a zannire coment'e pesàndheche a sirvone
Etymon
srd.
Translations
French
éveillé,
adroit,
diligent
English
awake,
weary person ready ??
Spanish
avisado
Italian
désto,
accòrto,
sollécito
German
aufgewegt,
umsichtig,
rasch.
abbízu abbígiu
abbízu 1 , avb Definition pagu pagu, agiummai nudha Synonyms e antonyms addizu, agigu, aizaredhu Sentences abbizu abbizu mi ndhe at tocadu! ◊ est un'arriu, ma s'àcua dha connoscit abbizu abbizu (I.Lecca) Etymon srd.
abblandài, abblandhàre , vrb: abbrandai,
abbrandhare,
abbrannare Definition
fàere brandhu, prus bonu a baliare, prus pagu forte, prus pagu airau, cumenciare a passare o miminare de unu dolore, de unu male, de unu patimentu, de unu fenòmenu; torrare, menguare, essire prus pagu de cantidade
Synonyms e antonyms
abbacai,
abblandhire,
abbonantzai,
achedare,
allebiae,
allenire,
apachiare,
apasaogare,
assebiai,
asselenare,
illebiare,
illenare
/
menguai
| ctr.
agghegiare,
crèschere,
incrispai
Sentences
mi est abbrandau su schinitzu de su fàmini ◊ antiga domo mia, recreu de su meu pensamentu, abblandhas sa tristia (P.Fae)◊ custu est prantu chi nisciunus abbrandat ◊ ti fia isetendhe pro mi abbrandhare penas e dolores ◊ o Babbu eternu, abblandha su rigore! ◊ seo ibertandho chi su cuadhu si abbrandhet ◊ a parte de merie s'aera si fut abbrandhada e no fut fritu ◊ si mi abbrannant sos ohis, cantu poto mantenzo
2.
candu andat mali sa laurera sa provista po fortza abbrandat
Etymon
spn.
ablandar
Translations
French
adoucir,
apaiser
English
to mitigate
Spanish
mitigar,
aliviar
Italian
mitigare,
attutire
German
beruhigen,
mildern.
abblandhíre , vrb Synonyms e antonyms abblandai.
abblàndhu , nm Definition frandhigu, totu su chi si faet po abbrandhare, apaghiare a ccn. Synonyms e antonyms frandigadura, improsu, losinga | ctr. agghégiu Etymon srd.
abblatívu , nm Definition
foedhandho de grammàtica, una de is desinéntzias o essias de su foedhu (nm., agt) in latinu (e fintzes in àtera limba) cunforma a s'idea chi si bolet giare de cosa fata de o cun
Translations
French
ablatif
English
ablative
Spanish
ablativo
Italian
ablativo
German
Ablativ.
abboài , vrb: abbuai Definition
abbruxare s'istula, is terrenos de arare; curpire, tocare a népide su laore
Synonyms e antonyms
abbrugiai,
abbruscare,
abburare
/
nabronari
/
abburvurare,
achichinare,
afurconare,
anneulare
Sentences
in cudhus campus si bit fumu: stau ca funt abbuendi!
Translations
French
brûler légèrement
English
to scorch,
to affect by smut
Spanish
quemar,
artigar
Italian
abbruciacchiare,
ingolpare
German
absengen,
mit Brandpilzen befallen.
abboaméntu , nm Definition maladia de su trigu, su guastu chi faet sa népide a is trigos Synonyms e antonyms abbuadura, anneulamentu Scientific Terminology mld Etymon srd.
abboàu , pps, agt: abbuau Definition
de abboai, abbuai; guastu de sa népide, de s'abbuera, nau de laore
Synonyms e antonyms
addulliu,
afrachilau,
allampiau,
anneuladu,
calinu,
chiconosu
Sentences
su lori est abboau
Translations
French
rabougri,
niellé
English
for a fruit which,
doesn't ripe for excess of heat,
affected by smut
Spanish
atizonado
Italian
golpato
German
aufgrund von Hitze ungenügend gereiftes Getreide,
von Brandpilzen befallenes Getreide.
abbobbocài , vrb Definition istare foedhandho, alleghetandho Synonyms e antonyms abbodhetai, aciarollai, arrallai, badaciare Etymon srd.
abbobbolloncàre , vrb: abbubbulicare, abbubbullicare Definition fàere bisciucas, a bubburucas Synonyms e antonyms abbuciucai, abbullucai, abbumbullai Sentences aiat natu chi nono ma no aiat mancu faedhatu: aiat solu abbubbulicatu sa fusina in buca e nche l'aiat sutzata a intro Etymon srd.
abbobbollotàe , vrb Definition pònnere sa màschera, ammontare, agiummai coment’e fàere a bobbolloti Synonyms e antonyms abbobborrotare, acarotai, caratzare | ctr. iscaratzare Etymon srd.
abbobborodhàu , agt Definition chi portat sa bentre ufrada, manna Synonyms e antonyms bentrudu, porodhudu Etymon srd.
abbobborrociàre , vrb Definition nau de is ogos, apèrrere cantu prus faet, meda, bene meda Synonyms e antonyms ilbambarriare, ispalpedhare, isparpalociai.
abbobborrotàre , vrb Definition pònnere sa màschera, ammontare, agiummai coment’e fàere a bobborrotu Synonyms e antonyms abbobbollotae, acarotai, caratzare | ctr. iscaratzare Sentences si est totu abbobborrotau po no dhu connòschere Etymon srd.
abbobinài , vrb Definition pigare a boghes Synonyms e antonyms abbochinare, atzerriai, berchidai Sentences duus ominedhus cumènciant a nosi abbobinai poita furiaus sciuidendu is mannalissas Etymon srd.
abboboscài , vrb Definition fàere orrúbiu, nau de sa carre; nau de malàidu, èssere budhiu che braxas de fogu Synonyms e antonyms arrubiscai Sentences bellu custu binu: fait zumiai is origas e abboboscat su nasu! ◊ sa mama carignàt su pipiu passendidhi sa manu lébia in sa faci sudada e abboboscada de sa callentura (S.A.Spano).
abbocàda , nf Definition su abbocare.