A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

càdha , nf: cadra, calda, carda Definition surra, passada de cropos (fintzes de àteru: es. de súrbios po pigare a befa); pelea manna o ifadu de su faghevaghe a meda, de unu trebballu fortzau, de s'arrennegu po cosas chi andhant a trotu, e àteru: totu significaos naos in cobertantza, ca sa calda is ferreris dhu narant a s'abbrigamentu de su ferru, candho est deasi abbrigau chi essit biancu Synonyms e antonyms fraca 2, surra / arrebbentada, arrebbentu, bataria, cària, cumbata, demozu, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, matana, mugna, munziada, pista, pistapone, podha, rebbatu, stragu 1 | ctr. discànciu, pasu Idioms csn: donai una carda a unu = abbanzare, surrai; donai una cadra de buca = improverare, refaciai; donai una carda de dentis = fuedhai mali, brigare a unu; leare, dare cadha = leare o dare arrebbentu, matana; cadha de prantu, de tússiu, de fele = atacu de prantu, de tússiu, de arrennegu; cadha de sole, de fogu = su abarrai a tropu pighendi soli forti me in istadi, istudendi fogu; donai sa carda = (puru) achicare fogu, fàghere fogu meda pro còghere sa terralla, inchèndhere su furru, assidai su forru cun faschinas medas: pro su ramenaju a "donai sa carda" est a martedhare su ràmine pro li dare sa forma; fai sa carda a margiani = arrexonai o afrontai a unu chena de profetu Sentences dhi at donau una carda de corpus, dh'at callentau!…◊ dhi donant una carda de fusti e dhu faint totu liagau ◊ una calda de tribbàgliu aiant créfidu!◊ si dh'isperdu s'ègua, babbu mi arrogat a cardas! 2. sos fizos sunt bochindhe su babbu a cadhas de fele! ◊ su pitzinnu si at fatu una cadha de prantu ◊ chi mi seu donau una cadra de marrai gei no est po dabbadas! ◊ una carda de bisonzu aiat créfidu po dhi passare sos vítzios!◊ sa cadha chi mi at dadu su pitzinnu?! odheu! ◊ Giuanni Batista iat donau una cadra de buca a su rei ca fut afancedhau cun sa connada Surnames and Proverbs smb: Cadda Etymon spn. carda Translations French rossée English hail of thrashing Spanish paliza Italian carpìccio, scàrica di busse, strapazzata German Prügel, Anpfiff.

càdha 1 , nf Definition cuadhu fémina Synonyms e antonyms ebba.

cadhàda , nf: cadhata Definition cosa chi si pesat in artu, nau pruschetotu de is fràmmulas de su fogu (ma fintzes de pruine); cuadhu o undhada manna de abba Synonyms e antonyms cadharida / aundhada / arborada Sentences ti moves dogni tantu brinca brinca e a cadhadas ti pesas che fogu (N.Marchetti)◊ dade tentu ca bi apo bidu cadhadas de fogu! ◊ si pesaiant cadhadas biancas che fumentu: fint sas undhas in su mare avolotadu ◊ su cadhu s'est pesadu a cadhadas Etymon srd. Translations French grosse vague English big horse, billow Spanish oleada Italian cavallóne German großes Pferd, Brecher.

cadhadòre , agt Definition chi giaet cadhas Etymon srd.

cadhài , vrb: cadhare, cardare, gadhare Definition giare una carda, una surra, iscúdere meda Synonyms e antonyms abbanzare, aciociai, addobbai, apodhare, arropai, assupare 1, atrempare, atripai, impodhare, isciúdere, magiare, sussare Etymon srd.

cadhàja , nf Definition paule, lurtzina de abba in is orrocas, paule manna in is errios mannos; a logos, una genia de istrégiu mannu Synonyms e antonyms lampatzu 1, pógiu, trógliu / cadhàrgiu, labia Sentences piciochedhus, andai a giogai in sa cadhaja! ◊ ti dh'arregordas candu andeiaus a annadai me is cadhajas? ◊ a meigamma andastis a sa cadhaja po acabussai 2. in su casufíciu callentant su lati in sa cadhaja.

cadhajòni , nm Definition ladamíngiu tostau apicigau a sa lana de is animales; nau de unu, brutu, prenu de brutesa Synonyms e antonyms àdhara, dhàdhara, ghiritoni, gradhajone, ladhagione / cadhóciu, ladhajosu 2. cussu cadhajoni si est postu a fastigiai! Etymon srd. Translations French crottes English dung Spanish sirle (animali) Italian càccola German Kot.

cadhamarídos , nf Definition genia de martigusa chi narant fintzes binistra màsciu, iscova de bíngia, de bòi, de preidi, de argiolas, e faet una genia de frutighedhu a pibione tundhu orrúbiu, síngulu Synonyms e antonyms brigantina, iscorravoe, líbida, libidana, scovioi, tzacabingiadas Sentences s'edile ube seperabat sos crapitos fit infertziu a sepe de matricúsia e cadhamaridos Scientific Terminology mt, Osyris alba Etymon srd. Translations French genestrole English base-broom Spanish guardalobo Italian ginestrèlla German Färberginster.

cadhàniu , agt Definition chi est o istat totu brutu, chi no contivígiat sa limpiesa de sa persona sua etotu, chi trascurat is fainas de sa domo Synonyms e antonyms cadhóciu, cadrangiosu, mugosu | ctr. límpiu, netu.

cadhàre cadhài

cadhàre 1 cardài

cadhargiòla , nf Definition min. de cadhàrgiu Synonyms e antonyms labioledhu Sentences bai a domu e prepara cussa cadhargiola de abba callenti, ca mi serbit! Scientific Terminology stz.

cadhàrgiu , nm: cadharzu 1, cadhaxu, cadraxu, cardàgia, cardàgiu, cardaxu, cardazu, chedhàrgiu, chedharju, chedharzu, cradaxu, cradhaxu Definition genia de istrégiu mannu e largu prus che àteru de metallu a pònnere abba, late, e àteru; genia de trébide / min. cadhargiola, chedharjedhu, chedhargiolu Synonyms e antonyms caldarone, labia, labiola / trebidàlgiu Idioms csn: cardaxu de gisterra = su fundhu de sa gisterra; pèrdiri lati e cradhaxu = pèrdere totugantu, sacu e sale Sentences apu biu unu cardaxu mannu… aintru ci fiant trinta arramanajus martedhendu e s'unu no s'intendiat cun s'àteru! ◊ sa bagadia andàt a chedhàrgiu a conca, a frúmene ◊ ch'est orrutu su pipiu a su chedharzu de su soru 2. ci at pérdiu totu, lati e cradhaxu Scientific Terminology stz Etymon ltn. caldarium Translations French chaudière English cauldron Spanish caldera Italian caldàia German Heizkessel.

cadhàri cabadhàre

cadharída, cadharíga , nf Definition cosa chi si pesat in artu e coment'e a brínchidu (fogu, abba) Synonyms e antonyms fiamarida, fracarida, pampada Idioms csn: cadharidas de risu = risu a meda; pesàresi a cadharidas (nau de ccn.)= tzerriai cun arrennegu Sentences su chi no distruent sos bentos lu distruent sas cadharigas de su fogu ◊ si bidiant sas cadharidas e medas no si sunt acurtziados timindhe de che abbarrare brujados Etymon srd. Translations French saut démesuré, flot, flambée English excessive jump Spanish llamarada, chorro Italian salto sperticato, flutto, fiammata vorticósa German hochaufgeschossener Sprung, Woge, Stichflamme.

cadharíta , nf Definition nau de is animales, su si pesare coment'e istrantàgios inartandho is peis de ananti Synonyms e antonyms arborada, archetada Sentences si mi est pesadu su cadhu a cadharitas e istrampadu mi che at a terra Etymon srd.

cadharitzàta , nf Definition undha manna de abba, coment'e una cadharita Sentences in su mare si fit pesata una bete cadharitzata chi aiat cuatu sa barchita (A.Pau) Etymon srd.

cadhàrzu , nm Definition cuadhu de linna, cabadhete mannu, artu, a tres peis; nau de cosa o fintzes de persona, chi est arta meda, tropu Synonyms e antonyms trebidàlgiu 2. za est pagu artu custu letu, paret unu cadharzu! Translations French tréteau English stand Spanish caballete Italian tréspolo German Gestell.

cadhàrzu 1 cadhàrgiu

cadhàta cadhàda