coceròni , nm: cociarone,
cocienoni,
cocioroni,
cuceroni,
cuciarone,
cuciaroni,
cutzarone,
cutzerone Definition
terudha tupada, po umprire cosa mescamente de brodu; una genia de pigione chi portat su bicu a bisura de cullera / èssere semper in mesu che cutzerone in patedha = sempri fichiu in dónnia cosa
Synonyms e antonyms
terudha
/
bicàngia
Sentences
móricat sos gurugliones chin su cutzerone ◊ in su cugudhu de sa tzeminera, unu filu frimau de parti a parti cun duas tàcias apompiàt crobetoris, coceronis e turras istampadas
Scientific Terminology
ans, pzn
Translations
French
louche,
cuillère à pot
English
ladle,
duck
Spanish
cucharón
Italian
méstolo,
cucchiaióne,
ànatra mestolóne
German
Suppenlöffel,
Löffelente.
cocheàchina , nm Synonyms e antonyms abeana, apiaresa, marragau Scientific Terminology pzn Etymon srd.
cochecàstanza , nm Definition genia de istrégiu istampau po orrostire castàngia Synonyms e antonyms brageri, testu Etymon srd.
cochedhéri , agt, nm Definition chi o chie si fichit in dónnia cosa, mescamente in fainas de féminas Synonyms e antonyms afrodhieri, fichete.
cochedhítu , nm Synonyms e antonyms conchedha 2 Sentences piscaus conchedhitu e pirímbua Scientific Terminology psc.
cochèra , nf: coghera Definition
imbriagadura mancari bona, manna
Synonyms e antonyms
aciumu,
cispa,
coichina,
coidura,
cota,
cotzera,
cotua
Sentences
su badalocu che fit acabbau a s'impudhile afocau in d-una cochera ◊ cos'e imbriagos no si dh'iant fata a lassare s'imbaru de sa mesa po sa tropu coghera ◊ cussu ndi at bodhiu una bella coghera
Etymon
srd.
Translations
French
cuite,
ivresse
English
drunkenness
Spanish
borrachera
Italian
sbrónza
German
Rausch.
còchere , vrb: còere,
còghede,
còghere,
coi,
còiri,
cori 3 Definition
pònnere in su fogu (o in àteru chi faet su matessi efetu) cosa po dh'aprontare a papare, a manera de essire modhe e de sabore diferente, prus bona a digirire (ma manigiau a solu bolet nàrrere fàere sa cota de su pane); cufetare genias de papares cun s'aghedu; abbruxare calecuna essidura po dha sanare; lòmpere, cumprire de frutuàrios a puntu de èssere bonos a papare (prus che àteru is chi càmbiant colore meda); fàere cambiare o àere dannu po curpa de calecuna cosa o de ccn.; rfl. bufare binu o cosas cun àrculu a tropu a puntu de no atinare bene cun bene / pps. cotu; ind. pres. 1ˆ p. sing. dèu cotzu, deo cogo; ind. imp. 3ˆ p. sing. codiat, cuèt, 3ˆ p. pl. cuenta; ger. codendi, coenno, coghendhe, coghindhe
Synonyms e antonyms
acoghinare,
arrustire,
budhire,
ciòmpere,
crompire,
imbreacare
Idioms
csn:
còchere, còiri in su fogu; intrai in coi = comintzare a còghere; cotu a sole (nadu de carchi frutuàriu rutu a terra) = anniedhigau de su soli forti; còiri a lissu (o a budhiu), còiri arrustu, a colori de òru, a sullenu; còiri a fogu pàsiru = a fogu lenu; ómini malu a còiri = de malu cotu, chi no bi cazat, chi est malu e no si currezet; còiri de ccn. cosa = ischedhare, iscrammentai; domo de còghere = aposentu inue bi est su furru pro sa cota de su pane; palas de còghere = palas addatas, ladas meda e a màniga longa, pro che betare su pane in su forru a còghere; còiri su coru a ccn. = ammodhigare su coru, pàrrere làstima
Sentences
sa tratalia est cuncordada e istaus pagu a dha còere!◊ stau ca allomíngiu su fogu e mi cotzu custus sintzigorrus ◊ a sa mulleri dh'at agatada codendi macarronis ◊ sa sartitza si cufetat cun aghedu, ca la coghet ◊ a mesudie nos coghimus sa peta ◊ issa est sa mellus codendi petza de pudha ◊ custa cosa si dha coghius ◊ is boveris issu dhus coit a lissu cun allu e sabi ◊ mamma est coghendhe unu pagu de tataliu in s'ischiscionera ◊ sos de domo oe sunt coghindhe ◊ a mamma tua no la chirches ca ch'est tota die coghindhe
2.
sa ua coghet in cabidanni ◊ po santu Rafieli coit sa mura de arrú ◊ bi at figu chi coghet in tríulas ◊ si fit istadu in bassura su frutuàriu aiat cotu premediu ◊ cun custu sole forte sa figu si ch'est cota in pagas dies ◊ sa síndria est intrendi in coi
3.
bi at essidas chi sunt de còghere
4.
tatza como e tatza posca, si sunt mesu cotos ◊ isse bufat ma daet tentu de no si còghere
5.
no ti ndi ses cotu de su refudu de cussa fémina?!…◊ no mi coint is malis allenus ◊ tui a totus aporris, totus ti coint su coru!
Surnames and Proverbs
prb:
candu su pòberu est prontu a coi, ndi dhi arruit su forru…
Etymon
ltn.
cocere
Translations
French
cuisiner
English
to cook
Spanish
cocer
Italian
cuòcere
German
kochen.
cochèta , nf: cochita Definition
sa tega de su greme de sa seda (tundha si sa cria est fémina, longhita si est mascu); genia de pane grussu, ispianada fine cun patata
Synonyms e antonyms
coconi,
teca
/
coatza 1
Sentences
segai is cochetas po ndi essiri su bremi ◊ su bremi de sa seda fait sa cocheta ◊ sa cocheta est acanta de s'iscrapudhai
2.
pro sos moltos, mamma faghiat sas cochitas chin símula e pumuderra budhidu
Etymon
itl.p
cochet
Translations
French
cocon,
coque
English
pod
Spanish
capullo
Italian
bòzzolo
German
Kokon.
cóchi , nm: cocoi 1 Definition in su foedhóngiu de o po is pipios, ou; unu chi si tenet a preferu, su prus istimau de domo, su fígiu de sa pudha bianca Synonyms e antonyms chichilitoni, dhudhu.
còchi , nm Definition su mascu de sa coca Synonyms e antonyms cocu 1.
cochidòra , nf: cochitora, coghidora Definition fémina chi andhat a sa giorronada a fàere cotas de pane (e mescamente betat e contivígiat su pane in su forru), o chi tenet s'impreu de còere is papares Synonyms e antonyms cotogliana, ifurradora Sentences sas coghidoras si ndhe sunt pesadas chito e intradas sunt a suíghere, pro fàghere su pane ◊ a custa coghidora la chircaiant a bínchidas de pare prite li essiat pane bellu e bene fresadu Scientific Terminology prf Etymon srd.
cochidúra , nf: coghidura Definition
su còere sa cosa; lompimentu de is frutuàrios o manera de fàere calecuna cosa chi faet a còere; su bufóngiu a tropu de cosa cun àrculu
Synonyms e antonyms
cochintzu,
cotua,
coimentu
/
cota
/
cumpridura,
lompimentu
/
aciumu,
cochera,
coichina,
cotóbbia,
imbreachera
2.
ne bogat su frammentalzu chi aiat regoltu de s'àtera coghidura, dh'ammódhigat in abba e dhi amméschiat unu pagu de farina
Etymon
srd.
Translations
French
cuisson
English
cooking
Spanish
cocción
Italian
cottura
German
Kochen.
cochíglia , nf Definition
lítera o àteru postu in fadhina, de malesaura, in trebballos de istamperia
Translations
French
coquille (typogr.)
English
misprint
Spanish
errata
Italian
refuso
German
Druckfehler.
cochína , nf: coghina,
cogina,
cosina,
coxina,
cuchina,
cucina 1,
cughina,
cugina,
cuxina Definition
aposentu, in sa domo, ue si faet a papare, si papat, si faet su fogu, si passat ora, si abbarrat a fàere faina, chistionare; cogina, cucina 1 fintzes forredhos a gasu (o àteru) po coghinare / cogina de manígiu = prus andhante, inue si faent totu is fainas
Synonyms e antonyms
cochinadolza
Sentences
tèngio is pingiadas in coghina ◊ in cuchina bi aiat una ziminera ◊ Cicita est in coxina fanteriendi po aprontai sa cena ◊ in sa cosina si seraiat su fiagu de su sufrissu ◊ sa cogina fut manna, bàscia, cun sa crobetura a bigas
2.
dhue at una cogina a gasu a costau de sa porta ◊ sa pobidha si at comprau forredhos modernos, cucina a gasu ◊ no teniat ne frizi e ne cucina
Surnames and Proverbs
prb:
sa coghina minore faghet sa domo manna
Scientific Terminology
dmo
Etymon
ltn.
cocina
Translations
French
cuisine
English
kitchen
Spanish
cocina
Italian
cucina
German
Küche.
cochinàda , nf Definition su cochinare Synonyms e antonyms cochidura Etymon srd.
cochinadòlza , nf Synonyms e antonyms cochina Etymon srd.
cochinàre , vrb: acoghinare,
coghinare,
coginai,
coginare,
coxinai,
coxinari,
cuchinare Definition
còere is papares, fàere a papare in coghina, còere sa minestra
Synonyms e antonyms
còchere,
ghisai
Sentences
in domo nostra no bi at mancu una fémina pro coghinare e samunare ◊ soe andandu ca mi tocat a coxinari
Etymon
ltn.
cocinare
Translations
French
cuisiner
English
to cook
Spanish
cocinar
Italian
cucinare
German
kochen.
cochinàu , pps, agt Definition de cochinare; chi est cotu, foedhandho de papare.
cochinèra , nf: coghinera,
coxinera,
cuxinera Definition
fémina chi faet e coet sa cosa de papare, chi manígiat sa coghina
Synonyms e antonyms
coginadora,
prantzera
Sentences
Larenta est una grandhe coghinera, zughet manos de oro pro fàghere mànigos licarzos e durcheria ◊ cussa fit istada coghinera in domo de zente rica
Scientific Terminology
prf
Translations
French
cuisinière
English
woman cook
Spanish
cocinera
Italian
cuòca
German
Köchin.
cochinéri , nm: coghineri,
cogineri,
coxineri,
cuchineri,
cuxineri Definition
ómine chi faet e coet sa cosa de papare, chi manígiat sa coghina
Synonyms e antonyms
coidore
Sentences
pannuenante si ponzesit coment'e coghineri o artesanu
Scientific Terminology
prf
Translations
French
cuisinier
English
cook
Spanish
cocinero
Italian
cuòco
German
Koch.