cólica, cólicu , nf, nm Definition mali masculinu, punta de dolore forte de no dhu pòdere aguantare chi benit mescamente a bentre, o fintzes a is errigos, a su figau Synonyms e antonyms francosina, passacólica, stratzonis Scientific Terminology mld.
coligóli , nm Definition animaledhu cun su corgiolu tundhu a bisura de caragolu; a logos est sa cosa chi arregollent is piciochedhos andhandho de domo in domo a carrasegare Synonyms e antonyms cocoi, sintzigorru Sentences fintzas dogna coligoli s'ispassillat allirgau (Gd.Piras) Scientific Terminology crp.
coligóli 1 , nm Definition
genia de mustajone o mamutzone po giagarare crunculleos e àteros pigiones (e fintzes mamutzone de carrasegare)
Synonyms e antonyms
furriadolza,
mustagione,
tzacarradroxa
Sentences
a carrasegare fiat bestiu de coligoli ◊ pighiaus su coligoli a sos ballos
Etymon
srd.
Translations
French
épouvantail à moineaux
English
scarecrow
Spanish
espantajo
Italian
cacciapàsseri
German
Vogelscheuche.
colimínzu , nm: colominzu,
columinzu,
culiminzu,
culuminzu Definition
su puntu prus artu de su barracu, de sa teulada, ischinale de teulada (a logos fintzes sa biga de s'ischinale); sa essia de su fumu de sa forredha, in sa teulada
Synonyms e antonyms
cucumenale,
pinnacúcia,
pópula,
sima
/
fomajou
Sentences
sos columinzos sighiant a rupiare fumu atoscadu
2.
fumat dae su columinzu su foghile
Scientific Terminology
dmo
Etymon
ltn.
*culmineum
Translations
French
cheminée,
faîte (de toîture)
English
chimneypot
Spanish
chimenea
Italian
comìgnolo
German
Schornstein.
cólimu , agt: cólumu,
cúlumu Definition
chi est a oros, prenu prenu, nau de istrègios o misuras; cosa a meda / avb. a cólimu = a oros, prenu prenu de no bi càbere àteru: nadu de mesura podet èssere prena a cucurru (diferente de a oros, a rasu)
Synonyms e antonyms
acucuradu,
pienu
/
muntone
Sentences
a sos proite dubbiosa isetat una risposta cóluma de sustàntzia ◊ su mundhu est cólumu de peleas
2.
sas lúscias las ant pienadas a cólumu ◊ su trenu passat sempre a cólumu de zente ◊ s'arveghe zughet sas titas a cólumu de late
3.
sufrit unu cúlumu ispaventosu de males
Etymon
itl.
Translations
French
plein
English
full
Spanish
colmo
Italian
cólmo
German
voll.
colíru chibíru
colíssa coléssu
colissài colessài
colivetài calafatài
colizòne , nm: corigioni,
corizone,
curizone Definition
sa parte prus méngius de su linu, sa chi tessent a tela, a pannos, a lentzolos, e fintzes sa parte prus bona de sa lana; su coro, is fogighedhas prus modhes de erbas acupadas (latuca, càule), fintzes su nasedhu, sa parte de mesu ue su frutuàriu (es. pira, mela e àteru) portat su sèmene / su corizone de s'ijerru = su grofu de s'ierru
Synonyms e antonyms
coramedhu
/
cdh. curicioni
Sentences
su corizone si trataiat pro su tessinzu a telarzu de sas telas fines
Scientific Terminology
rbr
Etymon
ltn.
carilione(m).
Translations
French
partie fine du lin
English
fine part of linen
Spanish
parte sutil del lino
Italian
parte fine del lino
German
feiner Teil des Leinens.
còlla , nf: coza Definition
in sa carena de su mascu, genia de búscia ue portat is butones e fintzes is butones etotu
Synonyms e antonyms
cogionera
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
colea
Translations
French
scrotum,
testicules
English
scrotum
Spanish
testículos,
escroto
Italian
scròto,
testìcoli
German
Hodensack.
còlla 1 , nf Definition genia de cosa apicigosa (prus che àteru lícuida o cagiada) po mantènnere atacaos impare materiales o orrugos de materiales fintzes diferentes Synonyms e antonyms cola Etymon itl. colla.
colladórgiu , nm Synonyms e antonyms acóbiu, acotu, corcadorju*, dormitógliu, giachidorzu.
collàna , nf: conalla Definition
genia de cosa (tira de pedhe, filera de frores o prendhas intraos in d-unu filu) chi si ponet in su tzugu e si lassat pèndhere in petorras (sa de is animales, si est de pedhe, abbarrat giusta, larga cantu bastat po no dhis nòghere)
Synonyms e antonyms
buturada,
cannaca
/
collete,
collu
/
cdh. cudhana
Sentences
is burricus no pretendant de èssi a conalla coment’e is meris!
Scientific Terminology
prd
Etymon
itl.
Translations
French
collier
English
necklace
Spanish
collar
Italian
collana,
collare
German
Kette,
Halsband.
collanàdu , agt Definition chi portat collana, chi est postu de collana Synonyms e antonyms acannacau, collaradu Sentences sa bracutza mia est collanada Etymon srd.
collaràdu , agt Definition chi portat collana, guturada Synonyms e antonyms acannacau, collanadu Sentences a sos duos innóchidos si lis presenteit unu becu mannu, niedhu che carvone e collaradu de biancu Etymon srd.
collàre , vrb Synonyms e antonyms colcare* Sentences si abbarro collau no m'isbarro sa manu… ◊ sos pastores collavant in foras, timendhe sos ladrones.
collàrgiu , nm Definition trastu de barracu, de cuile, genia de cullera fata de sa punta de unu corru de pegus de bulu, o de mascu brebeghinu Synonyms e antonyms cogalzu*, cragallu, giogalzu Scientific Terminology ans.