cagliadédhu , nm: calgiadedhu, calladedhu, callaedhu Definition late tocau a càgiu ma no ancora fatu a casu; ludu cagiau chi faet s'abba comente proet Synonyms e antonyms cagiau, frua, lataxedu, pieta Sentences a su lati intebidau si ponit su callu e apustis essit su calladedhu Scientific Terminology csu Translations French bouillie English swill Spanish papilla Italian poltìglia German Brei.
cagliàdu , pps, agt: cagliau Definition de cagliare; chi no est foedhandho / a sa cagliada = a sa muda, chentza faedhare Synonyms e antonyms citiu, mudu Sentences pustis de tantu faedhare si est cagliadu 2. fit custrintu a parare coràgiu e a conca bàscia, cagliadu ◊ sas limbas malas o puru amorosas issa cagliada tzarrare at lassadu ◊ in s'abba current undhas… deo las isculto cagliadu 3. apo sufridu a s'iscuru e a sa cagliada.
cagliadúra , nf: calladura, cazadura Definition su si cagiare de unu lícuidu Synonyms e antonyms abbeladinadura, callamentu, ghelonzu Etymon srd. Translations French coagulation English coagulation Spanish coagulación Italian coagulazióne German Gerinnung.
cagliài , vrb: cagliare, callare, calliai, calliare, chellare, chelliai Definition (intrs.) firmare de foedhare, istare o fàere istare a sa muda, citios / callare a sa muda = abarrai citiu Synonyms e antonyms acaidare, assamudare, atzitare, atzitire, cedae, citire | ctr. faedhare Sentences si bis, de cagliai bonu est chi procuris! ◊ aiat postu sos amigos in frisciolu, bei leaiat gustu e si caglieit mudu ◊ callamila, no mi ndhe sigas mancu a nàrrere! ◊ de faedhare mai no si chellat narendhe male de dogni persone (A.Zedde)◊ como chella a sa muda! ◊ Maistu, faedhos chellare custos chi sunt abboghinandho!◊ càlladi, calla, chi faghes menzus!◊ tue chelladi, isoloriada, e tue, Andrí, setzidi in cue e lassadha cantare a cussa! 2. chellaos chellaos, aiant cominciau a trantzire su fenu pro arribbare a s'àtera bandha Surnames and Proverbs prb: carta cantat e língua càgliat Etymon spn. Translations French se taire English to be silent Spanish callar Italian tacére German verschweigen.
cagliài 1 cagiàre
cagliàre cagliài
cagliarésu , nm: callaresu Definition moneda de su Regnu de Sardigna: su sesunu (1/6) de su sodhu sardu; chi est de Castedhu (ant. Càlaris, Càralis) / figu callaresa = una calidade de figu Synonyms e antonyms castedhaju Sentences sos mandrones no gastant unu cagliaresu, però su sonu de sas istentinas si lis intendhet una miza atesu! Surnames and Proverbs smb: Calaresu, Callaresu Etymon srd.
cagliàu cagliàdu
caglientài , vrb: callentai, callentare, cazentare, chellentare Definition giare o fàere caentu in calecunu logu o a calecuna cosa, fàere crèschere sa temperadura: nau de animale fémina, bènnere in more, in calore / callentai is origas a unu = mazare, iscúdere Synonyms e antonyms acalorgiae, acalorire, caentare, cheghentare, iscaentare, iscaldire | ctr. ifridare Sentences est callentendusí in su fogu ◊ su soli callentat meda me in s'istadi ◊ est callentendusí is didus cun su súlidu ◊ pigas unu poghedhu de ollu e dhu callentas ◊ cussu fragu bellu chellentat su nasu e su coro! 2. chi si callentat, cuss'animali, dhi ghetaus su mascu Etymon srd. Translations French chauffer English to heat Spanish calentar Italian riscaldare German wärmen.
cagliènti caènte
caglientúra , nf: cajentura, calentura, callantura, callentura, calintura, caxentura Definition calidesa de corpus, budhidore de sa carena, singiale de maladia; fintzes calidesa de tempus Synonyms e antonyms caentura, frea Idioms csn: c. apicigosa = de maladia chi atacat; c. de frebba = febbrighedha de maladia chi est benindhe; portai is calenturas, èssiri a callenturas = zúghere sa frebba; erba pesa c. = erbanuscada (ajuga iva) Sentences mi parit ca est betandumí callentura ◊ cumintzau apo a intèndhere dolore a sa gula e una callentura manna in totu su corpus ◊ portat is callenturas: poita no intrat a dhu visitai? ◊ misuradí sa callentura, toca! 2. sa callentura de su predi de Mòguru dh'intrit, ca iat iscallau su giàguru a gropas! ◊ una callentura chi abbruxit is mustatzus de su dotori! Etymon spn. Translations French fièvre English fever Spanish fiebre, calentura Italian fèbbre German Fieber.
càgliu , nm: callu, caxu 1, cazu Definition su late de s'istogomedhu de su fedu piticu ancora suendho (angione, crabitu) po fàere s'abba de càgliu a mòrrere su late de fàere a cagiau e a casu: dhu narant fintzes po istògomo Synonyms e antonyms càlgiu, ciagu, cracu, pazu 1 Idioms csn: angioni de callu = anzonedhu de late, chi at petzi sutu late e pro cussu zughet su cragu netu; àcua de callu = su cragu sortu in abba e muntesu in ampulla, prontu pro acragare su late candho serbit; ti torrat su callu (nadu de cosa chi si mànigat o chi si bufat)= ti assentat s'istògomo; su callu furriau = catzadura de criadura suindhe, candho ndhe torrat unu pagu de late; su callu arrutu = dolore de istògomo de sa criadura; casu tastau a cazu = corpadu a cragu, cun tropu cragu; andai, arrúiri, sètziri in callu (nadu de carchi cosa a ccn.)= cúrrere a cazu, cúrrere de culu, piàghere chentza unu motivu zustu, gai segundhu su meledu, èssere a simpatias Sentences ca timio a mi essire casu malu, cazu anzenu no ndhe apo mai usau ◊ o su crabarzu, a ndhe tenet de cazu de crabitu? 2. apusti pràngiu, totus portant su callu prenu 3. chi no est cosa chi dhu secit in callu no dhu cumbincis! ◊ chi dhu setzit in callu gei dhu scit ita fai! ◊ acosta tui ca dhi ses arrutu in callu! ◊ dèu no seu "tziu" ma "Signor" Micheli, chi ti andat in callu! ◊ cussa si comprat su chi dhi calat in callu Surnames and Proverbs smb: Callu Etymon itl. Translations French présure English rennet Spanish cuajo Italian càglio German geronnene Milch.
càgliu 1 càllu 1
càgliu 2 , nm: callu 2 Definition orrúmbulu chi si faet cun totu sa carena ponendho su cúcuru in terra, faendho su corpus agiummai a lómboru, e giaendho un'ispinta cun is peis a che furriare Synonyms e antonyms cardugúcuru, concurumbedhu, cucurinculu, cucuriscàrgiu, cucuruvichidu, furriagallu, trodhulone Sentences ti dongu una scofada de pei chi ti fatzu fai dexi callus! Surnames and Proverbs smb: Callu Scientific Terminology ggs.
cagliúga , nf Definition genia de erba chi assimbígiat a su cagarantzu e po cussu dhi narant cagarantzu areste, molentinu, cocoininni burdu e no est de papare: su sèmene chi faet praghet meda a is codroneras e po cussu dhi narant erba de cardaneras, de cardedhinas o predu feche Synonyms e antonyms concuda 3, pedruveghe / cdh. cagliuca Scientific Terminology rba, Senecio vulgaris Translations French séneçon English groundsel Spanish hierba cana Italian èrba calderina o senecióne German Vogelkraut.
càgna , nf Definition genia de lentesa po mandronia, de pagu gana, de isténiu Synonyms e antonyms apódhiu, fiaca Sentences boltendhe die si poniat cagna (P.M.Canu) Etymon itl. cagna Translations French indolence English indolence Spanish indolencia Italian indolènza German Nachlässigkeit.
cagnolàre , nm: cagnonale, cagnovali Definition calidade de bide e de àghina niedha chi faet unu de is méngius binos sardos: su cannonau Synonyms e antonyms cannonadu Scientific Terminology frt Etymon srd.
cagnólu , nm Definition istampu chi si lassat in sa fogàgia po dhue lassare intrare ària.
cagnonàle, cagnovàli cagnolàre
càgnu , nm: càngiu, cànniu Definition genia de erba, sa chi faet su linu cagnu; orrobba e fune de cànnau Synonyms e antonyms cànnabu* 2. a sa fruca ci at a portai a tui, su buginu, po ti pònniri su cànniu in su tzugu! Scientific Terminology rbzc, Cannabis sativa Translations French chanvre English hemp Spanish cáñamo Italian cànapa German Hanf.