caltzída , nf: caltzira,
carcida,
càrcida,
carciga,
cartzida,
cracida,
cracira,
cratzida Definition
genia de istrégiu largu a fundhu tundhu, a costaos artos e un'asa a mesu cricu, a bisura de umpuale
Synonyms e antonyms
boale,
cacidone,
gupiale,
istagnale,
mussórgiu,
pipordo,
séchia
Sentences
como ti ndhe fato ingúllere una caltzida, de cafè! ◊ botos, cartzigas, carderas e brocas ti impitant totu die…◊ nci ghetant sa cracida a funtana po ndi pesai s’àcua po s'isciacuai
Scientific Terminology
stz
Etymon
ltn.
*calcitra
Translations
French
seau
English
pail
Spanish
cubo,
balde
Italian
sécchio
German
Eimer.
caltzigài cacigài
caltzínzu , nm: cartzinzu, cratzíngiu Definition trastu fatu in forte de bestire in is peis Synonyms e antonyms caltzamenta, cartu, cartzadura, cosíngiu Etymon srd.
caltzíra caltzída
caltzíta caltzèta
caltzòfa , nf: canciofa,
cantzofa,
cantzorfa,
cartzofa,
conciofa,
cranciofa Definition
(upm) su cardu prantau (gureu) chi faet cambu longu, grussu, e conca manna totu a fògias cracas inue, si est lassada, faet su frore: connotu e impreau meda po papare cruo e cotu (fintzes sa crosta de is fògias de is pigiones)
Synonyms e antonyms
cardu,
iscarciofa
Idioms
csn:
c. punciuda = ispinosa; c. maseda o a conca de gatu = cussa chi no zughet ispina; sa c. de sa castàngia = sa raga; èssiri a sa canciofa = in su cardali, trabballendi canciofa
Sentences
eus fatu canciofa cun pisurci a ischiscionera ◊ su meri faiat acuai a mei su gureu fintzas chi bogàt sa canciofa ◊ babbu oi est a sa canciofa ◊ innétia sa cartzofa ca la coghimus!◊ su coru de sa canciofa s'imbruscinat in d-un'impastu de ous,lati e farra e si frit
Scientific Terminology
rbzc, Cynara cardunculus var. scolymus
Etymon
ctl.
carxofa
Translations
French
artichaut
English
artichoke
Spanish
alcachofa
Italian
carciòfo
German
Artischocke.
caltzolàgiu, caltzolàju, caltzolàzu , nm: cartzolaju Definition maistu chi faet cartzamenta, iscarpas Synonyms e antonyms botinarju, caltzeraju, mastruiscarpas, sabbateri / cdh. caltzulaju Sentences su caltzulaju at armas de puntura, de tàgliu e colpu e mórigu e tzochedhu, sula, trinchete, e pro sa pistadura de sola e pedhes at pedra e martedhu (P.Casu) Scientific Terminology prf Etymon itl. calzolaio.
caltzònes, caltzònis , nm pl: cartzones,
cartzonis,
cracionis,
cratzonis Definition
bestimentu a duas camberas de bestire in is cambas e fintzes a chintzu: est mescamente, ma no solu, bestimentu de ómine (e unu tempus solu de ómine, tanti chi portai cratzonis boliat nàrrere èssere ómine nau prus che àteru in su sensu de ómine de imprastu, de zudu)/ caltzonis de arroda = sas ragas de su costúmene; caltzonis de tela = pantalones biancos de su costúmene chi si ponent suta de sas ragas; partes de sos c.: camberas, chítula, passantes, busacas, bragheta, cadhu, órulu; portai is cratzonis a brutzu de pei = curtzonzos
Synonyms e antonyms
pantalones
Sentences
su mucadoredhu mi che lu ponzo in sa busciaca de sos cartzones ◊ sa mama li at cositu sos cartzones novos ◊ su piciochedhu portat is mígias niedhas e is cracionedhus de pannu
Surnames and Proverbs
smb:
Calzone, Calzoni
Scientific Terminology
bst, cst
Etymon
itl.
Translations
French
pantalon
English
trousers
Spanish
pantalón
Italian
calzóni
German
Hose.
càlu , nm Definition cora de abba chi andhat de un'ortu a s'àteru Synonyms e antonyms cola 1, leada Etymon srd.
calubbía callabbía 1
caludósu , agt Definition nau de terra, chi est a ludu (de calu; terra de caludu = ludosa) Synonyms e antonyms ludosu Sentences sa terra caludosa in logos de artura che tirat su lampu (L.Pisano).
càlui càbi
calúnnia , nf Definition male chi si narat de unu chentza chi mancu siat beru, solu po dhi bòllere o fàere male Synonyms e antonyms callione, calónia, impostura Etymon itl. calunnia.
calunniadòre , nm Definition limba mala, chie narat male de s'àteru, chie bogat fogu a un'àteru naendho cosas graves chi no funt Synonyms e antonyms afusadore, afuseri, arrebbocadu, limbimalu, mintapare, missimpari, tragalleri Scientific Terminology ntl.
calunniài, calunniàre , vrb Definition nàrrere calliones, cosas chi no funt, bogare fogu a un'àteru Synonyms e antonyms sfamai, tragagiai / acacigai, sutai Etymon itl. calunniare.
calúra , nf Definition caentu meda, tropu / andhare, essire, triballare a sa c. = in oras de basca Synonyms e antonyms basca, caldura, calentori | ctr. frios Sentences forsis, a sa calura chi tenias, brujendhe in sas fiamas ti creias ◊ pisti a calura chi est faghindhe oe! ◊ fit tempus de calura mala, aera de austu chi brujat che fogu ◊ proite mi ndh'azis batidu a sa calura? ajozi a bidha a su friscu! Scientific Terminology tpm.
calurèsa , nf Definition
su calore chi giaet sa sustàntzia de totu su chi si papat
Synonyms e antonyms
calore,
caloria
Etymon
srd.
Translations
French
calorie
English
calorie
Spanish
caloría
Italian
calorìa
German
Kalorie.
calurósu calorósu
calústu cabóstigu