A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

càmara , nf: càmbara, càmbera, càmera, càrama Definition parte de sa domo lassada mescamente po crocare, ma fintzes a pònnere e chistire provistas, o bona po arretzire un'istràngiu; sa mobbília po un'aposentu; assemblea de deputaos / min. cambaredha 1 Synonyms e antonyms aposentu, istànsia / saba 1 / caramoto Idioms csn: domos càmaras, aposentu ’e càrama = apusentus de letu; càmbara de filetu = aundi si unit su pisci de piscai; c. mortuària = aposentu de gimitóriu o de ispidali aundi lassant is mortus fintzas a ndi dhus pigai po s'interru Sentences bi at domos cun càrama a manca e càrama a destra de sa sala 2. benniant a libbras, a zuzinas, a chilos, a chentos e a misuras, pro su dinari e pro mutzigaduras de càramas, de órrios, de mesinas 3. de tzertu a su pedulianu no si lu ponet a corcare in cussos papizones de letos bagianeris chi bi at in sas domos càmaras! (M.Gattu Soddu) Surnames and Proverbs smb: Camera Scientific Terminology dmo Etymon itl. càmbara, camera Translations French chambre English room Spanish cuarto (m), habitación Italian càmera German Zimmer.

camaràda , nf: cambarada, cambarara, camerada, cumbarada Definition chedha manna de gente Synonyms e antonyms bricata, codroxa, fiotu, rucrada, tròpara, trumada Sentences s'impiegau at fatu bruncus trotus candu at biu totu cussa cambarada de genti aspetendidhu ◊ tenit una cambarada de fillus ◊ cambaradas de genti andànt a Núoro, a Castedhu a portai pani a presoni ◊ totu sa cumbarada at bófidu a fàere is ballos Surnames and Proverbs smb: Camerada Translations French groupe, bande English group Spanish comitiva Italian comitiva, brigata German Schar.

camarèra , nf Definition fémina chi atendhet istràngios mescamente in albergos o àteru deasi Scientific Terminology prf Translations French serveuse English maid Spanish camarera (loc. pubbl.), criada (casa) Italian camerièra German Kellnerin.

camaréri , nm: cambareri, camerieri Definition ómine chi atendhet istràngios mescamente in albergos Synonyms e antonyms serbidori, teracu Sentences candu at tocau sa porta est essiu unu cambareri ◊ benit unu camareri e dhi narat: “Ita disígiat, sa Sennora?”◊ su fizu de su re at postu a su camareri pena de molte si no fit beru su chi li naraiat ◊ nos altzaiat sa boghe fintzas unu camareri! (F.I.Mannu) Surnames and Proverbs smb: Cammareri Scientific Terminology prf Etymon spn. Translations French garçon, domestique English waiter Spanish camarero (loc. pubbl.), criado (casa) Italian camerière German Kellner.

camaríta , nf Definition losa o tumba antiga, musuleu, domo de gianas, una genia de sepurturas istuvonadas in s'orroca chi faiant in s'antigóriu po dhue pònnere is mortos Synonyms e antonyms bírghine, coronedha, forredhu, forrighesu Scientific Terminology opan Etymon srd.

camarítu , nm, nf: caramita Definition buidu o armadiedhu lassau in su muru po arrimare cosa Synonyms e antonyms acajolu, calanca, caramoto, colomberi, magarita, muricone Sentences che ant àpidu sas concas de duos mortos in sas caramitas ◊ porrimindhe s'aiscu dae sa caramita! ◊ in sa caramita nonnu poniat trudhas, padedhas e giogarzos ◊ in su muru de su cubone totu a inghíriu bi fint sas caramitas a pònnere sos trastis Scientific Terminology dmo Etymon srd.

camaròne , nm: camerone Definition fràigu, logu mannu meda, serrau, inue podet càbere gente meda o fintzes po butega, a trebballare, a chistire o arrimare cosa Synonyms e antonyms magasinu, salone Scientific Terminology dmo Translations French grande chambre, grande pièce English large room Spanish quarto grande Italian cameróne German großes Zimmer.

camasínu , nm: comasinu, gamasinu Definition logu, a bortas mannu, in sa domo po arrimare e chistire provistas o àteru Synonyms e antonyms macasinu* Sentences bois sentza comasinu ne provistas e ne oro ne palatos e in coro sezis allegros continu (A.Murone)◊ at unu camasinu de trigu deghe boltas piús mannu de su meu ◊ sos sótzios aiant incomintzadu a trabagliare su late in d-unu camasinu Scientific Terminology dmo Translations French cave à provisions English cellar Spanish almacén Italian cantina, magazzino German Keller.

camàulu, camàuru , nm Definition genia de ammontu (de ómine) po conca (calat de pus in origas e dhas ammontat) Sentences su padrighedhu faghiat curiosidade a lu bídere acontzèndhesi su camàuru isbambiadu chi li coberiat sa chériga 2. sentidos vagabbundhos che metèoras in s'infinidu camàuru biaitu sunt giampanados isetos austidos (C.De Martis) Scientific Terminology bst Etymon itl. camauro.

càmba , nf: camma Definition in sa carena, s'arremu longu chi, de su brúciu de su pei a sa nàdiga (in is animales a bàtoro peis, is cambas de ananti de su pei a sa pala), dh'aguantat prantada e dhi permitit de camminare: si narat mescamente de sa parte de mesu, tra su pei e su benugu, ca si dintinghet in còscia de su benugu a sa nàdiga / min. cambedha, cambichedha Synonyms e antonyms anca Idioms csn: sa serra de sa c. = s'ala de dainanti totu comente andhat s'ossu (cannedha) de su benugru a su cambutzu; sa prupa de sa camma = su piscioni o pische de sa c.; cambas de fusu, de isticu = ancas de frustigu, fines meda; istai, rèzere in cambas = istare ritzu, abarrai istrantaxu; èssere de cambas lestras = chi caminat meda; èssiri mortu de coru e de c. = mortu e cossumidu, chi no bi la faghet prus; ghetare c. a unu = fàghere, bínchere; pònnere, pònniri c. (nadu de cosas de manigare)= dare sustàssia, fortza, fàghere crèschere; ghetare camba a ccn. = bíncherelu, colarechelu in carchi faina Sentences candu bufu meda no mi arreu in cambas ◊ portat is cambas sciàcula sciàcula ◊ dh'at donau una scofada de pei a sa serra de sa camba ◊ oe so totu sa die in cambas 2. a mimme no mi ghetant camba in sos tusorjos 3. a ti ndhe ponet, de camba, manighendhe cuss'erba: màniga casu, màniga, chi ti daet fortza!◊ dh'apu fatu era a papai ma… ndi dhu ponit de camba!… Surnames and Proverbs smb: Camba, Cambuzza Scientific Terminology crn Etymon ltn. camba Translations French jambe English leg Spanish pierna Italian gamba German Bein.

càmba 1 , nf Definition pesada de una cantone; versu, parte de calecuna cosa prus manna Synonyms e antonyms pesada 1 Idioms csn: c. de lítera, de líbberu = una parte de una lítera, de unu líbberu (itl. capìtolo); cambas de sa murra, de su zogu a cartas = partida; c. de bestiàmine = sa parte chi unu ponet a cumone cun àteros; pàschere a c. = leare su bestiàmine a rugos, o unu per borta, a pàschere in logu inue bi at laores a manera de no fàghere dannu; no èssiri bellu mancu a c. (o cambaredha) de impicai = bonu a nudha Sentences a dontzunu potent pònnere camba de cantzone ◊ in sas cantones de como sas cambas no sunt chepare: una est longa, una curtza 2. mutetu cun isterrimentu, coberimentu, a duas, tres, bàtoro cambas 3. leghèndhesi una camba de su libbredhu nche li torrabant a mente tzertas cosas 4. finidu su recatu in paberile, sa tentorja mi la paschio a camba in bidatone ◊ antigamente su pastorigare fit a giúghere a camba sos masones Translations French couplet, strophe, vers English strophe Spanish estrofa Italian stròfa German Strophe.

càmba 2 , nf Definition donniunu de is cambos o bratzos prus mannos, grussos e longos, de una mata manna; su cambighedhu de s'erba; una parte no precisa de su tàgiu Synonyms e antonyms artzali, branca, bratu, nae, perra, trassali / cambu Idioms csn: c. de fae, de fiore = cambu; una c. de bértula = unu fodhe; c. de fogu = una parte de su fogu fuidu chi ch'essit a un'àtera bandha; c. de riu = parte de unu riu o unu riu chi si distinghet de, o abbojat a, un'àteru, itl. affluènte; c. de mare = tretu astrintu de mare chi che intrat in sa terra; c. de mare (in suspu) = meda; c. de abba = brussu, vena manna, bundhante de abba chi essit in sas funtanas o colat in unu logu; linna de c. = a nae Sentences zughet onzi camba, cuss'àrbure, chi betat un'àinu de linna! ◊ comente ant pudadu ndhe l'ant segadu sas cambas dae rughes ◊ ite bellu puzone chi s'est faghindhe nidu cun tres cambas de fenu… 2. azis a pentzare ca ne porto una camba de bértula! 3. in cussa funtana bi essit una camba manna de abba ◊ sunt sos trainos che cambas de mare ponindhe in disisperu sas persones Scientific Terminology rbr Translations French grande branche English big branch Spanish rama Italian gròsso ramo d'àlbero German großer Zweig.

cambàbi , nm Definition pane de símbua trebballau a punta de unga e duos cocòis chi a logos giaent a s'ofertóriu in sa missa is isposos cojuandho (s'àtera parte de s'oferta est su binu).

cambàdu , pps, agt Definition de cambare; chi est agoa, abbarrau prus agoa andhandho aifatu de àtere, chi dh'ant lassau agoa 2. sos àteros che fint prus addainanti: deo fia cambadu ca mi so tratesu a fàghere cosa ◊ cust'irvéllia est cambada: sunt sas noe e faghet sas oto!

cambàle, cambàli , nm: cammale, gambale Definition genia de pinzos grussu, prus che àteru de pedhe, chi si ponet in cambas a usu de cambera tra benugu e cambúciu, apertu in su costau a sa parte de fora inue est abbutonau a lobos de corria chi intrant unu in s'àteru, o fintzes cun butones, a isteca; is costaos de unu sedhatzu / unu c. de linna = una camba de àrbure Sentences fit un'ómine a cambales e a pantalones a isporta ◊ tenet cosinzos e cammales ◊ is cambalis furint incones de pedhe ci imbusciànt is cambas, dhus impreànt po andari a cuadhu Scientific Terminology bst Etymon srd. Translations French houseau English legging Spanish caña Italian gambale German Gamasche.

cambàli 1 , nm Definition corona de frores cun prendhas de oro chi si ponet a is giòvonos fidantzaos mortos innanti de isposare.

cambalistòne , nm: cambaristone Definition nau de ccn., chi portat cambas longas meda Synonyms e antonyms anchilarzu, anchilongu, anchimannu Scientific Terminology zcrn Etymon srd.

cambamílla camamílla

càmbara càmara

càmbara 1 , nf, nm: càmbaru 1 Definition genia de animaledhu (upm) de mare, longhitu, de tantas calidades, chi assimbígiat unu pagu a su pibitziri, francudu, a corgiolu fine in colore de orrosa o orrúbiu Synonyms e antonyms cànfara 1, canfaredha Sentences candu in s'ierru calada su frúmini, in su stani si piscada macioni, anguidha e càmbara Scientific Terminology crx, penaeus longirostris, p. kerathurus, aristeus antennatus, aristeomorpha foliacea, sicyonia carinata Etymon itl. Translations French homard English crawfish Spanish gamba Italian gàmbero German Krebs.