caltzída , nf: caltzira,
carcida,
càrcida,
carciga,
cartzida,
cracida,
cracira,
cratzida Definizione
genia de istrégiu largu a fundhu tundhu, a costaos artos e un'asa a mesu cricu, a bisura de umpuale
Sinonimi e contrari
boale,
cacidone,
gupiale,
istagnale,
mussórgiu,
pipordo,
séchia
Frasi
como ti ndhe fato ingúllere una caltzida, de cafè! ◊ botos, cartzigas, carderas e brocas ti impitant totu die…◊ nci ghetant sa cracida a funtana po ndi pesai s’àcua po s'isciacuai
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
*calcitra
Traduzioni
Francese
seau
Inglese
pail
Spagnolo
cubo,
balde
Italiano
sécchio
Tedesco
Eimer.
caltzigài cacigài
caltzínzu , nm: cartzinzu, cratzíngiu Definizione trastu fatu in forte de bestire in is peis Sinonimi e contrari caltzamenta, cartu, cartzadura, cosíngiu Etimo srd.
caltzíra caltzída
caltzíta caltzèta
caltzòfa , nf: canciofa,
cantzofa,
cantzorfa,
cartzofa,
conciofa,
cranciofa Definizione
(upm) su cardu prantau (gureu) chi faet cambu longu, grussu, e conca manna totu a fògias cracas inue, si est lassada, faet su frore: connotu e impreau meda po papare cruo e cotu (fintzes sa crosta de is fògias de is pigiones)
Sinonimi e contrari
cardu,
iscarciofa
Modi di dire
csn:
c. punciuda = ispinosa; c. maseda o a conca de gatu = cussa chi no zughet ispina; sa c. de sa castàngia = sa raga; èssiri a sa canciofa = in su cardali, trabballendi canciofa
Frasi
eus fatu canciofa cun pisurci a ischiscionera ◊ su meri faiat acuai a mei su gureu fintzas chi bogàt sa canciofa ◊ babbu oi est a sa canciofa ◊ innétia sa cartzofa ca la coghimus!◊ su coru de sa canciofa s'imbruscinat in d-un'impastu de ous,lati e farra e si frit
Terminologia scientifica
rbzc, Cynara cardunculus var. scolymus
Etimo
ctl.
carxofa
Traduzioni
Francese
artichaut
Inglese
artichoke
Spagnolo
alcachofa
Italiano
carciòfo
Tedesco
Artischocke.
caltzolàgiu, caltzolàju, caltzolàzu , nm: cartzolaju Definizione maistu chi faet cartzamenta, iscarpas Sinonimi e contrari botinarju, caltzeraju, mastruiscarpas, sabbateri / cdh. caltzulaju Frasi su caltzulaju at armas de puntura, de tàgliu e colpu e mórigu e tzochedhu, sula, trinchete, e pro sa pistadura de sola e pedhes at pedra e martedhu (P.Casu) Terminologia scientifica prf Etimo itl. calzolaio.
caltzònes, caltzònis , nm pl: cartzones,
cartzonis,
cracionis,
cratzonis Definizione
bestimentu a duas camberas de bestire in is cambas e fintzes a chintzu: est mescamente, ma no solu, bestimentu de ómine (e unu tempus solu de ómine, tanti chi portai cratzonis boliat nàrrere èssere ómine nau prus che àteru in su sensu de ómine de imprastu, de zudu)/ caltzonis de arroda = sas ragas de su costúmene; caltzonis de tela = pantalones biancos de su costúmene chi si ponent suta de sas ragas; partes de sos c.: camberas, chítula, passantes, busacas, bragheta, cadhu, órulu; portai is cratzonis a brutzu de pei = curtzonzos
Sinonimi e contrari
pantalones
Frasi
su mucadoredhu mi che lu ponzo in sa busciaca de sos cartzones ◊ sa mama li at cositu sos cartzones novos ◊ su piciochedhu portat is mígias niedhas e is cracionedhus de pannu
Cognomi e Proverbi
smb:
Calzone, Calzoni
Terminologia scientifica
bst, cst
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
pantalon
Inglese
trousers
Spagnolo
pantalón
Italiano
calzóni
Tedesco
Hose.
càlu , nm Definizione cora de abba chi andhat de un'ortu a s'àteru Sinonimi e contrari cola 1, leada Etimo srd.
calubbía callabbía 1
caludósu , agt Definizione nau de terra, chi est a ludu (de calu; terra de caludu = ludosa) Sinonimi e contrari ludosu Frasi sa terra caludosa in logos de artura che tirat su lampu (L.Pisano).
càlui càbi
calúnnia , nf Definizione male chi si narat de unu chentza chi mancu siat beru, solu po dhi bòllere o fàere male Sinonimi e contrari callione, calónia, impostura Etimo itl. calunnia.
calunniadòre , nm Definizione limba mala, chie narat male de s'àteru, chie bogat fogu a un'àteru naendho cosas graves chi no funt Sinonimi e contrari afusadore, afuseri, arrebbocadu, limbimalu, mintapare, missimpari, tragalleri Terminologia scientifica ntl.
calunniài, calunniàre , vrb Definizione nàrrere calliones, cosas chi no funt, bogare fogu a un'àteru Sinonimi e contrari sfamai, tragagiai / acacigai, sutai Etimo itl. calunniare.
calúra , nf Definizione caentu meda, tropu / andhare, essire, triballare a sa c. = in oras de basca Sinonimi e contrari basca, caldura, calentori | ctr. frios Frasi forsis, a sa calura chi tenias, brujendhe in sas fiamas ti creias ◊ pisti a calura chi est faghindhe oe! ◊ fit tempus de calura mala, aera de austu chi brujat che fogu ◊ proite mi ndh'azis batidu a sa calura? ajozi a bidha a su friscu! Terminologia scientifica tpm.
calurèsa , nf Definizione
su calore chi giaet sa sustàntzia de totu su chi si papat
Sinonimi e contrari
calore,
caloria
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
calorie
Inglese
calorie
Spagnolo
caloría
Italiano
calorìa
Tedesco
Kalorie.
calurósu calorósu
calústu cabóstigu